4544139206

ROZDZIAŁ I

Wpływ zasobów niematerialnych na wartość przedsiębiorstwa

We współczesnej gospodarce rynkowej szybko zmieniające się warunki gospodarowania wymuszają na przedsiębiorstwach poszukiwanie nowych źródeł wartości, której wzrost w długim okresie stał się celem istnienia i działania firm. Obecnie nowych źródeł wartości upatruje się w zasobach niematerialnych, których znaczenie dla budowania trwałej przewagi konkurencyjnej, i w konsekwencji wartości przedsiębiorstwa, stale rośnie.

Rozdział pierwszy przedstawia teoretyczne rozważania na temat wpływu zasobów niematerialnych na wartość przedsiębiorstwa. Zaprezentowano tu genezę zorientowania przedsiębiorstwa na nowy cel - kreację wartości w długim okresie i szczególną rolę zasobów niematerialnych w tym procesie. Przedstawiono klasyfikację czynników wpływających na wartość firmy, z uwzględnieniem ich pozabilansowego charakteru.

1.1. Maksymalizacja wartości jako cel działania przedsiębiorstwa

W ekonomii klasycznej przedsiębiorstwo to „czarna skrzynka”, mechanicznie przetwarzająca nakłady w efekty zgodnie z zasadą maksymalizacji zysku, do której redukuje się cel przedsiębiorstwa. Owa maksymalizacja zysku to dążenie firm do ustalenia wielkości produkcji, przy której zysk, po opłaceniu wszystkich niezbędnych czynników produkcji, będzie największy. Założenie teorii neoklasycznej dotyczące maksymalizacji zysku było przez długi czas krytykowane ze względów metodologicznych. Zostało także podważone przez praktykę działania firm. Szczególnie zjawisko to stało się widoczne w sytuacji rozdzielenia własności i zarządzania w dużych spółkach kapitałowych w II połowie XX wieku. Krytyka maksymalizacji zysku jako celu działania przedsiębiorstwa stała się przesłanką powstania alternatywnych teorii przedsiębiorstwa, m.in. teorii menedżerskich i teorii behawioralnych.⁵ Ekonomiści zaczęli inaczej definiować cele przedsiębiorstwa. Zmiany, jakie zachodziły na światowych rynkach, doprowadziły do powstania koncepcji maksymalizacji wartości przedsiębiorstwa (wartości dla akcjonariuszy) jako nadrzędnego celu jego funkcjonowania. Zmiany te to przede wszystkim dynamiczny rozwój rynków kapitałowych wynikający m.in. ze zwiększenia zaangażowania

Gruszecki Tomasz. Współczesne teorie przedsiębiorstwa. PWN. Warszawa 2001, s. 47-250.