BHP
ARTYKUŁY PROBLEMOWE
W środowisku pracy występują czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe stanowiące zagrożenie dla życia i zdrowia człowieka. Czynniki te związane są z: warunkami środowiska naturalnego, wykorzystywaną w procesie pracy energią, stosowanymi narzędziami, stosowaną technologią i materiałami oraz popełnianymi przez ludzi błędami. Spośród wielu realizowanych robót budowlanych wyróżnić można takie, które stwarzają szczególnie dużo zagrożeń dla życia i zdrowia człowieka.
W artykule przedstawiono wybrane roboty budowlane, które zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, uznane zostały za szczególnie niebezpieczne. Zamieszczono informacje na temat zagrożeń związanych z tymi robotami, ich źródeł oraz obowiązujące środki profilaktyczne.
Bezpieczeństwo pracy zdefiniować można jako brak warunków, które mogą doprowadzić do powstania jakiejkolwiek szkody polegającej na śmierci, ciężkim uszkodzeniu ciała, doznaniu obrażeń, choroby zawodowej oraz szkód materialnych w zakładzie pracy [12]. Związane jest ono ze stanem technicznym wyposażenia wykorzystywanego w procesie pracy oraz dostosowaniem warunków środowiska pracy do możliwości człowieka. Konieczność zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia człowieka w procesie pracy znajduje swoje odzwierciedlenie w ustanowionych przepisach i normach technicznych. Powstaje w ten sposób zbiór wymagań, które zapewnić mają kształtowanie odpowiednich warunków pracy. Zakres przedmiotowy przepisów
0 bezpieczeństwie i ochronie zdrowia jest bardzo szeroki i dotyczy zagadnień związanych z obiektami
1 pomieszczeniami pracy, używaniem maszyn, urządzeń i narzędzi, procesami pracy, a zwłaszcza procesami szczególnie niebezpiecznymi i szkodliwymi, organizacją pracy, zagrożeniami tkwiącymi w samych pracownikach i ich właściwościami psychofizycznymi, stanem zdrowia i kwalifikacjami.
W każdym obszarze działalności człowieka, w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa pracy obowiązują przepisy prawa o charakterze ogólnym oraz przepisy uwzględniające specyficzne cechy danej działalności. W obszarze budownictwa, w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązują wymagania zawarte przede wszystkim w ustawach: Kodeks Pracy i Prawo budowlane oraz w aktach wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Należy dodać, że w ustawach tych dokonano implementacji postanowień dotyczących bezpieczeństwa pracy obowiązujących w prawie Unii Europejskiej. Ponadto w sposób pośredni na bezpieczeństwo pracy w budownictwie oddziałują zapisy zawarte w wielu innych aktach prawnych. Do najważniejszych z nich należą: Ustawa o dozorze technicznym, Ustawa o wyrobach budowlanych, Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, Ustawa o systemie zgodności.
Działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych normuje ustawa Prawo budowlane [14]. Ustawa ta nakłada na uczestników procesu budowlanego obowiązek takiego przygotowania realizacji robót budowlanych, aby zapewnione było bezpieczeństwo i ochrona zdrowia w procesie pracy. Zgodnie z wymaganiem Prawa budowlanego, do każdego projektu budowlanego mającego stać się załącznikiem do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę, powinna być opracowana informacja o bezpieczeństwie i ochronie zdrowia. W przebiegu opracowywania tej informacji wyróżnić można następujące etapy:
• ustalenie źródeł i rodzajów zagrożeń, które mogą wystąpić w trakcie realizacji robót budowlanych oraz ich skali, miejsca i czasu wystąpienia,
• określenie możliwych rozwiązań w zakresie profilaktyki zapobiegających tym zagrożeniom.
Z punktu widzenia bezpieczeństwa pracy, zagrożeniem dla człowieka jest każda sytuacja oznaczająca możliwość utraty życia i zdrowia. Identyfikacja zagrożeń jest procesem, którego celem jest rozpoznawanie istniejących lub przewidywanie możliwych niebezpiecznych sytuacji lub wydarzeń. Mogą one powstać w związku z [12]:
• warunkami środowiska naturalnego,
• wykorzystywaną energią (np.
UDI
3/2007