��Konkursy w wojew�dztwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 ............................................. piecz
tka nagB
�wkowa szkoB
y .................................... kod pracy ucznia KONKURS PRZEDMIOTOWY Z GEOGRAFII DLA UCZNI�W GIMNAZJUM Rok szkolny 2010/2011 ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, Witaj na I etapie konkursu geograficznego. Przeczytaj uwa|
nie instrukcj
a nast
pnie postaraj si
prawidB
owo rozwi
za
wszystkie zadania. Arkusz zawiera 10 stron. W arkuszu jest do rozwi
zania 20 zadaD
. Przed rozpocz
ciem pracy sprawdz
, czy Tw�j test jest kompletny. Je|
eli zauwa|
ysz usterki, zgB
o[
je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uwa|
nie i ze zrozumieniem. Czas pracy: Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim 60 minut dB
ugopisem b
dz
pi�rem. Dbaj o czytelno[

pisma i precyzj
odpowiedzi. Nie u|
ywaj korektora. Je|
eli pomylisz si
, bB

dne sformuB
owanie przekre[
l i wpisz obok poprawne. Oceniane b
d
tylko odpowiedzi, kt�re zostaB
y Liczba punkt�w umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. mo|
liwych Przy ka|
dym zadaniu podano maksymaln
liczb
do uzyskania: punkt�w mo|
liw
do uzyskania za jego rozwi
zanie. Rozwi
zuj
c zadania mo|
esz korzysta
z kalkulatora 50 pkt. oraz przybor�w do kre[
lenia (linijka, k
tomierz, cyrkiel). Brudnopis nie b
dzie oceniany. Zadania 1  6 oraz 8 wymagaj
korzystania z atlasu. Pracuj samodzielnie. Powodzenia! Konkursy w wojew�dztwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 1. (0 % 3 pkt) Rysunek przedstawia profil hipsometryczny Azji wzdB
u|
poB
udnika 80�E. Mordawski J., Makowski J., Planeta. Podr
cznik do geografii, GdaD
sk 2002 Przyporz
dkuj podanym obiektom geograficznym wB
a[
ciwe cyfry. Himalaje & & & & & Kotlina Tarymska (Kaszgarska) & & & & & & . Tienszan & & & & & Dekan ..& & & & & & & & & & & & & & & & Cejlon & & & & & & Nizina Zachodniosyberyjska & & & & & & & ... Zadanie 2. (0 % 1 pkt) Z mapy geologiczno  tektonicznej w atlasie odczytaj nazw
jednostki buduj
cej podB
o|
e Niziny Zachodniosyberyjskiej. Odpowiedz
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...... Zadanie 3. (0 % 2 pkt) Korzystaj
c z mapy fizycznej Azji oblicz wysoko[

wzgl
dn
szczytu Pik Pobiedy w stosunku do dna Kotliny Tarymskiej. Zapisz obliczenia oraz warto[
ci podanych wysoko[
ci z odpowiednimi mianami. Wysoko[

bezwzgl
dna szczytu & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Wysoko[

bezwzgl
dna, na kt�rej le|
y dno kotliny (przedziaB
wysoko[
ci odczytany z legendy) & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Wysoko[

wzgl
dna (przedziaB
wysoko[
ci) & & & & & & & & & & & & & & ... & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . 2 z 10 Konkursy w wojew�dztwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 4. (0 % 3 pkt) Oblicz, z dokB
adno[
ci
do 1 mm, wysoko[

szczytu Pik Pobiedy na mapie plastycznej g�r Tienszan wykonanej w skali 1: 400 000. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Zadanie 5. (0  4 pkt) Z map klimatycznych w atlasie odczytaj roczne sumy opad�w w Kotlinie Tarymskiej i na Nizinie Gangesu. Wyja[
nij, podaj
c dwie przyczyny, du|
e zr�|
nicowanie rocznej sumy opad�w pomi
dzy tymi regionami. Roczna suma opad�w na Nizinie Gangesu & & & & & & & & & & & & & & & Roczna suma opad�w w Kotlinie Tarymskiej & & & & & & & & & & & & & .. Wyja[
nienie & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Zadanie 6. (0  5 pkt) UzupeB
nij w tabeli informacje o wybranych rzekach. Wybierz spo[
r�d podanych cech % pi

