plik


ÿþ 1 {uraw (Hok kuen) lub inaczej BiaBy {uraw (Pak Hok kuen) z prowincji Fujian (Fukien) (opracowanie Dr J. Szymankiewicz) ____________________________________________________________________________ Dr Janusz Szymankiewicz  absolwent SGPiS, doktorat z zakresu kulturoznawstwa SWPS. Od 1986 r. zawodowo zwizany z kultur fizyczn. UkoDczyB podyplomowe studia z zakresu: Zarzdzania Przedsibiorstwem (ANS 1988), Samorzdu Terytorialnego (UW 1992) i BezpieczeDstwa Narodowego (UW, BBN 1997). Mistrz chiDskich i japoDskich sztuk walki. Nauk w tym zakresie rozpoczB w 1974 r. (uczeD i spadkobierca techniki min. jednego z najwybitniejszych mistrzów kung fu drugiej poBowy XX wieku Wong Shun Leunga). Praktykuje chiDskie systemy kung fu Ving Tsun Kuen (Yoongchun quan) i Yang Taiji quan oraz japoDskie kenjutsu Shinkage Ryu i kyudo Heki Ryu  uczeD Narazaki Nobuki shihan i Morimoto Takashi sensei. Od 1985 r. do chwili obecnej swoj wiedz na temat sztuk walki i kultury tamtego regionu [wiata pogBbia w czasie wielokrotnych wizyt, wypraw szkoleniowych, badawczych i konferencji zwizanych z azjatyckimi sztukami walki w Chinach, Hong Kongu, Japonii, Tajlandii i Wietnamie oraz konfrontacji umiejtno[ci z przedstawicielami uznanych szkóB walki, co przyniosBo mu midzynarodowe uznanie. WychowaB grono uczniów o wybitnych umiejtno[ciach, propagujcych wyznawane przez niego warto[ci w krajach Europy Zrodkowej w ramach Europejskiego Stowarzyszenia Atletycznego Ving Tsun i Porando Shinkage Ryu Hyoho Marobashikai, którym przewodzi. J. Szymankiewicz do chwili obecnej opublikowaB jako autor lub wspóBautor 11 ksi|ek i setki esejów i art. prasowych o azjatyckiej kulturze i sztukach walki. ByB redaktorem naczelnym renomowanego na polskim rynku magazynu BUDOJO. ____________________________________________________________________________ Fundamenty wspóBczesnych chiDskich sztuk walki poBo|ono na przeBomie okresów Ming (1368-1644) i Qing (1644 1912) poprzez scalenie powstaBych w czasach tej pierwszej dynastii technik walki wrcz ze staro|ytn tradycj gimnastyczn, która w zasadniczej mierze ksztaBtowaBa si na gruncie taoistycznym. Wykopaliska archeologiczne prowadzone w chiDskich grobowcach z poBowy II wieku p.n.e (okres panowania dyn. Zachodniej Han; 206 r. p.n.e. 8 r. n.e.). ujawniBy dwa podrczniki gimnastyki leczniczej: Yinshu oraz Daoyin. PrzetrwaBy one do okresu panowania dyn. Wschodniej Han (25-220 r.) kiedy to sBawny cesarski lekarz Hua Tuo (ok. 190 265 r.) stworzyB wiczenia wuqinxi  zabawy piciu zwierzt . Pierwowzór wspóBczesnych wiczeD qigong. Anonimowa i kluczowa dla wspóBczesnych azjatyckich sztuk walki Ksiga przemiany [cigien (Yi-jin jing) powstaBa najprawdopodobniej dopiero w 1624 r. i jest najstarszym zachowanym podrcznikiem, który przypisuje gimnastyce daoyin przeznaczenie bojowe. Zaczli j wykorzystywa w swych praktykach ruchowych walczcy mnisi tzw. wu seng. Wszystkie znane dzi[ systemy i style walki wrcz w ró|nym stopniu zawieraj pewne aspekty gimnastyki daoyin, Bczc te wiczenia ciaBa z oddychaniem i kierowaniem kr|eniem witalnej energii qi (jap. ki). Daoyin odmieniBo nie tylko procedury treningowe, lecz tak|e cel wiczenia sztuk walki w Chinach. Style walki wrcz nie miaBy ju| wyBcznie przeznaczenia (czsto prymitywnego) bojowego, zestrajajc wiczenia ruchowe i koncentracj umysBu z my[l nie tylko na walce, ale tak|e na leczeniu i religijno-filozoficznym samodoskonaleniu. W tym sensie sam termin  walka jest nieco mylcy. ChiDskie kung fu staBo si [wiadomym wyborem systemu umysBowego i fizycznego samodoskonalenia, a walka zaledwie jednym z jego rozmaitych zastosowaD. Techniki oddechowe daoyin przeszBy jednak ewolucj, kiedy nacisk w nich przesunB si z manipulowania zewntrznym qi pochodzcym z powietrza, na kr|enie wewntrzne qi tj. wrodzon |ywotno[, czyli energi potencjaln ciaBa (yuan-qi) czBowieka.  