plik


ÿþKONWENCJA O PRAWACH DZIECKA przyjta przez ZGROMADZENIE OGÓLNE NARODÓW ZJEDNOCZONYCH dnia 20 listopada 1989 roku PREAMBUAA PaDstwa-Strony niniejszej Konwencji, Uwa|ajc, |e zgodnie z zasadami zawartymi w Karcie Narodów Zjednoczonych uznanie wrodzonej godno[ci oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich czBonków rodziny ludzkiej jest podstaw wolno[ci, sprawiedliwo[ci oraz pokoju na [wiecie, Majc na uwadze, |e ludy Narodów Zjednoczonych potwierdziBy w Karcie sw wiar w podstawowe prawa czBowieka oraz w godno[ i warto[ jednostki ludzkiej i wyraziBy zdecydowanie sprzyjania postpowi spoBecznemu oraz osiganiu lepszego poziomu |ycia w warunkach wikszej wolno[ci, Uznajc, |e Narody Zjednoczone w powszechnej Deklaracji Praw CzBowieka oraz w Midzynarodowych Paktach Praw CzBowieka zgodziBy si i proklamowaBy, i| ka|dy czBowiek ma prawo do korzystania z zawartych w nich uprawnieD i wolno[ci, bez wzgldu na jakiekolwiek ró|nice wystpujce z powodu przynale|no[ci rasowej, koloru skóry, pBci, jzyka, religii, pogldów politycznych lub innych, narodowego lub spoBecznego pochodzenia, cenzusu majtkowego, urodzenia oraz jakichkolwiek innych, Przypominajc, |e w Powszechnej Deklaracji Praw CzBowieka Narody Zjednoczone proklamowaBy, i| dzieci maj prawo do szczególnej troski i pomocy, Wyra|ajc przekonanie, |e rodzina jako podstawowa komórka spoBeczeDstwa oraz naturalne [rodowisko rozwoju i dobra wszystkich jej czBonków, a w szczególno[ci dzieci, powinna by otoczona niezbdn ochron oraz wsparciem, aby mogBa w peBnym zakresie wypeBnia swoje obowizki w spoBeczeDstwie, Uznajc, |e dziecko dla peBnego i harmonijnego rozwoju swojej osobowo[ci powinno wychowywa si w [rodowisku rodzinnym, w atmosferze szcz[cia, miBo[ci i zrozumienia, Uwa|ajc, |e dziecko powinno by w peBni przygotowane do |ycia w spoBeczeDstwie jako indywidualnie uksztaBtowana jednostka, wychowana w duchu ideaBów zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych, a w szczególno[ci w duchu pokoju, godno[ci, tolerancji, wolno[ci, równo[ci i solidarno[ci, Majc na uwadze, ze potrzeba otoczenia dziecka szczególn trosk zostaBa wyra|ona w Genewskiej Deklaracji Praw Dziecka z 1924 roku oraz Deklaracji Praw Dziecka przyjtej przez Zgromadzenie Ogólne 20 listopada 1959 roku i uznanej w Ogólnej Deklaracji Praw CzBowieka w Midzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych (w szczególno[ci w artykuBach 23 i 24), w Midzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, SpoBecznych i Kulturalnych (w szczególno[ci w artykule 10), jak równie| w statutach i stosownych dokumentach wyspecjalizowanych agencji i midzynarodowych organizacji zajmujcych si zapewnieniem dobrobytu dla dzieci, Majc na uwadze, |e, jak wskazano w Deklaracji Praw Dziecka, "dziecko z uwagi na swoj niedojrzaBo[ fizyczn oraz umysBow wymaga szczególnej opieki i troski, w tym wBa[ciwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu", Przypominajc postanowienia Deklaracji Zasad SpoBecznych i Prawnych odnoszcych si do Ochrony i Dobra Dziecka, ze szczególnym odniesieniem do umieszczenia w rodzinie zastpczej oraz adopcji w wymiarze krajowym i midzynarodowym, podstawowe minimum zasad Narodów Zjednoczonych odno[nie wymierzania sprawiedliwo[ci wobec nieletnich ("Zasady PekiDskie") podczas stanu wyjtkowego oraz Deklaracj o ochronie kobiet i dzieci w sytuacjach nadzwyczajnych i w czasie konfliktów zbrojnych, Uznajc, |e we wszystkich krajach [wiata s dzieci |yjce w wyjtkowo trudnych warunkach i |e wymagaj one szczególnej troski, Biorc w nale|yty sposób pod uwag znaczenie tradycji i warto[ci kulturowych ka|dego narodu dla ochrony i harmonijnego rozwoju dziecka, Uznajc wag midzynarodowej wspóBpracy dla poprawy warunków |ycia dzieci w ka|dym kraju, szczególnie w krajach rozwijajcych si, uzgodniBy co nastpuje: CZZ I ArtykuB 1 Dla celów niniejszej Konwencji "dziecko" oznacza ka|d istot ludzk w wieku poni|ej osiemnastu lat, chyba |e zgodnie z prawem odnoszcym si do dziecka uzyska ono wcze[niej peBnoletno[. ArtykuB 2 1. PaDstwa-Strony w granicach swojej jurysdykcji bd respektowaBy i gwarantowaBy prawa zawarte w niniejszej Konwencji wobec ka|dego dziecka, bez jakiejkolwiek dyskryminacji ze wzgldu na ras, kolor skóry, pBe, jzyk, religi, pogldy polityczne i inne, pochodzenie narodowe, etniczne lub spoBeczne, status majtkowy, niepeBnosprawno[, cenzus urodzenia lub jakikolwiek inny tego dziecka albo jego rodziców bdz opiekuna prawnego. 2. PaDstwa-Strony bd podejmowaBy wBa[ciwe kroki dla zapewnienia ochrony dziecka przed wszelkimi formami dyskryminacji lub karania, ze wzgldu na pochodzenie, dziaBalno[, wyra|ane pogldy lub przekonania religijne rodziców dziecka, opiekunów prawnych lub czBonków rodziny. ArtykuB 3 1. We wszystkich dziaBaniach dotyczcych dzieci, podejmowanych przez publiczne lub prywatne instytucje opieki spoBecznej, sdy, wBadze administracyjne lub ciaBa ustawodawcze, spraw nadrzdn bdzie najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka. 2. PaDstwa-Strony dziaBaj na rzecz zapewnienia dziecku w takim stopniu ochrony i opieki, w jakim jest to niezbdne dla jego dobra, biorc pod uwag prawa i obowizki jego rodziców, opiekunów prawnych lub innych osób prawnie za nie odpowiedzialnych i w tym celu bd podejmowaBy wszelkie wBa[ciwe kroki ustawodawcze oraz administracyjne. 3. PaDstwa-Strony zapewni, aby instytucje, sBu|by oraz inne jednostki odpowiedzialne za opiek lub ochron dzieci dostosowaBy si do norm ustanowionych przez kompetentne wBadze, w szczególno[ci w dziedzinach bezpieczeDstwa, zdrowia, jak równie| dotyczcych wBa[ciwego doboru kadr tych instytucji oraz odpowiedniego nadzoru. ArtykuB 4 PaDstwa-Strony podejm wszelkie wBa[ciwe dziaBania ustawodawczo-administracyjne oraz inne dla realizacji praw uznanych w niniejszej Konwencji. Odno[nie praw ekonomicznych, socjalnych oraz kulturalnych PaDstwa-Strony bd podejmowaBy takie dziaBania przy maksymalnym wykorzystaniu [rodków bdcych w ich dyspozycji oraz, gdzie oka|e si to konieczne, w ramach wspóBpracy midzynarodowej. ArtykuB 5 PaDstwa-Strony bd szanowaBy odpowiedzialno[, prawa i obowizki rodziców lub tam, gdzie jest to wBa[ciwe, czBonków dalszej rodziny lub [rodowiska, zgodnie z miejscowymi obyczajami, opiekunów prawnych lub innych osób, prawnie odpowiedzialnych za dziecko, w celu zapewnienia im wBa[ciwego kierowania w sposób odpowiadajcy rozwijajcym si zdolno[ciom dziecka, w korzystaniu przez nie z praw przyznanych w niniejszej Konwencji. ArtykuB 6 1. PaDstwa-Strony uznaj, |e ka|de dziecko ma wrodzone prawo do |ycia. 2. PaDstwa-Strony zapewniaj w mo|liwie maksymalnym zakresie warunki |ycia i rozwoju dziecka. ArtykuB 7 1. NiezwBocznie po urodzeniu dziecka zostanie sporzdzony jego akt urodzenia, a dziecko od momentu urodzenia bdzie miaBo prawo do otrzymania imienia, uzyskania obywatelstwa oraz, o ile to mo|liwe, prawo poznania swoich rodziców i pozostawania pod ich opiek. 