2740390774

4.2. Badanie właściwości mechanicznych: Statyczna próba rozciągania

4.2.1. Materiał nauczania

Jedną z najważniejszych właściwości materiałów konstrukcyjnych jest ich wytrzymałość na rozciąganie. Podstawową próbą wytrzymałościową jest próba rozciągania. Zaletą tej próby jest prostota wykonania przy jednoczesnej możliwości wyznaczenia dużej ilości wskaźników wytrzymałościowych i plastycznych. Próbę przeprowadza się na maszynie wytrzymałościowej, rejestrującej zależność między obciążeniem i odkształceniem. Wymiary próbek i warunki przeprowadzenia próby określa norma PN-91/H-04310.

-F=r		___
I_v-	—^P- i ^L° i

ffl-

G

Rys. 2. Próbki okrągłe na rozciąganie:

a)    z główkami do osadzania w szczękach

b)    z główkami do pierścieni

c)    z główkami gwintowanymi

Wielkością podstawową próbek jest średnica d₀, długość pomiarowa L„ środkowej części próbki jest wielokrotnością średnicy d₀:

L„ = n x d„.

Najczęściej stosuje się do badań tzw. próbki „dziesięciokrotne”, dla których n = 10. Oprócz próbek okrągłych stosuje się także próbki płaskie.

Wytrzymałością na rozciąganie nazywa się naprężenie rozciągające odpowiadające największej sile rozciągającej Fm, uzyskanej w czasie próby rozciągania, odniesionej do pierwotnego przekroju So próbki. Za pomocą urządzenia piszącego zrywarki otrzymuje się wykres przebiegu próby. Wykres ten umożliwia wyznaczenie charakterystycznych punktów występujących w próbie rozciągania. Rysunek 2 przedstawia wykres sporządzony dla stali o niskiej zawartości węgla. Wykres przedstawia zależność pomiędzy obciążeniem (siła F), a odkształceniem (AL) próbki, łatwo na nim prześledzić poszczególne stadia rozciągania próbki, aż do jej zerwania. W początkowym okresie rozciągania zachodzi proporcjonalny wzrost wydłużenia i wykres ma charakter prostoliniowy zgodnie z prawem Fk>oke'a. Jest to etap odkształcenia sprężystego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10