, kt�re odnosz
si
do danej rzeki i wpisz przypisane im litery we wB
a[
ciw
rubryk
. a) zlewisko Oceanu Arktycznego b) ginie w piaskach pustyni Takla Makan c) ma swe z
r�dB
a w AB
taju d) pB
ynie przez Kotlin
Tarymsk
e) wraz z Brahmaputr
tworzy najpot
|
niejsz
delt
[
wiata f) obszar bezodpB
ywowy g) ustr�j rzeczny (rodzaj zasilania) % opadowy ([
nie|
no % deszczowy) h) pB
ynie przez Nizin
Wschodnioeuropejsk
i) zlewisko Oceanu Indyjskiego 3 z 10 Konkursy w wojew�dztwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 j) wypB
ywa z g�r Tienszan k) uchodzi do Morza Karskiego l) ustr�j rzeczny % opadowy ([
nie|
ny) B
) pB
ynie przez Nizin
Zachodniosyberyjsk
m) uchodzi do Zatoki Bengalskiej Nazwa rzeki Cechy charakteryzuj
ce rzek
Ob Tarym Zadanie 7. (0  1 pkt) Charakterystyczn
cech
[
rodowiska geograficznego p�B
nocnej cz
[
ci Niziny Zachodniosyberyjskiej stanowi
bagna. Podaj przyczyn
ich wyst
powania na tym terenie. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Zadanie 8. (0  2 pkt) Odczytaj z map w atlasie typ gleb dominuj
cy na Nizinie Gangesu i na Nizinie Zachodniosyberyjskiej. Podkre[
l t
z nich, kt�ra jest gleb
astrefow
(azonaln
). Nizina Gangesu & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. Nizina Zachodniosyberyjska & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. Zadanie 9. (0  1 pkt) WymieD
dwa surowce energetyczne wydobywane na Nizinie Zachodniosyberyjskiej. Odpowiedz
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. 4 z 10 Konkursy w wojew�dztwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 10. (0  4 pkt) Rysunki przedstawiaj
zwierz
ta |
yj
ce w Azji. Wpisz pod ka|
dym z nich nazw
zwierz
cia i wB
a[
ciwy obszar wyst
powania (obszar na poB
udnie od Himalaj�w, Kotlina Tarymska, Nizina Zachodniosyberyjska). Piskorz S., Zaj
c S., Geografia [
wiata i Polski, Warszawa 1995 Zwierz
& & & & & & & & & & .. & & & & & ... & & & & & . Obszar wyst
powania & & & & & & . & & & & & & & & & & & & . & & & & & & & & & & & . & & & & & ... & & & & & & ..& & & & .. Zadanie 11. (0  2 pkt) Podaj szeroko[

geograficzn
punktu A. PosB
uguj
c si
k
tomierzem narysuj (z dokB
adno[
ci
do 5�) na zamieszczonym rysunku r�wnole|
nik 40�S. Szeroko[

geograficzna punktu A & & & & & .. 5 z 10 Konkursy w wojew�dztwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 12. (0  3 pkt) Rysunek przedstawia Ziemi
widzian
od strony bieguna p�B
nocnego. Zaznacz lini
ci
gB

na rysunku (z podaniem warto[
ci): a) poB
udnik 180�, b) poB
udnik 120�W, c) poB
udnik 60�E. Zadanie 13. (0  3 pkt) Mapa przedstawia lokalizacj
wybranych stacji badawczych na Antarktydzie. Zaznacz na mapie stacj
Wostok (78�S, 107�E). Nast
pnie uzupeB
nij zdanie posB
uguj
c si
skr�tami mi
dzynarodowymi. Polarnicy ze stacji Wostok, aby doj[

