13
Bazy danych
Bazą danych (ang. dalabase) będziemy nazywać trwały, zamknięty i dobrze zorganizowany magazyn danych
Tak więc baza danych charakteryzuje się trzema ważnymi cechami: trwałością, ograniczonością (zamkniętością) i dobrą organizacją (co dla kogo jest dobre, jest rzeczą dyskusyjną - postaramy się jednak sprecyzować, co dla nas będzie oznaczać dobra organizacja magazynu).
Trwałość bazy danych
Trwałość oznacza, że dane zapisane w bazie danych są w niej zapisane w sposób nieulotny. Nie można więc zbudować bazy danych w pamięci operacyjnej komputera, gdyż po dołączeniu zasilania dane w niej zapisane są tracone. Na trwały magazyn danych dobrze natomiast nadaje się kamień (zapisy dokonane w kamieniu przetrwały tysiące lat), papier (ten nie jest już tak trwały) czy dyski magnetyczne lub inne nośniki magnetooptyczne. Trwałość danych zapisanych w bazie danych jest bardzo ważnym postulatem. Wszystkie współczesne systemy baz danych muszą go spełniać.
Ograniczoność bazy danych
Ograniczoność oznacza, że w bazie danych nie można zapisać zupełnie dowolnych danych. Baza oparta jest na pewnym modelu rzeczywistości (modelu danych). Modele te mogą być bardzo różne i niektóre z nich pokrótce omówimy w dalszej części. Model danych definiowany jest przez projektanta bazy danych. Określa on, w jaki sposób dane występujące w rzeczywistości (np. dane adresowe studentów) będą reprezentowane w bazie. Przyjęty model ogranicza więc (determinuje) dane, które możemy trwale przechowywać w bazie.
Dobra organizacja bazy danych
Aby zbiór danych można było uważać za bazę danych, musi on być odpowiednio zorganizowany. Organizacja ta musi zapewniać możliwość nie tylko sprawnego umieszczania danych w bazie, ale również możliwość odszukiwania i odczytywania danych już w niej zapisanych. Jeśli więc znalezienie danych zapisanych w magazynie wymaga od nas miesiąca przeglądania zapisanych danych, to taki magazyn nie może być uznany za bazę danych.
Baza danych to oczywiście każdy magazyn danych spełniający powyższe warunki. Ludzkość dostrzegła potrzebę tworzenia baz danych już bardzo dawno. J. Diamond w swojej książce "Guns, Germs and Steel: The Fastest of Humań Societies" twierdzi, że bazy danych istniały od czasów, kiedy cywilizacja umeryjska i egipska zaczęły korzystać z pisma klinowego i hieroglifów do zapisu informacji w formie trwałej i możliwej do odczytania na każde żądanie. Stosowane w tamtych czasach nośniki danych były mało wygodne. Nasza cywilizacja przez całe wieki budowała swoje bazy danych wykorzystując jako trwały nośnik danych papier. Bazy "papierowe" mają jednak bardzo wiele wad takich jak duże rozmiary magazynu, trudności w wyszukiwaniu danych, brak wielodostępu itd. Do budowy i obsługi baz danych nadają się natomiast znakomicie maszyny cyfrowe. Dzisiaj mówiąc baza danych mamy w zasadzie na myśli komputerowe bazy danych. W dalszej części naszych wykładów pod pojęciem bazy danych będziemy więc rozumieli bazę zorganizowaną i zarządzaną z wykorzystaniem komputera.