Trzy nauki stanowi jedno (sanjiao heyi)  to popularne hasBo synkretyzmu póznego okresu Ming, który staB pod znakiem tolerancji i wzajemnych zapo|yczeD zachodzcych midzy 2 konfucjanizmem, buddyzmem i taoizmem. Jego efektem byB min. podrcznik sztuki walki bez broni Xuanji mishou xuedao quan jie (Tajemny przekaz Xuanjiego po[wiconego punktom akupunktury w sztukach walki [sztuce pi[ci]) napisany przez mnicha Xuanji z Shaolin sy na pocztku XVII wieku (1610 r.). Style znane ze szczególnie du|ej wagi przywizywanej w technikach walki do chin na i dziaBaD na punkty dim mak (dian xue) to z póBnocnych Chin  Ying Zhao quan (Pi[ Szponów OrBa  wspomniana ju| u gen. Qi) i z poBudniowych Chin  Hok kuen (He quan  dialekt mand|urski, Pi[ {urawia). W czasach panowania dynastii Ming taoista Feng Yiyuan zlokalizowaB i miaB usystematyzowa 36 punków ataku na ludzkim ciele, a Zhang Zhuanyi rozwinB ich map do 72 punktów. Kiedy w prowincji Fujian w XVI wieku rozwijano rodzime sztuki walki bez broni, byBo ju| tych punktów umownie 108 (liczba mistyczna dla buddystów i taoistów). Rozwinito wtedy kolejne formy walki uczce ataków na te punkty w zale|no[ci od poziomu zaawansowania zwane: Seisan  13 punktów (ataków), Seipai  18 punktów, Niseishi  24 punkty, Nepai  28 punktów (tBumaczone równie| jako 28 kroków [wtedy nazwa brzmi Nepai-bo lub Nepai-po] lub 28 konstelacji: forma o której si mówi, |e pochodzi w bezpo[redniej linii przekazu od samej Fan Qiniang  twórczyni systemu Hok kuen w XVII wieku, a przekazanej przez mistrza Gokenki na Okinaw; jej wierna kopia jest uczona w stylu To no Ryu karatedo Yuhatsu Kyody  senpai dla Miyagi Chojuna  i nieco zmieniona w Shito Ryu Mabuni Kenwa - jako Nepai-po), Sanseiru  36 punktów, Useishi  54 punkty i Peichurrin (Suparinpei)  108 punktów (poBczone w jedn form 3 wersje kata Sanseru; MacCarthy 1995, s.110-112). Te formy znalazBy si najpierw w ró|nych kombinacjach w wielu stylach kung fu z prowincji Fujian. Wg ksi|ki Liu Yinshana Hakutsuru mon  hakutsuru ken z 1983 r., wielkiego mistrza stylu Shihe quan, Fan Changgong (Fang Zhong, Fang Huishi) miaB by mistrzem stylu Luohan kuen (Pi[ci Mnicha) najpewniej z klasztoru Linquanyuan sy w powiecie Putian. Ostatecznie w ostatnich dekadach XVII wieku zamieszka miaB z rodzin w mie[cie Ving Tsun (Yongchun) w tym samym powiecie prowincji Fujian. Pod nazw systemu Hok kuen z prowincji Fujian kryj si style na[ladujce ruchy |urawia, rozwijane w prowincji Fujian na przestrzeni ostatnich 300 lat. Bior one swój pocztek od stylu a potem systemu, stworzonego przez rodzin Fan. Mistrz Fan Changgong i jego córka Fan Qiniang (Fang Jiniang) z miejscowo[ci Ving Tsun, byli historycznymi prekursorami odmiany kung fu, która objBa swym zasigiem najpierw prowincj Fujian, a potem promieniowaBa na ssiednie tereny. Po [mierci w nie do koDca jasnych okoliczno[ciach ojca, Fan Qiniang poBczyBa rodzinn technik walki z ruchami |urawia, którego obserwowaBa przez dBu|szy czas (próbujc odgania a potem dra|nic go, rzucajc w niego czóBenkiem od krosna  bo utrzymywaBa si z tkactwa). Fan Qiniang przekazaBa potem styl uczniowi Zheng Li (Zeng Si; Zeng Cishu), który staB si z czasem jej m|em, a on z kolei wielu innym uczniom. Jeszcze do niedawna istniaB w Ving Tsun dom i sala treningowa, gdzie Fan Qiniang uczyBa stylu Hok kuen. Gdyby nie zostaB zniszczony przez nowoczesn zabudow, majc 400 lat byBby jednych z najstarszych drewnianych budynków w mie[cie i Chinach. W ramach  rewan|u , wBadze w górach nad miejscowo[ci zbudowaBy po[wicon jej [wityni. Miejscowo[ Ving Tsun byBa lokalnym centrum, gdzie krzy|owaBy si szlaki handlowe i drogi kupców. Przy okazji ci zainteresowani sztukami walki, w tym czBonkowie Tongów (tajnych stowarzyszeD), poznawali cze[ spu[cizny po Fan Qiniang, wywo|c j do ró|nych cz[ci prowincji i przekazujc dalej. Tak powstawaBy kolejne style systemu Hok kuen lub zupeBnie nowe jak: Hu quan (Pi[ Tygrysa)  wykorzystuje formy Sanzhan (Saam Chien, Sanchin), Sanseiru i Suparinpei. PraktykowaB go równolegle ze stylem Shihe quan mistrz Zhou Zile (Shu Siwa; 1872- 1930) z Fuzhou. Gou quan  wykorzystuje formy Sanzhan i Sanseiru. Znany równie| pod nazwa Di Shou quan. Czasem spotykana jest te| nazwa Shaolin Di Long quan, czyli  Walka na ziemi Smoka PoBudniowego Shaolinu . Nazwa styl  Pi[ Psa pochodzi od unikalnej metody ataku na dolne partie ciaBa, co czyni techniki tego stylu zaskakujcymi i trudnymi do obrony. Po niej nastpuj 3 ukBady takie jak: Shi Men (4 Drzwi lub Bramy; kata Shisochin), Liou Xing (7 Gwiazd),  18 PereB ,  18 ZahaczeD ,  36 Rk ,  72 CigBych UderzeD , ukBad padów  Kwiatu Zliwy , i forma  Pijanego Psa . MiaB stanowi podstaw edukacji sztuk walki w |eDskim klasztorze Bai Lian  BiaBego Lotosu poBo|onego w pobli|u miejscowo[ci Quanzhou. Lohan quan  znany jako Pi[ Mnicha (wymieniony w Bubishi) wykorzystuje formy Sanzhan (Saam Chien, Sanchin), Seisan, Jutte, Seipai, Ueseishi (Gojushiho) i Peichurrin. ZostaB ujawniony w 1825 r. przez mnicha Kong Yin, a| dotarB do Chen Donghua (1913-1979). Dziki jego uczniom jest nadal kultywowany w Fuzhou. Shi quan (Pi[ Lwa)  wykorzystuje formy Sanchin i Seisan. Shi quan (inna nazwa to Wan Shoujiao) zostaB rozwinity w XVIII wieku. Jego twórc miaB by mistrz Wan Ding z Fuzhou. Spójna linia przekazu pojawia si dopiero pod koniec XIX wieku, kiedy to mistrz Guei Jinjiu przekazaB go Chen Yao. Spadkobierc mistrza Chen zostaB Ji Zhuo, który ujawniB go w dobie wspóBczesnej. Wuzu quan (Pi Piciu Przodków), znany równie| jako Ngo Cho kuen jest poBudniowym stylem kung fu opartym na technikach piciu styli w tym Hok kuen. Twórc tego stylu byB mistrz Beng Chuagiok (Ming Cai Yu, 1853-1910 [1903]) z miasta Quanzhou w prowincji Fujian w drugiej poBowie XIX wieku. Na podstawie przydomku który zyskaB  Panbe He ({uraw ze wsi Panbe)  mo|na wnosi, i| wiodcym elementem jego odmiany kung fu byB styl Ving Tsun Hok kuen. Niektóre szkoBy Wuzu quan ucz wspóBcze[nie form rozwijajcych moc, inne podkre[laj rozluznienie ciaBa i poszukiwanie transmisji energi fa jin (jing). Np. Wielki Mistrz stylu Wuzu quan - Chua Kim Thong (zmarB 12 kwietnia 2001 r.) uczyB nastpujcych 14 form: Sanzhan, Ershi quan (24 techniki pi[ci), Tiao Qie, Zuo Zhan, Da Jiao, Shuang Sui, Gu Chuí Bian, Shi Jie, Chen Tou, Qing Feng, On-na Shou, Da Sanzhan, Di Sha i Liu He Lei Fa. Styl Wuzu quan stosuje te| wiele technik z broni, w[ród których podstawow jest sang-te-pi, wynalezione przez Beng Chuagiok a. Odpowiednikiem sang-te-pi w karatedo jest jego wierna kopia zwana sai. Liuho quan  Pi[ Sze[ciu Harmonii  nie nale|y go myli z systemem Liuho Bafa quan  Sze[ harmonii i osiem metod z Cangzhou w prowincji Shandong. Inn spotykan nazw tego systemu jest Chai quan. PowstaB w prowincji Fujian jako kompilacja dwóch innych stylów: He quan i Wuzu quan. Jego nazwa odnosi si do sze[ciu czynników wpBywajcych na doskonaBo[ praktyka w tym stylu i których szkoleniu po[wica si wiele uwagi. Chuka kuen (Chu Gar). Stylu nie nale|y myli z systemem Chu Gar pochodzcym od sióstr Chu Mei i Chu Meilan. Za twórc tego systemu uwa|a si mistrza z mniejszo[ci narodowej Hakka  Chu Fok Tao. Opiera si o system Hok kuen. Spotykan nazw tego stylu jest te| Chu Gar gao czyli  religia rodu Chu . PowstaB na pocztku XIX wieku. Styl Chu Gar jako kompletna sztuka walki byB przekazywany tylko w obrbie ludno[ci Hakka a| do 1949 r., kiedy to przyjto pierwszego ucznia nie bdcego z pochodzenia Hakka. SBowo  religia do systemu Chu Gar zaczto stosowa najprawdopodobniej w czasie powstania Taipingów, którzy przynajmniej je[li chodzi o przywódców, pochodzili wBa[nie z ludno[ci Hakka. Long Ying kuen - wykorzystuje formy Sanzhan, Seisan, Suparinpei (Peichurrin); Wiarygodna historia poBudniowego stylu Pi[ci Smoka siga mnicha Tai Yuk (Daai Fu) sum si, który byB opatem [wityni Wa Sau Toi (d.k., Huashoutai) na górze Luofu w prowincji Guangdong w regionie zamieszkaBym przez ludno[ Hakka (obecny okrg Boluo w prefekturze Huizhou). Tai Yuk byB z pochodzenia Hakka. Korzenie stylu z XVIII wieku maj pochodzi z prowincji Fujian i Linquanyuan sy. Ving Tsun kuen  sBynny styl z Foshan z XIX wieku (dziki min. aktorowi B. Lee) w prowincji Guangdong, rozwinity w rodzinie Yim na pocztku XIX wieku a upowszechniony przez sBynnych mistrzów Leung Jana z Foshan (XIX wiek) i Yip Kai Mana w Hong Kongu po 1949 r. Hungka kuen (Hung Gar) inny sBynny styl z Foshan z XIX wieku, rozwinity na bazie Pi[ci Tygrysa i Pi[ci {urawia przez mistrza Hung Hegoong. 4 ***** Niektóre ruchy form stylów kung fu z prowincji Fujian zawieraj specyficzny sposób oddychania, koDczcy je okrzykiem przypominajcym dzwiki wydawane przez |urawie. Std zapewne wziBo si okinawskie kiai w czasie wykonywania niektórych ruchów kata. WspóBcze[nie funkcjonuje w prowincji Fujian i poza ni kilka stylów |urawia, powstaBych na bazie koncepcji Fan Qiniang. Kluczow rol odgrywa tu styl Ving Tsun Hok kuen (d.k.)  