1109144694

RESOCJALIZACJA NIELETNICH W WARUNKACH IZOLACJI SPOŁECZNEJ

zarówno samemu procesowi nagradzania i karania, jak indywidualnym i społecznym kontekstom stosowania tych środków wychowawczych. Otóż często okazuje się, że pedagodzy resocjalizacyjni stają przed dylematem wyrażającym się w pytaniu o to: Co i w jaki sposób nagradzać, a za co karać¹ wychowanków? Cechą immanentną tych instytucji, w tym instytucji izolacyjnych w ogóle, są bowiem specyficzne struktury społeczne, określane mianem nieformalnych, a w języku praktyki resocjalizacyjnej „drugim życiem”². W tej rzeczywistości odgrodzonej murem od świata normalsów³, a opisywanej przez E. Goffmanna mianem totalnej⁴ normy zmieniają swój kierunek, charakter i wartości, przez co nagroda i kara zamieniają się miejscami. Rodzi to pytania o możliwe do przyjęcia kierunki oddziaływań resocjalizacyjnych, kryteria skuteczności tych oddziaływań, sposoby realizacji i warunki, w których ta realizacja ma przebiegać?”⁵. Ma to bezpośredni związek ze sprawą funkcji jakie wypełniać ma zakład poprawczy, rozumiany w tym przypadku jako specyficzny system społeczny. Otóż cytowany przez A. Węglińskiego T. Parsons wymienia cztery takie funkcje:

1.    zewnętrzno - celowościowe, polegają na realizowaniu przez system celu, który system pełni na rzecz społeczeństwa,

2.    zewnętrzno - instrumentalne, przystosowanie realizacji celów do konkretnych warunków, wybór osób objętych działaniem systemu, wyznaczenie zasad kooperacji systemu z innymi podsystemami, powiązanymi funkcjonalnie, aby osiągnąć założony cel,

3.    wewnętrzno - celowościowe, dotyczy ustalenia celów etapowych (środków do realizacji celu głównego),

4.    wewnętrzno - instrumentalne, obejmuje działania umożliwiające osiągnięcie postulowanej organizacji, usuwanie napięć, konfliktów wewnętrznie dezintegrujących system⁶.

Koncepcja T. Parsonsa dobrze opisuje zakład poprawczy, jeśli postrzegać go w kontekście systemu społecznego. Każdej bowiem z wymienianych funkcji da się przyporządkować istotne zadanie, jakie wypełniać ma zakład poprawczy.

Schemat nr 1

Zakład poprawczy jako system społeczny

FUNKGE ZAKŁADU POPRAWCZEGO

ZEWNĘTRZNO - CELOWOŚCIOWE bezpieczeństwo publiczne		WEWNĘTRZNO - CELOWOŚCIOWE mikrosystem resocjalizacyjny
ZEWNĘTRZNO - INSTRUMENTALNE oferta resocjalizacyjna		WEWNĘTRZNO - INSTRUMENTALNE atmosfera wychowawcza

Źródło: opracowanie własne na podstawie A. Węgliński, Mikrosystemy wychowawcze w resocjalizacji nieletnich. Analiza pedagogiczna, Lublin 2004, s. 20.

1

   Multimedialna Encyklopedia Powszechna - Edycja 2000.

2

   Multimedialna Encyklopedia Powszechna - Edycja 2000.

3

   Multimedialna Encyklopedia Powszechna - Edycja 2000.

4

   Multimedialna Encyklopedia Powszechna - Edycja 2000.

5

   Multimedialna Encyklopedia Powszechna - Edycja 2000.

6

[ 10] Multimedialna Encyklopedia Powszechna - Edycja 2000.