2. PaDstwa-Strony zapewniaj, aby te prawa staBy si zgodne z ich prawem wewntrznym oraz ich midzynarodowymi zobowizaniami w tej dziedzinie, w szczególno[ci w przypadkach, gdyby brak tych uregulowaD spowodowaB, i| dziecko zostaBoby bezpaDstwowcem. ArtykuB 8 1. PaDstwa-Strony podejmuj dziaBania majce na celu poszanowanie prawa dziecka do zachowania jego to|samo[ci, a w tym obywatelstwa, nazwiska, stosunków rodzinnych zgodnych z prawem, z wyBczeniem bezprawnych ingerencji. 2. W przypadku gdy dziecko zostaBo bezprawnie pozbawione cz[ci lub wszystkich elementów swojej to|samo[ci, PaDstwa-Strony oka| wBa[ciw pomoc i ochron celem jak najszybszego przywrócenia jego to|samo[ci. ArtykuB 9 1. PaDstwa-Strony zapewniaj, aby dziecko nie zostaBo oddzielone od swoich rodziców wbrew ich woli, z wyBczeniem przypadków, gdy kompetentne wBadze podlegajce nadzorowi sdowemu, zdecyduj zgodnie z obowizujcym prawem oraz stosowanym postpowaniem, |e takie oddzielenie jest konieczne ze wzgldu na najlepiej pojte interesy dziecka. Taka decyzja mo|e by konieczna szczególnie w przypadkach nadu|y lub zaniedbaD ze strony rodziców, gdy ka|de z rodziców mieszka oddzielnie, a nale|y podj decyzj odno[nie miejsca pobytu lub zamieszkania dziecka. 2. W ka|dym postpowaniu podejmowanym stosownie do ustpu 1 niniejszego artykuBu nale|y umo|liwi wszystkim zainteresowanym stronom uczestnictwo w tym postpowaniu oraz wyra|anie przez nie swoich opinii. 3. PaDstwa-Strony bd szanowaBy prawo dziecka odseparowanego od jednego lub obojga rodziców do utrzymywania regularnych stosunków osobistych i bezpo[rednich kontaktów z obojgiem rodziców, z wyjtkiem przypadków, gdy jest to sprzeczne z najlepiej pojtym interesem dziecka. 4. W przypadku, gdy tego rodzaju separacja jest wynikiem dziaBania podjtego przez PaDstwo-Stron, takiego jak zatrzymanie, uwizienie, wygnanie, deportacja lub [mier (w tym [mier spowodowana jakkolwiek przyczyn podczas pozostawania danej osoby pod opiek paDstwa), jednego lub obojga rodziców dziecka, paDstwo zapewni, na |danie, rodzicom dziecka, dziecku lub je|eli bdzie to wBa[ciwe innemu czBonkowi rodziny podanie istotnych informacji dotyczcych miejsca pobytu nieobecnego/ych/ czBonka/ów/ rodziny, o ile tre[ tej informacji nie przyniesie szkody dobru dziecka. Ponadto PaDstwa-Strony zapewni, aby wniesienie takiej pro[by samo przez si nie pocigaBo |adnych ujemnych nastpstw dla osoby (osób), której/ych/ dotyczy. ArtykuB 10 1. Zgodnie z wynikajcym z postanowienia artykuBu 9 ustp 1 obowizkiem PaDstw-Stron wnioski skBadane przez dziecko lub jego rodziców odno[nie wjazdu lub opuszczenia PaDstwa-Strony w celu Bczenia rodziny bd rozpatrywane przez PaDstwa-Strony w sposób przychylny, humanitarny i w szybkim trybie. PaDstwa-Strony ponadto zapewni, aby zBo|enie takiego wniosku nie pocigaBo za sob ujemnych skutków dla wnioskodawców oraz czBonków ich rodzin. 2. Dziecko, którego rodzice przebywaj w ró|nych paDstwach, bdzie miaBo prawo do utrzymywania regularnych, z wyjtkiem okoliczno[ci nadzwyczajnych, osobistych stosunków i bezpo[rednich kontaktów z obojgiem rodziców. W tym celu oraz zgodnie z obowizkiem PaDstw-Stron wynikajcym z postanowienia artykuBu 9 ustp 1 PaDstwa- Strony bd respektowaBy prawo dziecka oraz jego rodziców do opuszczania ka|dego kraju, w tym wBasnego, oraz powrotu do ich wBasnego kraju. Prawo do opuszczenia dowolnego kraju bdzie podlega tylko takim ograniczeniom, które s okre[lone przez prawo i które s niezbdne dla ochrony bezpieczeDstwa narodowego, porzdku publicznego (ordre public), zdrowia i moralno[ci mieszkaDców lub praw i swobód innych osób, zgodnych z pozostaBymi prawami uznanymi w niniejszej Konwencji. ArtykuB 11 1. PaDstwa-Strony bd podejmowaBy kroki dla zwalczania nielegalnego transferu dzieci oraz ich nielegalnego wywozu za granic. 