do stacji Byrd, musz
uda
si
w kierunku & & & & & & , natomiast, aby doj[

do bieguna poB
udniowego musz
obra
kierunek & & & . Korska A., Z
wi
chowicz J., Geografia. Kurs przygotowawczy do egzaminu gimnazjalnego, Krak�w 2003 6 z 10 Konkursy w wojew�dztwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 14. (0  2 pkt) Tabela przedstawia [
rednie miesi
czne temperatury powietrza w stacji Wostok (w �C). I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Wostok -32,6 -44,0 -57,7 -64,7 -65,8 -65,2 -67,6 -68,3 -65,7 -56,7 -43,4 -32,6 Encyklopedia Geograficzna Z
wiata t. I, Krak�w 1995 Wykres narysowany w oparciu o temperatury zamieszczone w tabeli Grzelak - KosiD
ska E., Geograficzne podr�|
e, ToruD
2003 Na podstawie danych zawartych w tabeli oblicz roczn
amplitud
temperatur powietrza w stacji Wostok. Zapisz obliczenia. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Odpowiedz
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. Zadanie 15. (0  2 pkt) Napisz, w kt�rym z miast poB
o|
onych na poB
udniku 80�E - w Kanpur (26�N) czy w Kolombo (7�N) % 22.XII dzieD
jest dB
u|
szy. Odpowiedz
uzasadnij. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . 7 z 10 Stacja klimato- logiczna Konkursy w wojew�dztwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 16. (0  2 pkt) Spo[
r�d podanych skal wybierz najwi
ksz
oraz najmniejsz
. Zapisz je w wyznaczonym miejscu. 1 : 1 000 1 : 20 000 000 1 : 500 000 Skala najwi
ksza& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Skala najmniejsza& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & Zadanie 17. (0  2 pkt) {
ycie na Ziemi mo|
e istnie
dzi
ki temu, |
e speB
nia ona okre[
lone warunki. Zakre[
l trzy wB
a[
ciwe odpowiedzi (warunkuj
ce istnienie |
ycia na Ziemi). a) Odpowiednia odlegB
o[

od SB
oD
ca zapewnia otrzymywanie wystarczaj
cej ilo[
ci energii (ciepB
a i [
wiatB
a). b) PB
yty litosfery znajduj
si
w nieustannym ruchu wzgl
dem siebie. c) Na powierzchni wyst
puje woda w stanie ciekB
ym. d) Ziemia ma pole magnetyczne oraz otoczk
powietrzn
(atmosfer
), kt�re chroni
organizmy przed zab�jczym dziaB
aniem niewidzialnego promieniowego sB
onecznego i kosmicznego. e) Powi
kszaj
si
dziury ozonowe co umo|
liwia wzrost temperatury przy powierzchni Ziemi. Zadanie 18. (0  1 pkt) Rysunki przedstawiaj
zr�|
nicowanie temperatury wody w obszarach wyst
powania pr
d�w morskich Obok sB
�w  pr
d morski dopisz przy wB
a[
ciwych rysunkach: ciepB
y, zimny. a) pr
d morski & & & & & & & & & .. b) pr
d morski & & & & & & & & .... Zaj
c S., Sprawdziany z geografii, Warszawa 1998 8 z 10 Konkursy w wojew�dztwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 19. (0  3 pkt) Poni|
ej podano przykB
ad obiegu wody w przyrodzie. Wpisz nazwy proces�w (z ramki), kt�re przyczyniB
y si
do przej[
cia wody z jednej formy jej wyst
powania w drug
. Opad atmosferyczny, wsi
kanie, pobieranie wilgoci przez ro[
lin
, parowanie, skraplanie, rozpuszczanie, topnienie lodowca, spB
yw powierzchniowy, przenoszenie wody przez nurt rzeki. Pow
ska H., Czerny A., ZIEMIA nasza planeta, Zeszyt 
wiczeD
, Warszawa 2000 Woda na powierzchni jeziora �!& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. Para wodna w atmosferze �!& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & Powstanie kropli deszczu �!& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & Woda na powierzchni gruntu �!& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Woda w glebie �!& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Woda w B
odydze ro[
liny �!& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Woda w atmosferze �!& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & . Woda na powierzchni jeziora 9 z 10 Konkursy w wojew�dztwie podkarpackim w roku szkolnym 2010/2011 Zadanie 20. (0  4 pkt) Przeczytaj uwa|
nie poni|
sze zdania dotycz
ce ruchu obrotowego i obiegowego Ziemi. Oznacz liter
P  zdania prawdziwe, a liter
F  zdania faB
szywe. a) Wszystkie punkty poB
o|
one na r�wnole|
nikach 30�S i 30�N maj
t
sam
pr
dko[

liniow
. & & . b) Wszystkie punkty na Ziemi maj
t
sam
pr
dko[

k
tow
. & & . c) Zmiana wysoko[
ci SB
oD
ca nad horyzontem w momencie g�rowania w ci
gu roku na tej samej szeroko[
ci geograficznej to skutek obrotowego ruchu Ziemi. & & . d) Dwukrotnie w ci
gu roku w momencie wschodu SB
oD
ca na caB
ej kuli ziemskiej cieD
gnomonu (przy bezchmurnej pogodzie) wskazuje kierunek zachodni. & & . Brudnopis 10 z 10