Jedną z najważniejszych właściwości materiałów konstrukcyjnych jest ich wytrzymałość na rozciąganie. Podstawową próbą wytrzymałościową jest próba rozciągania. Zaletą tej próby jest prostota wykonania przy jednoczesnej możliwości wyznaczenia dużej ilości wskaźników wytrzymałościowych i plastycznych. Próbę przeprowadza się na maszynie wytrzymałościowej, rejestrującej zależność między obciążeniem i odkształceniem. Wymiary próbek i warunki przeprowadzenia próby określa norma PN-91/H-04310.
|
-F=r |
___ | |
|
I_v- |
—^P- i L° i |
ffl-
G
Rys. 2. Próbki okrągłe na rozciąganie:
a) z główkami do osadzania w szczękach
b) z główkami do pierścieni
c) z główkami gwintowanymi
Wielkością podstawową próbek jest średnica d0, długość pomiarowa L„ środkowej części próbki jest wielokrotnością średnicy d0:
L„ = n x d„.
Najczęściej stosuje się do badań tzw. próbki „dziesięciokrotne”, dla których n = 10. Oprócz próbek okrągłych stosuje się także próbki płaskie.
Wytrzymałością na rozciąganie nazywa się naprężenie rozciągające odpowiadające największej sile rozciągającej Fm, uzyskanej w czasie próby rozciągania, odniesionej do pierwotnego przekroju So próbki. Za pomocą urządzenia piszącego zrywarki otrzymuje się wykres przebiegu próby. Wykres ten umożliwia wyznaczenie charakterystycznych punktów występujących w próbie rozciągania. Rysunek 2 przedstawia wykres sporządzony dla stali o niskiej zawartości węgla. Wykres przedstawia zależność pomiędzy obciążeniem (siła F), a odkształceniem (AL) próbki, łatwo na nim prześledzić poszczególne stadia rozciągania próbki, aż do jej zerwania. W początkowym okresie rozciągania zachodzi proporcjonalny wzrost wydłużenia i wykres ma charakter prostoliniowy zgodnie z prawem Fk>oke'a. Jest to etap odkształcenia sprężystego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”