2. W tym celu PaDstwa-Strony bd popieraBy zawieranie odpowiednich umów dwustronnych lub wielostronnych albo przystpowanie do istniejcych ju| umów. ArtykuB 12 1. PaDstwa-Strony zapewniaj dziecku, które jest zdolne do ksztaBtowania swych wBasnych pogldów, prawo do swobodnego wyra|ania wBasnych pogldów we wszystkich sprawach dotyczcych dziecka, przyjmujc te pogldy z nale|yt wag, stosownie do wieku oraz dojrzaBo[ci dziecka. 2. W tym celu dziecko bdzie miaBo w szczególno[ci zapewnion mo|liwo[ wypowiadania si w ka|dym postpowaniu sdowym i administracyjnym dotyczcym dziecka, bezpo[rednio lub za po[rednictwem przedstawiciela bdz odpowiedniego organu, zgodnie z zasadami proceduralnymi prawa wewntrznego. ArtykuB 13 1. Dziecko bdzie miaBo prawo do swobodnej wypowiedzi: prawo to ma zawiera swobod poszukiwania, otrzymania i przekazywania informacji oraz idei wszelkiego rodzaju, bez wzgldu na granice, w formie ustnej, pisemnej bdz za pomoc druku, w formie artystycznej lub z wykorzystaniem ka|dego innego [rodka przekazu wedBug wyboru dziecka. 2. Wykonanie tego prawa mo|e podlega pewnym ograniczeniom, lecz tylko takim, które s przewidziane przez prawo i które s konieczne: a. dla poszanowania praw lub reputacji innych osób, albo b. dla ochrony bezpieczeDstwa narodowego lub porzdku publicznego (ordre public), bdz zdrowia publicznego albo moralno[ci. ArtykuB 14 1. PaDstwa-Strony bd respektowaBy prawo dziecka do swobody my[li, sumienia i wyznania. 2. PaDstwa-Strony bd respektowaBy prawa i obowizki rodziców, oraz tam gdzie jest to stosowne, opiekunów prawnych, odno[nie ukierunkowania dziecka, w zakresie jego praw, w sposób zgodny z rozwijajcymi si zdolno[ciami dziecka. 3. Swoboda wyra|ania wyznawanej religii lub przekonaD mo|e podlega tylko takim ograniczeniom, które s przewidziane prawem i s konieczne dla ochrony bezpieczeDstwa i porzdku publicznego (ordre public), zdrowia lub moralno[ci spoBeczeDstwa, bdz podstawowych praw i wolno[ci innych osób ArtykuB 15 1. PaDstwa-Strony uznaj prawa dziecka do swobodnego zrzeszania si oraz wolno[ci pokojowych zgromadzeD. 2. Na wykonywanie tych praw nie mog by nakBadane jakiekolwiek ograniczenia z wyjtkiem tych, które s zgodne z prawem i które s konieczne w spoBeczeDstwie demokratycznym do zapewnienia interesów bezpieczeDstwa publicznego, porzdku publicznego (ordre public), ochrony zdrowia bdz moralno[ci spoBecznej lub ochrony praw i wolno[ci innych osób. ArtykuB 16 1. {adne dziecko nie bdzie podlegaBo arbitralnej lub bezprawnej ingerencji w sfer |ycia prywatnego, rodzinnego lub domowego, czy w korespondencj, ani bezprawnym zamachom na jego honor i reputacj. 2. Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju ingerencji lub zamachom. ArtykuB 17 PaDstwa-Strony uznaj wa|n rol speBnian przez [rodki masowego przekazu i zapewniaj, aby dziecko miaBo dostp do informacji oraz materiaBów pochodzcych z ró|norodnych zródeB krajowych i midzynarodowych, a szczególnie do tych, które maj na uwadze jego dobro w wymiarze spoBecznym, duchowym i moralnym oraz jego zdrowie fizyczne i psychiczne. W tym celu PaDstwa-Strony bd: a. zachcaBy [rodki masowego przekazu do rozpowszechniania informacji i materiaBów korzystnych dla dziecka w wymiarze spoBecznym oraz kulturalnym, zgodnie z duchem artykuBu 29; b. zachcaBy do rozwoju wspóBpracy midzynarodowej w dziedzinie wytwarzania, wymiany oraz rozpowszechniania tego rodzaju informacji i materiaBów, pochodzcych z ró|norodnych kulturowych zródeB krajowych oraz midzynarodowych; c. zachcaBy do wydawania i rozpowszechniania ksi|ek dla dzieci; d. zachcaBy [rodki masowego przekazu, aby w szczególny sposób uwzgldniaBy potrzeby jzykowe dzieci nale|cych do mniejszo[ci narodowych lub do rdzennej spoBeczno[ci; e. zachcaBy do rozwijania odpowiednich kierunków dziaBalno[ci dla ochrony dzieci przed informacjami i materiaBami szkodliwymi z punktu widzenia ich dobra, majc na wzgldzie postanowienia artykuBów 13 i 18. ArtykuB 18 1. PaDstwa-Strony podejm wszelkie mo|liwe starania dla peBnego uznania zasady, |e oboje rodzice ponosz wspóln odpowiedzialno[ za wychowanie i rozwój dziecka. Rodzice lub w okre[lonych przypadkach opiekunowie prawni ponosz gBówn odpowiedzialno[ za wychowanie i rozwój dziecka. Jak najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka ma by przedmiotem ich najwikszej troski. 2. W celu zagwarantowania i popierania praw zawartych w niniejszej Konwencji PaDstwa- Strony bd okazywaBy odpowiedni pomoc rodzicom oraz opiekunom prawnym w wykonywaniu przez nich obowizków, zwizanych z wychowywaniem dzieci, oraz zapewni rozwój instytucji, udogodnieD i usBug z zakresu opieki nad dzieckiem. 3. PaDstwa-Strony bd podejmowaBy wszelkie wBa[ciwe kroki dla zapewnienia dzieciom pracujcych rodziców prawa do korzystania z usBug instytucji i udogodnieD z zakresu opieki nad dziemi, do których s one uprawnione. ArtykuB 19 1. PaDstwa-Strony bd podejmowaBy wszelkie kroki w dziedzinie ustawodawczej, administracyjnej, spoBecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bdz psychicznej, krzywdy lub nadu|y, zaniedbania bdz niedbaBego traktowania lub wyzysku, a w tym wykorzystywania w celach seksualnych dzieci pozostajcych pod opiek rodzica/ów/, opiekuna/ów/ prawnego/ych/ lub innej osoby sprawujcej opiek nad dzieckiem. 2. Tego rodzaju [rodki ochronne powinny zawiera, tam gdzie jest to wBa[ciwe, skuteczne przedsiwzicia w celu stworzenia programów socjalnych dla realizacji pomocy dziecku oraz osobom sprawujcym opiek nad dzieckiem, jak równie| inne formy dziaBaD prewencyjnych dla ustalania, informowania, wszczynania i prowadzenia [ledztwa, postpowania, notowania wymienionych wy|ej przypadków niewBa[ciwego traktowania dzieci oraz tam, gdzie jest to wBa[ciwe, ingerencji sdu. ArtykuB 20 1. Dziecko pozbawione czasowo lub na staBe swego [rodowiska rodzinnego lub w przypadku, gdy ze wzgldu na swoje dobro nie mo|e pozostawa w tym [rodowisku, bdzie miaBo prawo do specjalnej ochrony i pomocy ze strony paDstwa. 2. PaDstwa-Strony zgodnie ze swym prawem wewntrznym zapewni takiemu dziecku opiek zastpcz. 