Piramida potrzeb osób z niepełnosprawnością jako narzędzie zarządzania 15
- pracownikami niepełnosprawnymi o różnym (lekkim, umiarkowanym i znacznym) stopniu niepełnosprawności, w wieku aktywności zawodowej (od 21 do 60 roku życia) i pozostającymi w zatrudnieniu,
- partnerami, do których należy zaliczyć Fundację Aktywnej Rehabilitacji i Małopolski, Oddział Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Zastosowany w badaniach kwestionariusz diagnostyczny opracowano z uwzględnieniem uwarunkowań socjologicznych, a badania pilotażowe przeprowadzono wśród beneficjentów przy współpracy z ich otoczeniem.
Badaniami pilotażowymi objęto 30 osób niepełnosprawnych (osoby w wieku aktywności zawodowej - powyżej 21 roku życia do 60 roku życia ze wskazaniem stopnia niepełnosprawności), pozostającymi w zatrudnieniu na warunkach umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.
Obszar badania obejmował tereny miejskie i wiejskie w obrębie miasta Krakowa. Wybór rejonu badania był motywowany tym, że miasto Kraków jest jednym z większych miast, w których osoby niepełnosprawne mają większe szanse na znalezienie zatrudnienia. W obszarze wielkich miast osoby niepełnosprawne są najczęściej i najchętniej zatrudniane.
Wyniki omawianych badań wskazują, że atmosfera w miejscu pracy jest równie ważna jak dostosowanie warunków pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych. Pracownicy niepełnosprawni wysoko oceniają dobrą atmosferę w pracy (stosunki międzyludzkie z kierownictwem i współpracownikami).
Wyniki badań pilotażowych są wiec zbieżne z wynikami badań z Hawthome. Należy jednak zaznaczyć, że potrzeby pracowników w miejscu pracy są różnorodne, gdyż zależą od stanu zdrowia pracowników. Czynnik ten podkreśla doniosłą potrzebę kontynuacji badań nad potrzebami pracowników z niepełnosprawnością i sposobami ich spełnienia.
Model hierarchii potrzeb A. Maslowa przedstawia uporządkowany ciąg potrzeb od najbardziej podstawowych (wynikających z funkcji życiowych) do potrzeb wyższego poziomu, które aktywizują się dopiero po zaspokojeniu niższych. Piramidę tworzą [13]:
- potrzeby fizjologiczne - gdy nie są zaspokojone, dominują nad wszystkimi innymi potrzebami, wypierają je na dalszy plan i decydują o przebiegu zachowania człowieka,
- potrzeby bezpieczeństwa - pobudzają do działania, zapewniając nienaruszalność, ujawniają się, gdy dotychczasowe nawyki okazują się mało przydatne,
- potrzeby przynależności - występują w usiłowaniach przezwyciężenia osamotnienia, alienacji i obcości, tendencji do nawiązywania bliskich intymnych stosunków, uczestnictwa w życiu grupy,
- potrzeby uznania - potrzeby uznania i prestiżu we własnych oczach i w oczach innych ludzi,