4973539413

Tablic* 8-1. Wartości liczbowe parametrów R_a i R_t w pm

R.	R,	Klasa”	R.	R,	Klasa”	R,	R.	Klasa”
	_	_	8	32	__	0,16	|0,80|	10
@	(l600|	—	0	@	—	0,125	0,63	—
320	1250	—	5	20	5	rai	0,50	—
250	1000	—	4	16	—	0,080	|0,40|	II
©	IH	—	ŚD	03	—	0,063 s	0.32
160	630	—	2,5	10	6		0,25 ra	—
125	500	—	2	—	—	0,040		12
GpbJ	M	—	—	8	—	0,032	0,16	—
80	320	1	ra	— •	—	Ś	0,125
63	250	—	1,25	0	7	0,020	(S	13
|50]	©	—	1	5	—	0016	0.080	—
40	160	2	ra	4	—	rai	0,063	—
32	125	—	0,63	0	8	0,010	ś	14
0 20 16 SS 10	[ioij] 80 63 m 40	3 4	0,50 lajo] 0,32 0,25 ra	2^ Mi 1.25 1	9	0,008	0,040 0,032 |0,025|

’J Anulowane już numery klas chropowatości (s-uajdujące się na starych rysunkach) podano w celu ułatwienia „przechodzenia" z klas chropowatości na wartości liczbowe parametrów R_t i W ramkach podano wartości zalecane.

o;    b)

Rys. 8.6. Oznaczenia chropowatości powierzchni oraz: a) kierun-kowości struktury powierzchni, b) długości elementarnego odcinka pomiarowego

Rys. 8.7. Sposoby umieszczania oznaczeń chropowatości, na rysunkach    \

C)

tortowe*

77^777777?.

a;

Ra

Pocierać

frezować

Przykłady oznaczeń chropowatości przedstawione na rys. 8.3 dotyczą jednogranicznego jej określania (tylko największej dopuszczalnej chropowatości). Gdy konieczne jest dwugraniczne określenie chropowatości, a więc podanie również jej najmniejszej dopuszczalnej wartości, nad znakiem chropowatości wpisuje się obie graniczne wartości (rys. 8.4), przy czym większą wartość chropowatości pisze się wyżej, a mniejszą pod nią.

Rys. 8.4. Oznaczenia najmniejszej i największej dopuszczalnej chropowatości

b)

~ Ra 004/

77777777/.    '//)/////////.

Rys. 8.5. Oznaczenia chropowatości oraz: a), b) sposobu obróbki, c) powłoki na powierzchni

*•1.3. Oznaczenie sposobu obróbki

Gdy chropowatość powierzchni ma być osiągnięta przy zastosowaniu określonego sposobu obróbki, sposób ten należy podać słownie nad dodatkową linią znaku chropowatości (rys. 8.5a, b). Również nad dodatkową linią podaje się inne wymagania, np. dotyczące powłok (rys. 8.5c).

8.1.4. Oznaczenie kierunkowości struktury Powierzchni

Gdyzc względu na prawidiość współpracy jakiejś powierz-phni z powierzchnią innej części maszynowej istotne jest w jakich kierunkach mogą przebiegać na tej powierzchni ślady obróbki, czyli jaka ma być dopuszczalna kierunko-wość struktury tej powierzchni, to należy przy oznaczeniu chropowatości powierzchni podać odpowiednie wymaganie. W tym celu umieszcza się z prawej strony znaku chropowatości, tuż nad linią zarysu powierzchni, jeden z symboli z tabl. 8.2.

Przy określaniu na rysunku kierunkowości struktury powierzchni zaleca się podawać słownie sposób obróbki (rys. 8.6a).

8.1.5.    Oznaczenie długości odcinka elementarnego

Jeżeli potrzebne jest podanie przy oznaczeniu chropowatości długości odcinka elementarnego chropowatości⁰ (na której to długości lub jej wielokrotności powinno się sprawdzać chropowatość - ale bez uwzględnienia falistości i odchyłek kształtu), to długość tę, w milimetrach, wpisuje się z prawej strony znaku u góry (rys. 8.6b).

8.1.6.    Umieszczanie oznaczeń chropowatości powierzchni na rysunkach

Przy podawaniu na rysunkach oznaczeń chropowatości (i ewentualnie falistości) powierzchni obowiązują następujące zasady:

a)    jeżeli na rysunku ma być podana tylko wartość R_a lub Rj jakiejś powierzchni, bez dodatkowych wymagań, to oznaczenie chropowatości może być umieszczone w dowolnym położeniu (rys. 8.7a),

b)    jeżeli na rysunku oprócz wartości dopuszczalnej chropowatości mają być podane inne wymagania (np. sposób obróbki czy długość odcinka elementarnego), to oznaczenie musi być tak umieszczone (rys. 8.7b), żeby można było odczytać je od dołu lub od prawej strony (tak samo jak wymiary )- Gdy to jest niemożliwe ze względu na położenie oznaczanej powierzchni na rysunku (rys. 8.7c), oznaczenie chropowatości umieszcza się na poziomej linii

⁰ Znormalizowane długości odcinka elementarnego wynoszą: 0,08; 0,25; 0,8; 2,5; 8 i 25 mm. W informacjach dodatkowych do normy PN-Ś7/M-04251 podane są zalecane długości odcinka elementarnego w zależności od wartości parametrów &, i R_: i sposobu obróbki (struganie, tóczenie,. frezowanie itd.).

87