4587759248

Przedmiot: Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza.

Wykład: Klasyfikacja kosztów na potrzeby zarządzania.

1.    Kryteria klasyfikacji kosztów.

Koszty własne przedsiębiorstwa ze względu na swój złożony charakter są rozpatrywane z różnych punktów widzenia. Potrzeby sprawozdawczości, analizy, kontroli, planowania i podejmowania decyzji wymagają ujęcia kosztów w odpowiednich przekrojach.

W toku ewolucji systemu rachunkowości zasadnicze przekroje klasyfikacji kosztów ukształtowały się na podstawie przyjętych sposobów wyceny efektów produkcji. Wyróżnia się dwa główne sposoby takiej wyceny: a/ na podstawie kosztów historycznych (ex post) b/ na podstawie kosztów przyszłych (ex antę).

W wycenie opartej na kosztach historycznych {ex post) przyjmuje się założenie, że istnieje jeden prawdziwy koszt, który został poniesiony na wytworzenie produkcji i przedsiębiorstwo nie może go zmienić. Ten koszt jest odzwierciedleniem wielkości i struktury zużycia czynników produkcji poniesionych na realizację określonych wyrobów i stanowi podstawę ustalenia ceny tych wyrobów.

Przekrój oparty na kosztach przyszłych (ex antę) odnosi się do kosztów planowanych, czyli tych, które będą dopiero poniesione w przedsiębiorstwie. Z tego względu odchodzi się od koncepcji „jednego prawdziwego kosztu" na rzecz różnych kosztów dla różnych celów. Zgodnie z tym założeniem przyszłe planowane koszty mogą być różne w zależności od podjętych decyzji co do kierunków działania przedsiębiorstwa.

W świetle przyjętych zasad wyceny efektów produkcji wyróżnia się trzy kategorie kosztów niezbędnych do: a/ wyceny zapasów i pomiaru zysku, b/ celów decyzyjnych, c/ celów kontroli.

W obrębie każdej z tych kategorii stosuje się różne kryteria podziału kosztów.

2.    Klasyfikacja kosztów do wyceny zapasów i pomiaru zysku.

Klasyfikacja ta oparta jest na kosztach historycznych. Jej zadaniem jest taki podział kosztów w przedsiębiorstwie, aby można było udzielić odpowiedzi na dwa następujące pytania:

A/ Jaką wielkość kosztów poniosło przedsiębiorstwo na wytworzenie wyrobów i usług w danym okresie sprawozdawczym?

B/ Jaki zysk osiągnęło przedsiębiorstwo z produkcji wyrobów lub usług w rozpatrywanym okresie?

Chcąc udzielić odpowiedzi na te pytania, należy przyjąć odpowiednie kryteria klasyfikacji kosztów.

Kryteria te i odpowiadające im pozycje kosztów ujęto w tablicy - klasyfikacja kosztów dla potrzeb ewidencyjnych.

1