Materiały pomocnicze do ćwiczeń z przedmiotu Budownictwo Wodne i Morskie
X - współczynnik odporności dna rzeki na erozję (wsp. dopuszczalnego wzrostu przepływu) [-],
qn,ax - maksymalne jednostkowe natężenie przepływu występujące w nurcie rzeki przed jej zabudową [m 7s/m].
Współczynniki dopuszczalnego wzrostu przepływu na podstawie Tabl. 2-1 Budownictwo wodne śródlądowe. Budownictwo Betonowe t.XVII. Balcerski i inni. Arkady 1969__
Nazwa gruntu w korycie cieku |
Symbol |
Współ. X |
Żwir |
Ż |
1.40 |
Pospólka |
Po |
1.30 |
Piasek gruby |
Pr |
1.20 |
Piasek średni |
Ps |
1.15 |
Piasek drobny |
Pd |
1.10 |
Piasek pylasty. gliniasty, pyły |
Ptt. Pg. n |
1.08 |
Grunty organiczne |
1.05 | |
Gliny średnie spoiste |
G |
1.10 |
Iły |
I |
1.20 |
Jednostkowe natężenie przepływu można obliczyć korzystając z ogólnej zależności q = vt
gdzie:
t - głębokość wody w przekroju poprzecznym. v - prędkość w ody w cieku, obliczona rów naniem Manninga:
n
Dla koryt rzecznych, przy założeniu zbliżonych wartości obwodu zwilżonego oraz szerokości koryta, wartość promienia hydraulicznego równa jest głębokości:
R = — Oz
Przepływ jednostkowy wynosi:
q = v-t =
n
Maksymalny przepływ jednostkowy wynosi: qmax = —i2t ^3
n
gdzie:
tnax - maksymalna głębokość wody w przekroju poprzecznym rzeki, występująca w warunkach przepływu miarodajnego O™.
Minimalne światło jazu obliczone powyższymi wzorami musi być zachowane na zakończeniu płyty wypadowej (mierząc od przyczółka do przyczółka), czyli w miejscu gdzie kończ) się umocnienie dna w postaci płyty wypadowej. Wynika z tego. że światło przelewu może być mniejsze od minimalnego światła jazu, gdyż szerokość płyty wypadowej na jej zakończeniu wynika z przyjętej szerokości (światła) przelewów, szerokości filarów oraz ukształtowania przyczółków w7 rzucie (przyczółki mogą się rozchodzić w kierunku dolnej wody).
Przygotował: dr inl. Witold Sterpejkowicz-Wersocki, Katedra Hydroteclmiki, PG 2012-02-19