MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA
ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO I
" ZdajÄ…cy otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiÄ…zania, precyzyjnie odpowiadajÄ…ce
poleceniom zawartym w zadaniach.
" Gdy do jednego polecenia zdający poda dwie odpowiedzi (z których jedna jest
prawidłowa, druga nieprawidłowa), to nie otrzymuje punktów za żadną z nich.
" Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien
napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat.
" Dobór współczynników w równaniach reakcji chemicznych może różnić się od
zalecanego (np. mogą być zwielokrotnione). Niewłaściwy dobór lub brak
współczynników powoduje utratę 1 punktu.
" W rozwiązaniach zadań rachunkowych błędny zapis jednostki lub jej brak przy
ostatecznym wyniku liczbowym powoduje utratÄ™ 1 punktu.
" Za poprawne obliczenia będące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody
zdający nie otrzymuje punktów.
" Całkowicie poprawne rozwiązanie zadań rachunkowych, uwzględniające inny tok
rozumowania niż podany w modelu, oceniane jest pełną liczbą punktów.
Punktacja
Nr
Model odpowiedzi
zad.
za
(w nawiasach podano elementy poprawne, ale niewymagane) sumaryczna
czynność
- za odp. C 1 1
1.
2. - za podanie (liczby masowej A): 34 i (liczby atomowej Z): 16 1
- za podanie symbolu pierwiastka  S 1 2
Dopuszczalne formy zapisu:
34 34
16, 34, S lub 34, 16, S lub 16 S lub 16 E , S.
- za odpowiedzi: KBr  (wiÄ…zanie) jonowe 1
3.
2
HBr  (wiÄ…zanie) kowalencyjne spolaryzowane 1
lub atomowe spolaryzowane
4. - za wpisanie każdej wartości - po 1 punkcie:
1 mol O2 1
3
184 g NO2 lub 4· 46 g NO2 1
44,8 dm3 N2O5 lub 2· 22,4 dm3 N2O5 1
5. - za uszeregowanie zgodne z zapisem : MgO, CaO, Na2O 1 1
Zamiast wzorów mogą być podane nazwy tlenków.
6. - za prawidłową interpretację równania 1
- za obliczenia 1
1
- za wynik z poprawnÄ… jednostkÄ… V = 11,2 dm3
SO2
3
Przykładowe poprawne obliczenie:
z 4 moli FeS2 powstaje 8 moli SO2,
g
MFeS = 120 , więc:
2
mol
1
4Å"120 g FeS2 çÅ‚ 8Å"22,4 dm3
30 g çÅ‚ V
SO2
--------------------------------------------------------------
30g Å"8 Å" 22,4dm3
V =
SO2
4 Å"120g
- za podanie poprawnej przyczyny, np.: (obecność w powietrzu)
7. 1
tlenków siarki i azotu, spalanie (zasiarczonego) węgla
(kamiennego) (przez zakłady przemysłowe, elektrownie
węglowe, koksownie, huty), spalanie benzyny w samochodach
1
bez katalizatorów, erupcje wulkanów lub inne poprawne
przyczyny
- za podanie dwóch właściwości fizycznych sodu,
8. 1
np.: ciało stałe, srebrzystobiały, mała gęstość, miękki
lub inne prawidłowe odpowiedzi
2
- za podanie dwóch właściwości fizycznych siarki,
np.: ciało stałe, żółta, krucha, nierozpuszczalna w wodzie,
1
rozpuszczalna w dwusiarczku węgla, nie przewodzi prądu
elektrycznego lub inne prawidłowe odpowiedzi
Nie uznaje siÄ™ odpowiedzi  metal ,  niemetal .
- za odp. D 1 1
9.
- za odp. probówka I: H+ + OH- H2O 1
10.
lub H3O+ + OH- 2H2O
3
probówka II: K2O + 2H+ 2K+ + H2O 1
lub K2O + 2H3O+ 2K+ + 3H2O
probówka III: reakcja nie zachodzi 1
11. - za odp. I i III lub Zn i Mg 1
2
- za wyjaśnienie, np.: cynk i magnez reagują z kwasem solnym, 1
ponieważ w szeregu aktywności znajdują się przed wodorem;
lub ... ponieważ są metalami aktywnymi lub nieszlachetnymi;
lub ... ponieważ są aktywniejsze od wodoru (i wypierają wodór z
kwasów);
lub .... ponieważ mają ujemne wartości potencjałów redoks.
12. - za obserwację, np.: wydzielanie się (pęcherzyków) gazu, 1 1
pienienie siÄ™ cieczy (roztworu)
13. - za odp. (reakcja) endoenergetyczna
1 1
- za schemat doświadczenia przedstawiający dwie probówki 1
14.