Pi[ {urawia z Ving Tsun. Jest najstarsz wersj systemu Hok kuen. Kultywowany jest do czasów wspóBczesnych w kilku miejscowych rodach min. Pan (równie| wspóBtwórców stylu Ming Hok kuen). Aktualny, dziesity spadkobierca z tego rodu, to Pan Cheng Miu (d.m.). Styl zawiera obecnie blisko czterdzie[ci form. Jego nazwa w dialekcie mandaryDskim brzmi  Yongchun He quan. W treningach zawiera du|y Badunek treningu siBowego. W Hong Kongu jest uczona najbardziej tradycyjna jego wersja, opierajca si jedynie o 10 form przez mistrza Lee Kong z naciskiem kBadzionym zamiast na siB na wibrujcy trening energetyczny. To ten styl reprezentuje mistrz Zheng Xiaorong z miejscowo[ci Ving Tsun (Yongchun). Ming Hok kuen (d.k.)  Pi[ Zpiewajcego (lub krzyczcego) {urawia. W XIX wieku mistrz stylu Yongchun He quan (Ving Tsun Hok kuen) Lin Shixian (d.m.), nauczaB go w Fuzhou. Jego uczniem byB Pan Yuba (d.m.), który rozwinB t metod i rozpowszechniB dalej ju| jako Ming Hok kuen. Ostatecznie nowy styl zostaB uksztaBtowany przez Xie Zhongxiang lub nawet jeszcze jego ojca (d.m., okinawaDski Ruruko), ucznia Pan Yuba, który byB szewcem w miejscowo[ci Changle, usytuowanej nieopodal Fuzhou (obecnie jego poBudniowo-zachodnie przedmie[cie). Jego nazwa w dialekcie mandaryDskim brzmi  Minghe quan. W oryginalnym dialekcie hokkien z Fujian  Beng Ho kuen. Fei Hok kuen (d.k.)  Pi[ Leccego {urawia powstaBy na pocztku XX wieku. Mistrz Zheng Ji (d.m.), jeden ze spadkobierców stylu Ving Tsun Hok kuen, zostaB uczniem Zheng Li (d.m., nie myli z m|em Fan Qiniang), nauczajcego stylu Fei Hok kuen. Zheng Ji z czasem rozwinB t poBczon technik i staB si sBawny w okrgach Fuqing i Qingzhou (d.m.). Jego nazwa w dialekcie mandaryDskim brzmi  Feihe quan. W oryginalnym dialekcie hokkien z Fujian  Hui Ho kuen. Suk Hok kuen (d.k.)  Pi[ Odpoczywajcego (lub [picego) {urawia. Wiadomo, |e ten styl byB rozwijany w klasztorze Shimen. Jego znanym mistrzem byB Liu Chuanwu (d.m.) pochodzcy z dystryktu (dzielnicy) Chengmen stolicy prowincji Fuzhou. Nazwa stylu w dialekcie mandaryDskim brzmi  Suhe quan. W oryginalnym dialekcie hokkien (jzyku Min) z Fujian  Siok Ho kuen. Sik Hok kuen (d.k.)  Pi[ {urawia Jedzcego (lub poszukujcego po|ywienia). Uwa|a si, |e ten styl wywodzcy si z Ving Tsun Hok kuen jest najpeBniejszy i zawiera kompletne cechy wszystkich grup technik |urawia. Jest zarazem najmniej poznany przez wspóBczesnych. Inna stosowana czasami nazwa tego stylu w dialekcie mandaryDskim to Baihemen Shihe quan. W oryginalnym dialekcie hokkien z Fujian  Chia Ho kuen. Jung Hok kuen (d.k.)  Pi[ Skaczcego {urawia. W okresie panowania cesarza Tongzhi (1862 1874), pochodzcy z (miasto i okrg) Fuqing (d.m.) w prowincji Fujian  Fang Shipei (d.m.), wstpiB do klasztoru Tianzhu (d.m.) na górze Cha. Tam poznaB jeden z stylów |urawia. WzbogaciB go o wBasne techniki i po blisko 10 latach rozwinB wBasny styl, znany jako Jung Hok kuen. Nazwa tego stylu w dialekcie mandaryDskim to Zhonghe quan. W oryginalnym dialekcie hokkien z Fujian (podobnie jak i Fei Hok Kuen) czyta si go jako  Hui Ho kuen. ***** Formy (kata) stylu Hok Kuen trafiBy na Okinaw wraz z  bibli kratedo , ksig zwan Bubishi (chiD. Wubeizi) i znalazBy swoje miejsce w ró|nych stylach toudi (karatedo) poczwszy od poBowy XIX wieku poprzez: Shu Shiwa ( Zhou Zihe, Chou Tzu Ho, 1874-1926, 1897-1945?, 1869-1945?). Shu Shiwa zwizany byB ze [wityni Nansei pod Fuzhou. 5 Kata Sanseirui "36 ruchów ataku" pochodzi od mistrza Shu Shiwa. SBowo sanseirui byBo te| czasami stosowane jako jego nickname. 36 to tak|e kodowa liczba ilo[ci przysig MBodego Konia Tongu  zwykBego czBonka chiDskiego tajnego stowarzyszenia z poBudnia Chin. Zhou Zihe (Shu Shiwa) urodziB si w powiecie Min w wiosce Nanyu Zhitian w prowincji Fujian. Pracujc jako wdrowny handlarz (tzw. domokr|ca), uczyB si przy okazji wielu lokalnych stylów, ale przede wszystkim Hok kuen i Hu kuen (style charakterystyczne dla klasztoru Linquanyuan) oraz Long Ying kuen. Jako jego najwa|niejszych nauczycieli wymienia si: Ke Xidi z Fuzhou i Li Zhaobei z Yongtai. Zhou byB tak|e znany ze swej siBy fizycznej. Ruruko (Xie Zhongxiang urodzony w Changle, Fujian, znany równie| jako Ryuko, Ryuryu Ko, Liu Liu Gung, Liu Ko, 1852-1930). Pisze si, |e Ruruko byBo pseudonim Xie Zhongxianga i oznaczaBo  brata Ruru co wi|e go z którym[ z chiDskich tajnych stowarzyszeD (znanych jako:Tong, Hung, Hung Mun, Triada). ByB przede wszystkim mistrzem jednego ze stylów systemu Hok kuen - Ming Hok kuen (d.k.). Xie pracowaB jako praktykant szewski w miejscowo[ci Changle, usytuowanej nieopodal Fuzhou. Jego