3833474157

Wycena a wiarygodność i porównywalność sprawozdania finansowego

Informacja finansowa, realizując określone cele i mając być użyteczną dla odbiorców, musi spełniać cechy jakościowe. Naczelną cechą informacji finansowej jest cecha wiernego i rzetelnego opisu, zwana koncepcją wiernego i rzetelnego obrazu przedsiębiorstwa (ang. true and fair view presentation³), lub koncepcją przewagi treści nad formą (am. substance over form) [Gmytrasiewicz, Karmańska 2004, s. 16], Z koncepcji tej wynikają dalej pochodne cechy informacji sprawozdawczej, które przesądzają o jej randze i znaczeniu. Cechy jakościowe decydują bowiem o wiarygodności danych sprawozdawczych, które mają w związku z tym moc dowodową i przydatność informacyjną.

Aby osiągnąć założone cele sprawozdania finansowego, należy dokonać wyboru odpowiednich zasad rachunkowości i dalej metod wyceny, za pomocą których możliwy będzie liczbowy opis sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa, i które zapewnią spełnienie wymaganych cech jakościowych. Zatem zasady rachunkowości są podporządkowane koncepcji wiernego i rzetelnego obrazu przedsiębiorstwa, a koncepcja ta może być realizowana m. in. przez właściwy dobór metod wyceny.

Rachunkowość zajmuje się szczególnym rodzajem opisu faktów [Wojtowicz 2002, s. 246], które są wyrażone poprzez zasadę mierzalności w jednostkach pieniężnych. Jest procesem identyfikowania, pomiaru oraz komunikowania informacji ekonomicznej w celu umożliwienia jej użytkownikom formułowania uzasadnionych opinii i podejmowania decyzji. Podstawowym narzędziem wspomagającym proces poznania, opis faktów w rachunkowości jest pomiar określonych zjawisk i ich skutków. Akcentuje się tu tworzenie liczbowego obrazu, a więc w istocie kwestię pomiaru wielkości ekonomicznych. Wyniki opisu dokonanego w ramach rachunkowości nie są celem samym w sobie, lecz są wykorzystywane przez zainteresowanych do obsługi informacyjnej procesu gospodarowania.

W rachunkowości pomiar polega na przypisywaniu liczb do przedmiotów oraz minionych, bieżących lub przyszłych zdarzeń gospodarczych jednostki na podstawie obserwacji i zgodnie z zasadami [Szychta 1996, s. 19], Do wykonania pomiaru niezbędne jest ustalenie odpowiedniej miary, zwykle liczbowej (skali), która pozwoli w dokładny sposób opisać cechy mierzonych obiektów. Miara liczbowa pozwala na dokonanie opisu ilościowego badanych obiektów pomiaru (czyli kategorii ekonomicznych). Wycena zaś to wykorzystanie określonej miary według określonych zasad. Zasady stosowania miar, a także zasady samego pomiaru są podporządkowane realizacji określonych celów.

Jak podkreślają E. A. Hendriksen i M. F. van Breda [2002, s. 489], w rachunkowości, wybierając zasadę wyceny (czyli miarę i zasadę stosowania tej miary), trzeba się kierować celami

³ W związku z koncepcją wiernego i rzetelnego obrazu (true and fair view presentation), sprawozdanie finansowe ..powinno jasno przedstawiać rzeczywistość gospodarczą podmiotu bez wybiegów, upiększania, zaciemniania. przemilczania, itp.” [Gmytrasiewicz 2008. s. 12],

7 I S t r o n a