Proces technologiczny jest to główna część procesu produkcyjnego, w której następuje obróbka części oraz montaż części w zespoły i wyrób. Rozróżnia się procesy technologiczne:
- obróbki,
- montażu,
- obróbkowo-montażowe.
W wyniku procesu technologicznego, który jest częścią procesu produkcyjnego następuje zmiana kształtu, wymiarów, wyglądu, położenia i właściwości przedmiotu obrabianego. Jedną z głównych części składowych procesu technologicznego jest operacja stanowiąca podstawową jednostkę przy planowaniu produkcji.
Operacja i jej elementy składowe
Operacja jest to część procesu technologicznego, która jest wykonywana na jednym stanowisku roboczym przez jednego pracownika (lub grupę pracowników) na jednym przedmiocie (lub grupie przedmiotów), bez przerw na inną pracę. Główną częścią składową operacji jest zabieg.
Zabieg jest to część operacji, której cechy są zależne od rodzaju obróbki. W operacjach mechanicznej obróbki wiórowej rozróżnia się zabiegi proste oraz zabiegi złożone.
Zabieg prosty jest częścią operacji. Odnosi się do obróbki jednej powierzchni jednym narzędziem przy stałych parametrach obróbki.
Zabieg złożony jest częścią operacji. Odnosi się do obróbki zespołu powierzchni jednym narzędziem, wykonującym ruchy posuwowe wg określonego programu lub do obróbki zespołu powierzchni zespołem narzędzi o sprzężonych ruchach posuwowych przy stałym nastawieniu parametrów skrawania. W mechanicznej obróbce wiórowej zabieg może być wykonywany w jednym przejściu lub kilku przejściach narzędzia.
Przejście jest to część zabiegu obróbki skrawaniem, w której następuje zdjęcie jednej warstwy materiału za pomocą jednego lub kilku narzędzi przy określonym posuwie. W szczególnym przypadku jedno przejście może stanowić zabieg. Do wykonania operacji, oprócz zabiegów, niezbędne są czynności pomocnicze.
Czynność pomocnicza jest to część operacji wykonywana przez pracownika, mechanizm obrabiarki lub przyrządu, stanowiąca odrębne działanie o ściśle określonym zadaniu, potrzebna do dokonania obróbki lub montażu, np. zamocowanie obrabianej części, dosunięcie narzędzia, nastawienie dźwigni, posmarowanie części przed wciśnięciem. Przed wykonywaniem zabiegów w danej operacji część obrabiana musi być odpowiednio ustalona w stosunku do zespołów roboczych obrabiarki, a następnie zamocowana.
Ustalenie elementu obrabianego polega na nadaniu mu określonego położenia wymaganego w danej operacji.
Zamocowanie elementu obrabianego polega na jego unieruchomieniu w danym położeniu z siłą potrzebną do wykonania danej operacji.
Pozycją nazywa się każde z możliwych położeń elementu obrabianego (lub kilku jednocześnie obrabianych elementów) względem zespołów roboczych obrabiarki, przy jednym zamocowaniu w uchwycie z urządzeniem podziałowym lub na stole obrotowym. Zmiana pozycji części zależy wyłącznie od tych urządzeń i nie wymaga żadnych zmian zamocowania.
W operacjach obróbki plastycznej zabiegiem nazywamy podstawową czynność w procesie tłoczenia, wykonywana z użyciem jednego przyrządu bez zmiany narzędzia, w której zachodzi tylko jedna zmiana kształtu tłoczonego przedmiotu. Zabiegiem tłoczenia jest np. pojedynczy ciąg w operacji ciągnienia. W operacjach obróbki cieplnej zabiegiem nazywa się część operacji, wykonywanym przy stałych parametrach (temperatura, prędkość nagrzewania, prędkość chłodzenia). Przykłady zabiegów: wygrzewanie wstępne w określonej temperaturze lub chłodzenie w oleju z określoną prędkością.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"