1109145416

Sesja wykładowa

II Forum Młodych Przyrodników Rolnictwo Żywność Zdrowie

OSTEOPOROZA - PROBLEM WSPÓŁCZESNEGO SPOŁECZEŃSTWA

Aleksandra Żurek, Maciej Frant, Katarzyna Kaławaj

Uniwersytet Marii Curie-Sklodowskiej w Lublinie, Wydział Biologii i Biotechnologii, Zakład Wirusologii i Immunologii zurekaleksandra @ wp.pl

Tkanka kostna to bardzo ważna tkanka w organizmie człowieka. Kości stanowią rusztowanie dla organów, budują układ ruchu, a także pełnią funkcję metaboliczną - są rezerwuarem pierwiastków takich jak wapń, fosfor i magnez, a regulując ich stężenie w organizmie, umożliwiają utrzymanie homeostazy j onowej.

W okresie dzieciństwa i dojrzewania metabolizm tkanki kostnej jest nastawiony głównie na proces modelacji kostnej - wzrost kości na długość i grubość oraz nabywanie przez szkielet właściwości mechanicznych. Po osiągnięciu punktu szczytowej masy kostnej (ok. 30 rok życia) w tkance kostnej stopniowo zaczyna przeważać proces remodelacji, mający na celu regenerację kości oraz utrzymanie prawidłowej masy i struktur)' szkieletu. Jednakże wraz z wiekiem procesy resorpcji (niszczenia) kości zaczynają dominować nad osteogenezą (kościotworzeniem), co prowadzi do utraty gęstości mineralnej kości i osłabienia szkieletu. Postępująca z wiekiem utrata masy kostnej jest procesem fizjologicznym i dotyka każdego człowieka. Problem ten w znacznym stopniu dotyczy kobiet po okresie menopauzy, u których jest związany z obniżeniem poziomu estrogenów -hormonów regulujących gospodarkę wapniową organizmu. Jednak mężczyźni, szczególnie po 50. roku życia również narażeni są na znaczną utratę gęstości mineralnej kości. Utrata masy kostnej prowadzi do rozwoju osteoporozy, która dotyka około 30% osób po 65 roku życia.

Osteoporoza to choroba szkieletu charakteryzująca się postępującym zmniejszeniem masy kostnej wywołanym obniżeniem aktywności komórek kościotwórczych (osteoblastów) i/lub wzmożoną aktywnością komórek kościogubnych (osteoklastów). Choroba ta rozwija się bezobjawowo, nie powoduje dolegliwości bólowych, a tym samym nie wzbudza niepokoju pacjenta. W wyniku osłabienia struktury kości, u osób dotkniętych osteoporozą często dochodzi do złamań, które są trudne w leczeniu i mogą prowadzić do trwałego inwalidztwa, a nawet do śmierci. Podstawowym celem leczenia osteoporozy jest zmniejszenie ryzyka złamań wywalanych osłabieniem kości. Leki podawane pacjentom z osteoporozą mają na celu spowolnić u nich proces resorpcji (bisfosfoniany) oraz poprawić aktywność kościotwórczą osteoblastów (sole strontu, analogi parathormonu). Dają one dobre efekty i ograniczają ryzyko wystąpienia złamań, jednak często wywołują u chorych objawy' niepożądane (zaburzenia układu pokarmowego, zakrzepica żylna, ryzyko wystąpienia nowotworów’).

W ostatnich dziesięcioleciach miał miejsce szybki postęp w naukach medycznych, co przyczyniło się do znacznego wydłużenia średniej długości życia ludzi. Dzięki temu we współczesnym społeczeństwie żyje coraz więcej ludzi w podeszłym wieku, a tym samym rośnie odsetek osób dotkniętych problemem osteoporozy. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) osteoporoza, obok schorzeń układu krążenia oraz chorób nowotworowych, jest jednym z najistotniejszych problemów zdrowotnych starzejących się społeczeństw'. Złamania kości towarzyszące osteoporozie eliminują chorego z życia zawodowego, społecznego i rodzinnego, często wymagają też długiej hospitalizacji i opieki pielęgniarskiej, generując znaczne koszt)'.

Podsumow ując, osteoporoza jest problemem coraz bardziej powszechnym we współczesnym społeczeństwie, niezbędne jest więc poszukiwanie nowych substancji, poprawiających metabolizm kostny oraz metod leczenia, które pozwolą na popraw ę jakości życia chorych.

Słowa kluczowe: osteoporoza, tkanka kostna, metabolizm kostny, złamania kości

17