ojciec miaB prowadzi zakBad stolarski i te| byB mistrzem kung fu, zapewne wic byB te| pierwszym nauczycielem syna. Xie otworzyB w 1883 r. ogólnie dostpn szkoB kung fu (co byBo praktyk wBa[ciw dla czBonków Tongów tamtego okresu i ich terenu dziaBania), wspóBdziaBajc ze swoim asystentem Wai Shinzanem (Wai Xinxian). MiaB syna Xie Tsuxiang, a jego prawnukiem jest |yjcy w Fuzhou Xie Wenliang (teraz ju| tak|e 5 i 6 pokolenie). W dojo rodu Kojo (twórców stylu karatedo Kojo Ryu) w Fuzhou Ruruko uczyB kata Happoren (d.m. Baiburen; jap. Papuren), Nepai; Doon (Chukyo, Jusanporen), Roujin (Jusen), Qijing (Sichikei) i innych (McCarthy 1995, s.38). Z 5 form (kata) uczonych przez Xie Zhonhxianga dwa wymieniane s w Bubishi  Happoren i Nepai. Niektórzy badacze historii karatedo z Okinawy nie zgadzaj si z identyfikacj Xie Zhongxianga z Ruruko poniewa| podczas poszukiwaD nauczyciela Higashionny Kanryo przez Miyagi Chojuna (1888-1953) w Fuzhou w maju 1915 r. i ponownie 1916 r. w towarzystwie Gokenki, spotkaB uczniów Ruruko i zostaB doprowadzony nad jego grób, by odda mu cze[. Dlatego uwa|aj, |e Ruruko (1820?-1915) który miaB umrze przed 1916 r. i Xie Zhongxiang który zmarB w 1930 r., nie byli t sam osob. Teraz przyjmuje si, |e Higshionna uczyB si nie tylko u niego, ale i jego ojca. Faktem jest jednak i to, |e po powrocie na Okinaw Miyagi Chojun, kiedy zaczB prowadzi szkoB po [mierci Higashionny wprowadziB do stylu dwa kolejne kata zwizane z Hok kuen - (jap. Tensho i Saifa). Grób Xie przetrwaB do czasów wspóBczesnych. Znani mistrzowie z Okinawy którzy podawali, |e studiowali w szkole Ruruko, a którego uwa|ali za to|samego z Xie Zhongxiangiem to: Higashionna Kanryo (1853 [1851] 1915, zaBo|yciel Naha-te), Arakaki Seisho (1840 1920), Nakaima Norisato (zaBo|yciel Ryuei Ryu), Sakiyama Kitoku (1830 1914), Kojo Taitei (1837 1915), Maezato Ranpo (1838 1904) i Matsuda Tokusaburo (1877 1931). Wan Shinzan (Wai Xinxian, Wai Shingzan) uczeD i asystent Xie Zhongxianga (Ruruko). W innych podaniach to samodzielny mistrz tego samego stylu Hok kuen. Jeszcze inne materiaBy gBosz, |e kiedy jego uczniem zostaB Higshiaonna Kanryo, to uczyB go pod przysig dochowania tajemnicy stylu wewntrznego kung fu Xingyi quan. Gokenki (Wu Xiangui, Wu Hsien Kui, 1886-1940) pochodziB z Fuzhou i osiedliB si na Okinawie w 1912 r. PraktykowaB Hok kuen (i zapewne Hu kuen) z prowincji Fujian. ByB uczniem mistrza Zhou Zihe (Shu Shiwa). Go o|eniB si z okinawank Yoshikawa Makato i u|ywaB nazwiska |ony, wystpujc na Okinawie jako Yoshikawa Sakaki. Mieli córk Toyo, której potomkowie |yj tu do dzi[. Todaiki (chiDczyk Tang Daiji, przyjaciel Gokenki, pochodziB z Fuzhou, 1887-1937), osiedliB si na Okinawie w 1915 r. i handlowaB herbat. Praktyk stylu (Pi[ci Tygrysa) Hu kuen z Fujian. Matsumura (Machimura)  Bushi Chikudan Pechin Sokon (1809 1898), uczeD Sakugawy Shungo. W czasie swoich wypraw do Chin uczyB si w Fuzhou, Pekinie i Satsumie  otrzymaB menkyo kaiden od Ishin Yashichiro szkoBy wojennej Jigen Ryu rodu Shimazu, który miaB silne wpBywy na dworze króla Ryukyu. UzupeBniaB swoj wiedz pod kierunkiem praktyków kung fu 6 wizytujc ich szkoBy walki oraz uczyB si ju| jako gwardzista królewski od wojskowych przedstawicieli dworu chiDskiego znanych jako Iwah, Ason i Chinto. Jest jednym z najbardziej znanych praktyków chiDskiego kung fu z dworu dynastii Sho (byli i inni). Za najwa|niejszego ucznia spoza rodziny, który otrzymaB peBny przekaz szkoBy (dostaB od niego min. kopi tajnej w tym czasie ksigi Bubishi) uwa|a si Anko Itosu. Na styl Matsumury sklada si 14 kata, z których ostatnie uwa|a si za najwa|niejsze i przekazuje jedynie spadkobiercy. Nosi nazw Hakutsuru (BiaBy {uraw). Jego nastpc zostaB wnuk - mistrz Matsumura (Machimura) Nabe  Taimei (1860 1930 "Stary Mdry CzBowiek"). Trzeci generacj mistrzów znajcych te wszystkie kata byB Matsumura-Seito Hohan Soken. Matsumura (Machimura) Seito Hohan Soken (1889 1983) byB prawnukiem Matsumury Sokona i bratankiem oraz uczniem Matsumury Nabe. Publiczne nauczanie karatedo rozpoczB na Okinawe dopiero w 1952 r., po powrocie z wieloletniej emigracji i swoj metod nazwaB Matsumura Ortodox Shorin Ryu karatedo. Jego najwa|niejszym wspóBczesnym spadkobierc i kontynuatorem jest mistrz Yabiku Takaya. Hohan Soken twierdziB, |e wielu ludzi po|daBo wiedzy o Pi[ci {urawia rodziny