Dopuszczalne naciski powierzchniowe
Dla połączeń spoczynkowych k0 = 0,8 kc oraz koj = 0,8 kCj. Zawsze dla materiału „słabszego”. Uwaga: Wartości ko w większości przypadków są podawane przy omawianiu obliczeń poszczególnych połączeń.
Gdy chcemy ustalić dokładnie wartość naprężeń dopuszczalnych (zmniejszamy wymiary Z
elementu wg wzoru k = —- zachowując wymagania wytrzymałościowe), musimy dokładnie uwzględnić xz
inne czynniki decydujące o wytrzymałości zmęczeniowej:
czynniki konstrukcyjne (kształt i wymiary części, rodzaj i wymiary karbu);
czynniki technologiczne (stan warstwy powierzchniowej, rodzaj obróbki, ulepszenie
powierzchni przez różne zabiegi technologiczne itp.);
czynniki eksploatacyjne (np. przebieg i częstotliwość zmian obciążenia, przerwy w obciążeniach lub zmienność temperatury części podczas pracy).
Rys. 1.2 Wykres Wóhlera (1 -r3 - próbka złamana, 4 -H 6 - próbka nie złamana)
Na podstawie badań możemy wyznaczyć wytrzymałość na zmęczenie (Zg0, Zrj) ustalamy wartość Z przy nie zmiennej próbce dla 107 cykli (stal). Znając wartość Z należy uwzględnić inne czynniki mające wpływ na zmęczenie materiału. Zrealizować to możemy poprzez obliczenie całkowitego współczynnika bezpieczeństwa xz wg zależności:
gdzie:
P - współczynnik spiętrzenia naprężeń (uwzględnia wpływ karbu i stanu powierzchni);
£ - współczynnik wielkości przedmiotu;
6 - współczynnik pewności (rzeczywisty współczynnik bezpieczeństwa 1,4 -f 1,7).
Spiętrzeniem lub koncentracją naprężeń nazywa się lokalne zwiększenie wartości naprężeń spowodowane nagłą zmianą przekroju, oraz rysy powierzchniowe, korozję. Miejsca te nazywamy karbami.
9