Jak ustalić wynagrodzenie za czas nieobecności
Wielu pracodawców ma problemy z ustalaniem wynagrodzeń pracowników za czas nieświadczenia pracy. Sposób jego obliczania
zale\
y od rodzaju nieobecności, inaczej bowiem liczy się wynagrodzenie za czas przestoju, za czas urlopu wypoczynkowego, a
jeszcze inaczej za czas innej usprawiedliwionej nieobecności.
Pracownicy mają prawo do wynagrodzenia z tytułu świadczonej pracy. W pewnych sytuacjach mają oni równie\
prawo do pensji za
czas jej niewykonywania.
Za urlop wypoczynkowy
Za czas urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, takie jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował.
W wynagrodzeniu tym powinno się uwzględniać wszelkie składniki pensji i inne świadczenia związane z pracą, jakie przysługują
pracownikowi na podstawie przepisów płacowych obowiązujących u danego pracodawcy, z wyjątkiem:
" jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądz
za określone osiągnięcie,
" wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
" gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
" wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a tak\
e za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
" ekwiwalentu pienię\
nego za urlop wypoczynkowy,
" dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
" wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby,
" nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, nale\
ności przysługujących z tytułu
udziału w zysku lub w nadwy\
ce bilansowej,
" odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pienię\
nych,
" wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
Ponadto do podstawy wynagrodzenia urlopowego nie wlicza się równie\
składników, które nie istnieją w chwili wykorzystywania
urlopu.
Ustalając podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego, nale\
y tak\
e uwa\
ać na charakter składników wynagrodzenia, wpływa on
bowiem znacząco na sposób ich uwzględniania w podstawie wymiaru. I tak, składniki wynagrodzenia określone w stawce
miesięcznej w stałej kwocie uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości nale\
nej pracownikowi w miesiącu
wykorzystywania urlopu. Natomiast składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłu\
sze ni\
jeden miesiąc, z wyjątkiem
stałych stawek miesięcznych, uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej
pracownikowi w okresie trzech miesięcy kalendarzowych poprzedzający miesiąc rozpoczęcia urlopu, a je\
eli ulegają znacznym
wahaniom - nawet z 12 miesięcy. Wynagrodzenie ustalone według wy\
ej wymienionych zasad stanowi podstawę wymiaru
wynagrodzenia urlopowego.
Aby obliczyć jego wysokość nale\
y:
" podstawę wymiaru podzielić przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została
ustalona ta podstawa,
" tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy pomno\
yć przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w
okresie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie
nie korzystał z urlopu.
Za urlop okolicznościowy
Do obliczenia wynagrodzenia za urlop okolicznościowy stosuje się, z pewnymi zmianami, zasady obowiązujące przy ustalaniu
wynagrodzenia urlopowego. Ró\
nica polega na tym, \
e w wynagrodzeniu za urlop okolicznościowy składniki wynagrodzenia
ustalane w zmiennej wysokości oblicza się wyłącznie z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy, a nie jak przy obliczaniu
wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy w wysokości średniej z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Nie
mają tutaj \
adnego znaczenia wahania zmiennych składników pensji.
Wynagrodzenie za czas urlopu okolicznościowego ustala się w następujący sposób:
" wynagrodzenie określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości nale\
y podzielić przez liczbę godzin pracy
przypadających do przepracowania w danym miesiącu,
" wynagrodzenie ustalane w zmiennej wysokości nale\
y podzielić przez faktyczną liczbę godzin pracy pracownika w
miesiącu korzystania z urlopu okolicznościowego,
" zsumować stawki godzinowe wynagrodzenia stałego i zmiennego,
" tak otrzymane wynagrodzenie za jedną godzinę pracy pomno\
yć przez liczbę godzin przypadających do przepracowania
przez pracownika w okresie urlopu okolicznościowego zgodnie z obowiązującym go harmonogramem czasu pracy.
Za czas przestoju
Za czas niewykonywania pracy wskutek niezawinionego przez pracownika przestoju pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za
pracę wykonaną wynikające z jego osobistego zaszeregowania (określonego stawką godzinową lub miesięczną), a je\
eli taki składnik
wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60 proc. wynagrodzenia, jednak nie mniej ni\

płaca minimalna.
