1.2. Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa
Przyjęcie maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy jako nadrzędnego celu funkcjonowania przedsiębiorstwa ma określone konsekwencje dla zarządzania przedsiębiorstwem. Potrzebna jest bowiem strategia, która w najlepszy sposób zaspokajała będzie interesy właścicielskie. Zatem wszystkie zasady, procedury i metody zarządzania powinny być podporządkowane tak zdefiniowanemu celowi. Jeśli proces ten jest świadomy i uporządkowany, to określa się go mianem „zarządzania wartością przedsiębiorstwa” (ang. Value Based Management, VBM).12 Termin ten został po raz pierwszy użyty w 1980 roku przez N. Kurlanda.13 Najogólniej mówiąc, wartość przedsiębiorstwa definiowana jest w koncepcji VBM jako suma zdyskontowanych (kosztem kapitału) przepływów pieniężnych, wygenerowanych w przyszłości na rzecz inwestorów. W przypadku spółek akcyjnych chodzi szczególnie o część przepływów pieniężnych przynależną inwestorom wnoszącym kapitał podstawowy (akcyjny), czyli akcjonariuszom. Tworzenie wartości jest pierwszym etapem systemu VBM. Jednocześnie możliwość uzyskania zwrotu z kapitału na poziomie wyższym niż jego koszt, czyli budowanie wartości, uzależnione jest od dostarczania odpowiednich korzyści klientom firmy. Pozostałe dwa etapy obejmują, dokonywane w sposób ciągły, utrzymanie wartości i jej realizację, czyli przekazanie akcjonariuszom wartości w formie dywidend, umorzenia akcji czy wzrostu ich ceny.14
Koncepcja VBM łączy decyzje strategiczne i operacyjne, co prowadzi do maksymalizacji wartości przedsiębiorstwa poprzez skoncentrowanie procesów decyzyjnych na głównych czynnikach kreujących wartość.15 Podstawowym etapem zarządzania wartością jest identyfikacja i analiza czynników kreujących wartość oraz zbadanie, gdzie wartość jest budowana, a gdzie konsumowana. Niezbędne jest zatem zrozumienie przez wszystkie osoby mające wpływ na działalność przedsiębiorstwa idei zarządzania wartością oraz poznanie potencjalnych efektów, jakie ich decyzje mogą mieć dla wartości.16 Do kluczowych czynników wymienianych
12 Dudycz Tadeusz, op. cit., s. 18: Red. Suszyński Cezary, op. cit., s. 113. 3 Dudycz Tadeusz, op. cit., s. 30.
14 Red. Suszyński Cezary, op. cit., s. 115-119.
15 Dudycz Tadeusz, op. cit., s. 30.
16 Marcinkowska Monika. Kształtowanie.... op. cit., s. 24-25.
12