1300739748

OPTIMUM - STUDIA EKONOMICZNE NR 4 (40) 2008

OD REDAKCJI

Rok 2008 zakończył pierwsze dziesięciolecie edycji pisma „Optimum. Studia Ekonomiczne”. Redakcja postanowiła uczcić ten jubileusz przede wszystkim kontynuacją pomysłu, który ujrzał światło dzienne dokładnie przed rokiem. Wtedy bowiem pojawił się numer kwartalnika poświęcony myśli liberalnej w teorii ekonomii i praktyce gospodarczej. Stanowił on szczególne uhonorowanie pamięci zmarłego w 2006 r. laureata nagrody Nobla - Miltona Friedmana. Poziom merytoryczny artykułów oraz interesujące wątki, podjętych przez wybitnych autorów, problemów sprawiły, że numer spotkał się z życzliwym przyjęciem środowiska akademickiego i był szeroko dyskutowany także za granicą. Uznaliśmy zatem, że taka forma zaakcentowania faktu, że „Optimum. Studia Ekonomiczne” kończy pierwszą dekadę istnienia będzie najwłaściwsza z możliwych.

Oddawana do rąk Czytelnika edycja dotyczy tym razem problematyki funkcjonowania sektora publicznego, który od ponad stu lat jest trwałym elementem gospodarki rynkowej, stając się — obok rynku — mechanizmem alokowania zasobów. Od zakończenia II wojny światowej, wraz z przejmowaniem przez państwo nowych zadań i funkcji, sektor ten systematycznie zwiększa swoje rozmiary, a jegp wydatki stanowią w gospodarkach wysoko rozwiniętych od 30 do 60% PKB. W obliczu tego faktu coraz ważniejsza staje się dyskusja nad zasadnością tak dużego zaangażowania sektora publicznego i państwa w procesy gpspodarowania. Przede wszystkim zaś powinna to być dyskusja nad skutecznością realizacji najważniejszych funkcji (redystrybucyjnej, stabilizacyjnej i alokacyjnej), efektywnością i racjonalnością gromadzenia i wydatkowania publicznych środków finansowych oraz skutecznością zarządzania w organizacjach publicznych. Problemy te szczególnie ważne stają się w gospodarkach transformowanych, w których po dwudziestu latach przekształceń i wycofywania państwa z bezpośrednich procesów gospodarczych własność państwowa nadal jest znaczna, a działanie sektora publicznego charakteryzuje się relatywnie niską efektywnością.

Problematyka sektora publicznego w teorii ekonomii jest spychana na margines. Choć ekonomia dobrobytu stworzyła teoretyczne uzasadnienie dla ekonomicznej roli państwa, coraz częściej podważa się jej zasadność. Natomiast w krajach, takich jak Szwecja oraz Norwegia, systematyczne wdrażanie koncepcji państwa dobrobytu doprowadziło nie tylko do wysokiego, ale również sprawiedliwego rozłożenia korzyści w całym społeczeństwie.

Do dyskusji nad różnymi aspektami funkcjonowania sektora publicznegp zostali zaproszeni autorzy z całego kraju, będący niewątpliwymi znawcami problemu. Re-