W celu obliczenia nale\
ności za jedną godzinę według składników wynagrodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej
wysokości - nale\
y tę stawkę podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Natomiast w
celu obliczenia nale\
ności za jedną godzinę według zmiennych składników wynagrodzenia wynagrodzenie ustalone jak za urlop
dzieli się przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego ustala się to wynagrodzenie, a z otrzymanej w
ten sposób stawki godzinowej wylicza się 60 proc. tej stawki.
Jak wynika z powy\
szych obliczeń, pracownik za ka\
dy rodzaj nieobecności otrzyma inne wynagrodzenie. Jest to wynikiem
odmiennego sposobu jego obliczania. Takie ró\
nice oczywiście nie będą występowały, w przypadku gdy pracownik otrzymuje
wynagrodzenie miesięczne w stałej kwocie (przykład).
PRZYKA
AD:
RÓśNICE W OBLICZANIU WYNAGRODZENIA
Pracownik w styczniu 2007 r. przebywał dwa dni na urlopie wypoczynkowym, dwa dni na urlopie okolicznościowym oraz z powodu
niezawinionego przestoju przez dwa dni nie świadczył pracy. Jego wynagrodzenie składa się ze zmiennego wynagrodzenia
akordowego. Jakie wynagrodzenie otrzyma, je\
eli otrzymał on następujące wynagrodzenia akordowe: w styczniu 2007 r. - 1850 zł
(128 godzin), w grudniu 2006 r. - 2200 zł (152 godziny), w listopadzie 2006 r. - 2300 zł (160 godzin), w paz
dzierniku 2006 r. - 2460
zł (176 godzin)?
Płaca akordowa jest zmiennym składnikiem wynagrodzenia, dlatego te\
do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego oraz
wynagrodzenia za czas przestoju przyjmujemy ją z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym pracownik przebywał na
urlopie.
" Sumujemy wynagrodzenia akordowe z grudnia, listopada i paz
dziernika 2006 r.: 2200 zł + 2300 zł + 2460 zł = 6960 zł.
" Następnie obliczamy łączny czas przepracowany w tych miesiącach: 152 godziny + 160 godzin + 176 godzin = 488 godzin
" Ustalamy średnie wynagrodzenie akordowe za 1 godzinę pracy. W tym celu sumę akordów z 3 miesięcy dzielimy przez
liczbę godzin przepracowanych przez te 3 miesiące: 6960 zł : 488 godzin = 14,26 zł za godz.
1. Obliczamy wynagrodzenie za dwa dni urlopu wypoczynkowego
Stawkę za jedną godzinę urlopu mno\
ymy przez liczbę godzin urlopu: 14,26 zł za godz. x 16 godzin = 228,16 zł.
2. Obliczamy wynagrodzenie za dwa dni przestoju
W tym celu:
" ustalamy 60 proc. stawki godzinowej: 14,26 zł za godz. x 60 proc. = 8,56 zł za godz.,
" tak ustaloną stawkę za jedną godzinę przestoju mno\
ymy przez liczbę godzin przestoju: 8,56 zł za godz. x 16 godzin
przestoju = 136,96 zł.
3. Ustalamy wynagrodzenie za dwa dni urlopu okolicznościowego
Do podstawy wymiaru wynagrodzenia za urlop okolicznościowy ze zmiennych składników wynagrodzenia nale\
y przyjąć akordy
wypłacone pracownikowi w miesiącu korzystania z tego urlopu, tj. w styczniu 2007 r.
W tym celu:
" wynagrodzenie akordowe dzielimy przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych w styczniu przez pracownika: 1850 zł :
128 godzin = 14,45 zł,
" stawkę za 1 godzinę urlopu mno\
ymy przez liczbę godzin urlopu: 14,45 zł za godz. x 16 godzin = 231,20 zł.
Pracownik powinien otrzymać za czas:
" urlopu wypoczynkowego - 228,16 zł,
" urlopu okolicznościowego - 231,20 zł.
" przestoju - 136,96 zł.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 81, art. 1672, art. 172 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z póz
n. zm.).