1060440484

Wstęp

Rys. 5. Raporty z prac studyjnych z zakresu planowania i programowania obronnego w RP

Powstanie w Wojskowej Akademii Technicznej czasopisma poświęconego naukowej refleksji, prezentacji wyników prac studyjnych i projektów badawczych w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego jest naturalną konsekwencją rozwijanych od wielu lat na uczelni nurtów badawczych nieograniczających się tylko do zastosowań nauk technicznych w problematyce bezpieczeństwa państwa.

Dzisiaj bezpieczeństwo przez większość badaczy uważane jest za określenie sporne i wielowymiarowe. Wśród uczonych panuje tylko zgoda co do tego, że należy przez nie rozumieć wolność podmiotów - jednostek, grup społecznych, państw i organizacji - od zagrożenia dla ich podstawowych wartości oraz powinno się je rozpatrywać na poziomie jednostkowym, narodowym i międzynarodowym.

W okresie zimnej wojny w literaturze przedmiotu dominowała idea bezpieczeństwa narodowego, opartego na potencjale militarnym, jaki państwo musiało zgromadzić, aby stawić czoła czyhającym nań zagrożeniom. To głównie w tym okresie uczeni ze szkoły realistycznej podczas badań bezpieczeństwa wprowadzili termin bezpieczeństwo narodowe (national security), wiążąc go z kategorią interesu narodowego (bezpieczeństwa państwa), określanego pojęciempower i rozumianego jako siła, potęga, moc, władza. Przez reprezentantów tej szkoły, których poglądy najbardziej odpowiadały rządzącym wówczas politykom, bezpieczeństwo było rozumiane wąsko jako istnienie i przetrwanie państwa, a siła była i wciąż jeszcze jest uważana za instrument i cel działania państwa na arenie międzynarodowej (A. Wolfers, 1952). W tradycyjnym ujęciu najczęściej cytowana jest definicja amerykańskich uczonych M. Berkowitza i P.G. Bocka (1965), w myśl której bezpieczeństwo narodowe definiowane jest „jako zdolność państw do ochrony jego wewnętrznych wartości przed zagrożeniami”. Kluczowe znaczenie w badaniach odgrywa tzw. dylemat bezpieczeństwa oparty o zasadę gry o sumie zerowej, w myśl którego starania państw o zapewnienie sobie bezpieczeństwa we własnym zakresie prowadzą, niezależnie od motywów takiego działania, do wzrostu poczucia zagrożenia u ich

8