3307664751

| Przedmiot psychologii jako nauki

I. PRZEDMIOT PSYCHOLOGII JAKO NAUKI

Pytania do przemyślenia w kontekście poniższych treści:

1.    Czy psychologia jest nauką o długiej historii?

2.    O czym jest psychologia? Jak definiowałeś psychologię dotychczas?

3.    Czy psychologia jest potrzebna człowiekowi?

4.    Ile jest psychologii?

Psychologia jest nauką, której korzeni należy szukać w filozofii starożytnej, a więc ma długą przeszłość, ale krótką historię jako samodzielna nauka. Za umowną datę powstania psychologii jako odrębnej nauki przyjmuje się rok 1879, kiedy to w Lipsku Wilhelm Wundt zakłada pierwsze Laboratorium Psychologiczne. Fakt długiej przeszłości psychologii zaważył na myśleniu o psychologii jako nauce o duszy. W okresie przednaukowym dominującą koncepcją ogólną była koncepcja duszy, rozumianej jako siedlisko wewnętrznego - psychicznego, duchowego - życia człowieka. Stąd nazwa psychologia, która pochodzi od dwóch wyrazów greckich: psyche - dusza i logos - słowo, nauka, czyli nauka o duszy. Nazwa psychologia została utrzymana do dziś ,ale ta kształtująca się w połowie XIX wieku psychologia jako nauka, uznała za swój przedmiot badań przeżycia psychiczne człowieka, dane w jakiś bezpośredni sposób człowiekowi, który je przeżywa. Była to nauka o wewnętrznym świecie każdego człowieka, różniącym się od świata zewnętrznego, który go otacza. Odpowiednio do takiego poglądu na przedmiot badań nowej nauki ukształtował się też pogląd na jej metodę. Metodę poznawania własnych przeżyć przez wgląd w samego siebie nazwano metodą introspekcyjną od łacińskiego słowa introspicere - zaglądać do środka.

W ten sposób psychologia w swojej pierwszej historycznej postaci ze względu na przedmiot była psychologią świadomości /tak nazwano ogół przeżyć psychicznych/, a ze względu na metodę-psychologią introspekcyjną. Była to koncepcja silnie krytykowana za zbyt subiektywne ujęcie przedmiotu, za dostarczanie głównie wiedzy opisowej na temat procesów psychicznych ,a nie wyjaśniającej ich przebiegu, koncepcja, której przedstawiciele nie byli w stanie uzgodnić jak „wygląda” świadomość, z jakich procesów psychicznych się składa. Ich wkład w aktualny dorobek psychologii obejmuje podstawową wiedzę na temat elementarnych procesów psychicznych-wrażeń i spostrzeżeń.

Na początku XX wieku pojawia się nowa koncepcja psychologii krytykująca podstawowe założenia introspekcji. Nosi ona nazwę koncepcji behawiorystycz-