Matsumura, ale nawet jego pradziad, legendarny Matsumura Sokon odmawiaB wielu tej nauki z powodu tajemnicy jak byB otaczany styl BiaBego {urawia. Toyama Kanken (1888-1966, Oyadamari Kanken) pochodziB z Shuri na Okinawie. ByB z zawodu nauczycielem i mistrzem karatedo. UczyB si u wielu nauczycieli z których najwa|niejsi to: Higashionna Kanryo (Naha-te), Arakaki Ankichi (Tomari-te), braci Anko Itosu i Azato, Yabu Kentsu i Choshina Chibany (Shuri-te). W 1924 r. jego rodzina przeniosBa si na Taiwan (po aneksji przez Japoni i zwany wtedy Formoz), gdzie uczyB w szkole podstawowej i jednocze[nie studiowaB chiDskie kung fu. W 1930 r. powróciB do Japonii i otworzyB dojo w Tokio. NazwaB je Shudokan czyli "sal badania drogi karate". W 1946 r. Toyama zaBo|yB All Japan Karatedo Federation (AJKF) z zamiarem ujednolicenia ró|nych form karate z Japonii i Okinawy w ramach jednej organizacji. Mabuni Kenwa (1889-1952) zaBo|yciel stylu Shito Ryu uczyB si gBównie od trzech mistrzów: Anko Itosu, Higashionny Kanryo i Gokenki. PochodziB z Shuri na Okinawie z rodziny szlacheckiej. Trening karatedo rozpoczB w wieku13 lat u Anko Itosu. PrzyjazniB si z Miyagi Chojn em i przez niego trafiB do dojo Higashianny Kanryo. Potem poszukiwaB instrukcji od innych nauczycieli min. Arakaki Seisho i Gokenki. Mabuni otrzymaB kopi Bubishi od Anko Itosu. Kojo Isei (1832 1891, Kojo  chiDskie nazwisko Cai w jzyku mandaryDskim) w wieku 16 (inne mat. 20) lat trafiB do Fuzhou (w ramach programu saposhi) i poznawaB tam elementy stylów |urawia, tygrysa i smoka u mistrza znanego pod okinawaDskim imieniem Iwah. Kojo Isei zmarB wcze[nie na wylew krwi do mózgu i nie zd|yB przekaza caBej techniki najlepszemu uczniowi, kuzynowi Kojo Taitei (1837 1917). Dlatego ten ostatni wyprawiB si do Fuzhou, by uzupeBni swoj wiedz. UczyB si Hok Kuen i Fu Kuen od mistrza Shu Shiwa. Wielkie umiejtno[ci zyskaB równie| jego syn Kojo Kaho (1849 1925), który prowadziB w Fuzhou du| (30 tatami) szkoB kung fu. Kojo mieli te| swoj kopi ksigi Bubishi. Nakaima Chikudan Peichin Norisato (1819-1879?, 1850-1927 zaBo|yciel stylu Riuei Ryu, pochodziB z chiDskiej rodziny) rozpoczB nauk u Ruruko gdy miaB 19 lat (lata 1838/39-1846?). Przez dwa pokolenia technika byBa przekazywana jedynie w krgu rodziny Nakaima. Syn Norisato to Nakaima Kenchu (1856? 1953?, zmarB majc 98 lat. Dopiero Nakaima Kenko (1911 1989), wnuk Norisato, ujawniB t technik pod nazw Riuei Ryu karatedo. Z |ycia Nakaimy Kenko wiadomo, |e studiowaB rodzinny styl przez blisko 37 lat, wiczc jedynie sam i w ukryciu dla zachowania tajemnicy. Styl skBada si z 11 kata rcznych, których podstaw jest Sanchin i 14 kata z broni biaB. Arakaki (Aragaki) Peichin Tsuji Eichin Seisho (1840 1920) pochodziB z rodziny chiDskich garncarzy osiadBych na Okinawie. Jego uczniem stylu Luohan kuen byB pocztkowo Higashionna Kanryo. Higashionna (Higaonna) Kanryo (1853 1915) pochodziB z dziewitego pokolenia chiDskiej rodziny Shin. W wieku 20 lat rozpoczB nauk toudi u przedstawicieli innej rodziny chiDskiej 7 (Arakaki). UczyB si od Arakaki Seisho od 1863 r. Po czterech latach treningu udaB si po gBbsz wiedz do Fuzhou, gdzie trafiB do szkoBy mistrza Ruruko (w latach 1867-1881). wiczyB te| pod okiem jego najlepszego ucznia Wan Shinzana. Jego nauczyciel wg. jego wBasnych sBów miaB by ju| starym czBowiekiem i wytwarza wyroby z bambusa, a nie pracowa jako szewc. Przyjmuje si wic teori, |e kung fu uczyB si najpierw u ojca Ruruko, który z zawodu byB stolarzem (McCarthy 1995, s. 60). Potem powróciB na krótko na Okinaw. W 1883 r. po kolejnym powrocie z Okinawy do Fuzhou prowadziB tam jaki[ czas swoj szkoB kung fu. Higashionna po powrocie na staBe na Okinaw nazwaB swoj szkoB Shorei Ryu, lecz staBa si ona bardziej znana pod nazw Naha-te. Miyagi Chojun (1888 1953) pochodziB z Naha (Higashimachi) na Okinawie z rodziny bogatego kupca. ZaczB nauk karatedo w wieku dziewiciu lat u Arakaki, który gdy miaB 14 lat, przedstawiB go Higashionnie Kanryo. W maju 1915 r. Miyagi wyjechaB do Fuzhou. Po [mierci Higashioony (w pazdzierniku 1915 roku) po raz drugi odbyB podró| do Fuzhou w towarzystwie Gokenki. StudiowaB wtedy kilka ró|nych odmian kung fu. W 1936 r. znów wyjechaB do Chin i studiowaB kung fu przez kilka miesicy tym razem w Shanghaju, w szkole stowarzyszenia Jingwu (Chinwu  style grupy Shaolin chang