zawierające tlenki i wodę (reagenty mogą być podane w
dowolnej kolejności; nie musi być zaznaczony papierek)
2
 - za spostrzeżenia, odpowiednie do zaprojektowanego 1
doświadczenia np.: w probówce, w której do wody dodano
P4O10, papierek uniwersalny zabarwił się na czerwono (różowo),
a w probówce, w której do wody dodano Na2O, papierek
3
uniwersalny zabarwił się na niebiesko lub niebiesko-zielono lub
zielono
- za wnioski: P4O10  (charakter) kwasowy 1
Na2O  (charakter) zasadowy
15. - za odp. I, II i III 1
- za podanie wniosku, np.: najaktywniejszy jest chlor (Cl, Cl2), 1
(mniej aktywny brom (Br, Br2)), a najmniej aktywny jod (I, I2)
2
lub: aktywność fluorowców maleje ze wzrostem masy (liczby)
atomowej
16. - za podanie nazwy zjawiska: eutrofizacja, użyz
nianie 1
- za określenie skutku, np.: gwałtowny rozwój flory bakteryjnej 1
lub glonów, nadmierne zarastanie zbiorników wodnych,
2
zmniejszenie zawartości tlenu w wodzie, obumieranie
organizmów typowych dla określonych zbiorników, zanik życia
w zbiornikach wodnych, obumieranie zbiorników wodnych i za
inne prawidłowe odpowiedzi
17. - za zastosowanie poprawnej metody obliczenia 1
- za obliczenie masy roztworu mr = 80 g 1
3
- za prawidłowy wynik z jednostką Cp= 10% 1
Przykładowe poprawne obliczenie:
ms 8g
Cp= Å"100% = Å"100%
mr 80g
18. - za odp. D 1 1
- za podanie nazw kwasów o właściwościach silnie
19. 1
utleniających: stężony kwas siarkowy(VI) i stężony kwas
2
azotowy(V) lub podanie wzorów: H2SO4 i HNO3
- za podanie nazw kwasów słabych: kwas siarkowodorowy
1
i kwas octowy lub podanie wzorów H2S i CH3COOH
20. - za napisanie równania reakcji:
3NaOH+ H3PO4Na3PO4 + 3H2O 1
3
1
- za podanie stosunku molowego n : n = 3:1
NaOH H3PO4
1
- za określenie stosunku masowego m : m = 60:49
NaOH H3PO4
lub podanie innego poprawnego stosunku matematycznego
21. - za wskazanie probówki II 1 1
- za prawidłowe określenie stopni utlenienia azotu:
22.
NH3 NO2- N2O
2
-III III I
3
Za poprawne określenie trzech stopni utlenienia  2 pkt,
dwóch stopni utlenienia  1 pkt,
jednego stopnia utlenienia  0 pkt
- za przedstawienie bilansu elektronowego w jednej z poniższych
23.
postaci:
1
-II 0 -II 0
3
1
3 S - 6e- 3S lub S - 2e- S 3
V II V II
2 N + 6e- 2 N N + 3e- N 2
lub CuS + H2O CuO + S + 2H+ + 2e- 3
NO3- + 4H+ +3e- NO + 2H2O 2
lub bilans w formie schematu przy równaniu reakcji:
- 2 e-
x 3
V
-II 0 II
3 CuS + 2 HNO3 3 CuO + 3 S + 2 NO + H2O
1
x 2
+ 3 e-
- za podanie równania reakcji ze współczynnikami
stechiometrycznymi :
3 CuS + 2 HNO3 3 CuO + 3 S + 2 NO + H2O
24. - za odp. C 1 1
- za napisanie równania reakcji, np.: 1
25.
CHa"C CH3 + Br2 CHBr = CBr  CH3
2
- za określenie typu reakcji: addycja (elektrofilowa) lub 1
przyłączanie
- za napisanie schematu uwzględniającego wszystkie substraty 2x1
26.
każdego etapu
O
2 [O]
CH2=CH-CH2-CH3 çÅ‚HçÅ‚ CH3-CH(OH)-CH2-CH3
çÅ‚
çÅ‚çÅ‚
[O] 2
CH3-CO-CH2-CH3
çÅ‚çÅ‚
Za każdy błędny etap schematu odejmuje się 1 pkt.
Schemat musi zawierać ciąg przemian (nie może to być proces
jednoetapowy).
4
27. - za odp. alanina 1
- za napisanie równania reakcji alaniny z kwasem, np.: 1
CH3  CH  COOH + HCl CH3  CH  COOH
   
NH2 NH3Cl
3
1
- za napisanie równania reakcji z zasadą, np.:
CH3  CH  COOH + NaOHCH3  CH  COONa + H2O
 
NH2 NH2
Cząsteczka alaniny może być przedstawiona w formie jonu
obojnaczego, a wzory produktów reakcji w postaci:
CH3  CH  COOH CH3  CH  COO-Na+
   |
NH3+Cl- NH2
- za wskazanie produktu będącego z
ródłem tłuszczów 1
28.
2
jednonienasyconych, np. oliwy i produktu będącego z
ródłem
tłuszczów wielonienasyconych, np. ryb
- za podanie nazwy tłuszczu, np.: trioleinian glicerolu 1
- za określenie warunku A reakcji I: światło i ciepło lub światło 1
29.
lub ciepÅ‚o lub temperatura lub h½
2
- za podanie wzoru produktu B:
1
CH3 CH3
CH3
Br
lub
lub
Br
Br
Dopuszcza się również wzór z zaznaczonym zdelokalizowanym
sekstetem elektronowym lub zapis C6H4CH3Br.
- za narysowanie schematu lub opis słowny doświadczenia 1
30.
zawierający nazwy lub wzory odczynników, np.:
próba Tollensa: formalina (metanal, HCHO), amoniakalny
roztwór tlenku srebra lub Ag2O lub tlenek srebra(I) lub tlenek
3
srebra
próba Trommera: formalina (metanal, HCHO), wodorotlenek
miedzi(II) lub sól miedzi(II) i zasada
5
 - za opis oczekiwanej obserwacji, odpowiedniej do 1
zaplanowanego doświadczenia, np.:
próba Tollensa: na ściankach probówki pojawia się srebrzysty
nalot (metaliczny połysk, efekt lustrzany, srebro lub wytrąca się
czarny osad);
próba Trommera: pojawia się ceglastoczerwony osad lub lustro
miedziane
- za napisanie równania reakcji:
1
HCHO + Ag2O HCOOH + 2Ag
(T )
lub HCHO + 2Cu(OH)2 çÅ‚çÅ‚ HCOOH + Cu2O + 2H2O
(T )
ewentualnie: HCHO + Cu(OH)2 çÅ‚çÅ‚ HCOOH + Cu + H2O,
jeżeli w obserwacjach podano powstanie lustra miedzianego.
6