quan). W uznaniu jego dziaBaD w rozprzestrzenianiu karatedo w Japonii, jego styl Goju Ryu staB si w 1937 r. pierwszym oficjalnie uznanym stylem tej sztuki walki przez Dai Nippon Butokukai. Uechi Kanbun (1877 1948)  pocztkowo trafiB w Fuzhou do o[rodka treningowego prowadzonego przez rodzin Kojo. Potem u mistrza Zhou Zihe (Shu Shiwa) w latach 1897 1904 uczyB si stylów Hok kuen i Hu kuen. MiaB uczy si tak|e u mistrza Ho Hsiti odmiany kung fu pochodzcej z prowincji Shandong. Potem otworzyB swoje kwoon (jap. dojo) Chinach w (jap.) Nansoye (okrg i miasto Nanjing [Nanjing Xian], 200 km na poBudniowy zachód od Fuzhou zamieszkaBy przez ludno[ Hakka). Jego imi po chiDsku brzmiaBo Shangdi Wanwen. Nauk u Zhou Zihe zakoDczyB ostatecznie w 1908/9 r. kiedy powróciB na Okinaw. Kanbun posiadaB te| swoj kopi Bubishi. Uechi w 1932 r. zgodziB si przyj pierwszych uczniów. Nazw stylu Uechi Ryu karatedo ustaliB jego syn Uechi Kanyei. Mistrzowie Seki Itokazu i Kinjo Takashi w 1978 r. odeszli ze szkoBy Uechi Ryu i z czasem utworzyli jej nowe style  Konan Ryu (Seki, 1990) i Kobu Ryu (Kinjo, 2000). Higaonna (Higashionna) Morio 10 dan Goju Ryu, zaBo|yciel i gBówny instruktor (IOGKF). W 1980 r. Morio o|eniB si z amerykaDsk studentk Alann Stevens. Rodzina mieszkaBa na Okinawie od 1981 do 1985 r., a nastpnie w Tokio. W 1983 r. Morio zaczB wspóBpracowa z mistrzami sztuk walki Hok kuen w prowincji Fujian w Chinach w celu dalszych badaD nad histori i pochodzeniem Naha-te zwizanego z prowincj Fujian. W1987 r. przenie[li si z rodzin do PoBudniowej Kalifornii do nowego dojo. W kwietniu 1988 r., niemal dokBadnie sto lat po Higashionna Kanryo, Morio prowadziB historyczn delegacj praktyków Goju Ryu odwiedzajc Fuzhou (wiczyli min. z potomkiem Ruruko) w Chinach i Yongchun (Ving Tsun). Jednym z gBównych celów delegacji byBo szukanie informacji o Ruruko. Innym studiowanie tradycyjnych stylów kung fu z Fujian i dowiedzenie si wicej o pochodzeniu Naha-te. Morio powróciB ostatecznie na staBe na Okinaw, gdzie otrzymaB 10 dan w 2007 r. Wielokrotnie odwiedzaB szkoBy Hok Kuen w prowincji Fujian i Gunagdong (Hong Kong  ostatni raz w marcu 2014 r.). W swoim dojo na honorowym miejscu powiesiB podobizn chiDskiego taoistycznego bóstwa wojny Tian Du (okinawaDskie bóstwo Busaganashi), patrona kung fu w szkoBach prowincji Fujian i postawiB pos|ek Fan Qiniang, twórczyni stylu Hok kuen. Taoistyczne bóstwo wojny z prowincji Fujian Tian Du  MarszaBek PaBacu Wiatru i Ognia Dziewiciu Niebios  otwiera wprowadzenie do okinawskiej wersji Bubishi. Dniu 8 maja 2013 r. rzd Okinawy uhonorowaB Higaonna Morio specjaln nagrod i tytuBem Niematerialnego Skarbu (kultury) Okinawy. 8 Kata karatedo pochodzce lub zwizane ze stylem (systemem) Hok kuen: Sanchin /trzy siBy, trzy kroki, trzy bitwy, chiD. Sanzhan, Samm Chien; w niektórych stylach {urawia z Fujian wystpuje pod nazw Pechurin lub Ba Bu Lien co oznacza  8 kroków ; inna wresja nosi nazw Sanchiem   trzy miecze ; jeszcze inna, wyraznie nawizujca do stylu Chu Gar gao  Samjin-bu  trzystopowa strzaBa. Tensho (Rokkishu) jest kata pochodzcym z Goju Ryu karatedo. Tensho wraz z jego twardszym odpowiednikiem Sanchin oficjalnie zostaBo opracowane przez zaBo|yciela Goju Ryu Miyagi Chojuna ok. 1921 r. na podstawie wcze[niejszych chiDskich form z Hok kuen we wspóBpracy z Mabuni Kenwa, zaBo|ycielem stylu Shito Ryu karatedo, w oparciu o schematy zawarte w XX rozdziale ksigi Bubishi. PrzetBumaczona nazwa oznacza "wirujc" lub "toczc si dBoD". Istniej podobieDstwa midzy kata Tensho i form Bajin-shou "8 ksztaBtów dBoni" ze stylu Hok kuen  Shihe quan i oraz form Paipuren (jap. kata Happoren) "8 cigBych kroków" ze stylu Hok kuen  Feihe quan. Niektórzy uwa|aj, |e Tensho opracowano na chiDskiej formie stylu {urawia uprawianego przez mieszkajcego na Okinawie chiDczyka Gokenki. Saifa (Saifua) Saifa kanji oznacza "rozbi i oderwa". Saifa ma swoje korzenie w Chinach i zostaBo przywiezione na Okinaw przez Higashionn Kanryo. Zawiera szybkie ruchy bicza, mBota i odwróconej pi[ci, uczc jednocze[nie  zamykania dystansu w walce. Seisan Kanji Seisan oznacza "13 (nazwy alternatywne: Jusan, Hangetsu w Shotokan), jednak niektórzy odnosz t nazw do '13 technik dBoni', '13 techniki pi[ci',  13 kroków  13 postaw" lub  13 sal treningowych , gdzie ta ostatnia nazwa ma nawizywa do mitu poBudniowego (Siu Lam) Shaolin sy. Seisan jest uwa|ane za jedno z najstarszych kata rozpowszechnionych w[ród szkóB Naha-te. Uwa|a si, |e Seisan pochodzi ze stylu Ving Tsun Hok kuen, gdzie wystpuje pod nazw formy Shi Men "Cztery Bramy" (To nie jest do dzi[ oficjalnie niepotwierdzone; patrz te| kata Shinsochin). W Goju Ryu mówi si tu, |e kata Seisan uzupeBnia kata Seiunchin. Seipai Seipai kanji oznacza "18". W wymowie z Okinawy s widoczne wpBywy dialektu z prowincji Fujian. "sei" oznacza 10, a "pai" oznacza 8. Kata ma uczy 18 rodzajów ruchów/technik. W szkoBach kung fu z Fujian dodawano do nazwy znaki ("bu" czyli "kroki"), a czasem ("ji" oznacza "umiejtno[ci" lub "techniki") po tej liczbie. Na Okinawie tradycyjnie dodawano znak ("te", czyli "rce"). Seipai uznaje si za poBczenie technik dwóch chiDskich stylów: Tygrysa I {urawia, jednak Kinjo Akio jest zdania, |e podobnie jak kata Kururunfa pochodzi ono ze stylu Long Ying kuen (chiDski styl Pi[ci Smoka powstaB w [rodowisku Hakka midzy innymi na bazie stylu {urawia). Seipai nosi te| co najmniej powierzchowne podobieDstwo do kata Nipai-po  {urawia  rozwinitego przez zaBo|yciela Shito Ryu Mabuni Kenwa i inspirowanego kata zwanego Nepai ze stylu mistrza Gokenki. Neipai (lub Nipai-po, Nipai-bu) Oznacza "28 uderzeD, kroków lub konstelacji" i pochodzi z systemu Hok kuen. Podobno jest to jedyne oryginalne zachowane do dzisiaj kata opracowane przez sam Fan Qiniang, a przekazane na Okinaw przez Ruruko. Seiunchin Seiunchin (nazwy alternatywne: Seiyuchin, Seiechin) mo|na interpretowa jako "cignicie" bo nazwa w jzyku mandaryDskim (Sui yiun jin), przywodzi na my[l "ruch". W Goju Ryu t nazw tBumaczy si jako  Spokój po burzy . ZostaBo wprowadzone do karatedo Naha-te w 1883 r. przez Higashionn Kanryo, który twierdziB, |e nauczyB si go od mistrza Ruruko w Fuzhou. Seichin 9 W dosBownym tBumaczeniu oznacza "10 walk" i stanowi poBczenie midzy dwoma innymi kata stylu Uechi Ryu: Sanchin i Seisan. Ruchy ucz w nim zaawansowanego stosowania energii bicza (chiD. fa jin, jing). Seirui Seirui (nazwa alternatywna Seiryu) w Uechi Ryu w dosBownym tBumaczeniu oznacza po prostu "16". To kata uczy ruchów pochodzcych ze tylu Pi[ci Smoka. Sanseru Kanji Sanseru oznacza "36" (nazwa alternatywna Sanserui, Sanseiryu, Sandairyu) i jest kata karatedo pochodzcym z prowincji Fujian od mistrza Shu Shiwa. Suparinpei (Pechurrin) Suparipei kanji oznacza "108" (dBoni, atemi-waza). Pocztkowo byBy to trzy poziomy wtajemniczenia w 3 wersje formy (kata) Sanseru zwane go, chu i jo, ale pózniej pozostawiono tylko jeden, najwy|szy poziom jo (poBczono te 3 formy-wersje w jedn). Sochin Kata "Cicha Moc" jest praktykowane w wielu stylach karatedo. Pochodzi najpewniej ze stylu Pi[ci Smoka i byBo nauczane w szkoBach karatedo na Okinawie z przekazu Arakaki Seisho. ZnalazBo si potem w stylu Shito Ryu. Jego odmiana trafiBa te| do szkoBy Shotokan poprzez Funakoshi Yoshitak. Shisochin Odpowiednik w Goyu Ryu wersji formy (kata) ze stylu Hok Kuen  Shi Men   4 bramy . Na Okinaw trafiBo poprzez Ruruko z Fuzhou za po[rednictwem Higashionny Kanryo. PraktykowaB je tak|e Arakai Seisho. Kururunfa  Uwa|a si, |e ruchy tego kata s oparte o styl kung fu Modliszki (chodzi o styl Chu Gar ze [rodowiska Hakka, powizany ze stylem Hok kuen) Useishi ( 54 atemi waza , Gojushiho, Sushiho, Hotaku) to kata praktykowane w karatedo. Jak podaje tekst ksigi Bubishi s to 54 ruchy stylu Pi[ci Tygrysa (Hu kuen) z Fujan. W niektórych stylach karatedo s dwie wersje tego kata  np. Gojushiho sho i Gojushiho dai w Shotokan.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
The History and Philosophy of Wing Chun Kung Fu
(Ebook) Cyberkwoon com Martial Arts Kung Fu Da Baji Quan by Grandmaster Liu
Kung Fu?ctory
ebook Martial Arts Kung Fu cyberkwoon com Shaolin Pigua Quan
Kung Fu Shortcut
ebook Martial Arts Kung Fu cyberkwoon com Shaolin Feng Huo Quan
Ebook Martial Arts Kung Fu Cyberkwoon Shaolin Disha Quan
Wudang Kung Fu Academy for
Kung Fu Panda= Paper Char Master Crane inst
Kung Fu Panda= Paper Char Master Tigress inst
Kung Fu Panda= Paper Char Master Viper inst
Asian Kung fu Generation After dark
Chinese Kung Fu Schoo for
Wing Chun Kung Fu Breathing
Kung fu hustle
ebook Martial Arts Kung Fu cyberkwoon com Shaolin Chuojiao Quan
Kung Fu Panda= Paper Char Master Po inst

więcej podobnych podstron