3. Tego rodzaju opieka mo|e obejmowa, midzy innymi, umieszczenie w rodzinie zastpczej, Kafala w prawie islamskim, adopcj lub, gdy nie jest to niezbdne, umieszczenie w odpowiedniej instytucji powoBanej do opieki nad dziemi. Przy wyborze odpowiednich rozwizaD nale|y w sposób wBa[ciwy uwzgldni wskazania w zachowaniu cigBo[ci w wychowaniu dziecka oraz jego to|samo[ci etnicznej, religijnej, kulturowej i jzykowej. ArtykuB 21 PaDstwa-Strony uznajce i/lub dopuszczajce system adopcji zapewni, aby dobro dziecka byBo najwy|szym wzgldem, i bd: a. zapewnia, aby adopcja dziecka odbywaBa si tylko z upowa|nienia kompetentnych wBadz, które bd decydowa zgodnie z obowizujcym prawem i postpowaniem, i na podstawie wszelkich stosownych oraz wiarogodnych informacji o tym, |e adopcja jest dopuszczalna ze wzgldu na sytuacj dziecka w odniesieniu do rodziców, krewnych i opiekunów oraz w przypadku, gdy jest to wymagane, aby osoby zainteresowane wyraziBy zgod na adopcj po przeprowadzeniu z nimi niezbdnych konsultacji; b. traktowa adopcj zwizan z przeniesieniem dziecka do innego kraju jak zastpczy [rodek opieki nad dzieckiem, je|eli nie mo|e by ono umieszczone w rodzinie zastpczej lub adopcyjnej, lub nie mo|na mu zapewni w |aden inny odpowiedni sposób opieki w kraju jego pochodzenia; c. dba o to, aby dziecko adoptowane do innego kraju miaBo zabezpieczenie gwarancyjne i poziom |ycia odpowiednie do tych, które byByby zapewnione w przypadku adopcji krajowej; d. podejmowa wszelkie wBa[ciwe kroki dla zapewnienia, aby w przypadku adopcji do innego kraju osoby w niej zaanga|owane nie uzyskaBy z tego powodu niestosownych korzy[ci finansowych; e. sprzyja osigniciu celów niniejszego artykuBu tam, gdzie jest to stosowane, poprzez zawieranie dwustronnych lub wielostronnych porozumieD lub umów, a tak|e d|y w ich ramach do zapewnienia, aby umieszczenie dziecka w innym kraju odbywaBo si za po[rednictwem kompetentnych wBadz lub organów. ArtykuB 22 1. PaDstwa-Strony podejm wBa[ciwe kroki dla zapewnienia, aby dziecko, które ubiega si o status uchodzcy, bdz jest uwa|ane za uchodzc w [wietle odpowiednich przepisów prawa midzynarodowego lub wewntrznego stosowanego postpowania w przypadku, gdy wystpuje samo lub towarzysz mu rodzice bdz inna osoba, otrzymaBo odpowiedni ochron i pomoc humanitarn przy korzystaniu z odpowiednich praw zawartych w niniejszej Konwencji lub innych midzynarodowych aktach dotyczcych praw czBowieka oraz innych dokumentach w sprawach humanitarnych, których wspomniane PaDstwa s Stronami. 2. W tym celu PaDstwa-Strony zapewni, w stopniu, jaki uznaj za wBa[ciwy, wspóBdziaBanie w wysiBkach podejmowanych przez Narody Zjednoczone i inne kompetentne organizacje midzyrzdowe oraz pozarzdowe, wspóBpracujce z Narodami Zjednoczonymi dla udzielania ochrony i pomocy takiemu dziecku oraz odnalezienia jego rodziców lub innych czBonków rodziny dziecka uchodzcy w celu uzyskania informacji niezbdnych dla ponownego poBczenia z rodzin. W przypadkach gdy nie mo|na odnalez rodziców ani innych czBonków rodziny, dziecko zostanie otoczone tak sam opiek jak dziecko pozbawione stale bdz czasowo swojego otoczenia rodzinnego z jakichkolwiek przyczyn, zgodnie z postanowieniami niniejszej Konwencji. ArtykuB 23 1. PaDstwa-Strony uznaj, |e dziecko psychicznie lub fizycznie niepeBnosprawne powinno mie zapewnion peBni normalnego |ycia w warunkach honorujcych jego godno[, umo|liwiajcych osignicie niezale|no[ci oraz uBatwiajcych aktywne uczestnictwo dziecka w |yciu spoBeczeDstwa. 2. PaDstwa-Strony uznaj prawo dziecka niepeBnosprawnego do szczególnej troski i bd sprzyjaBy oraz zapewniaBy, stosownie do dostpnych [rodków, rozszerzanie pomocy udzielanej uprawnionym do niej dzieciom oraz osobom odpowiedzialnym za opiek nad nimi. Pomoc taka bdzie udzielana na wniosek tych osób i bdzie stosowna do warunków dziecka oraz sytuacji rodziców lub innych osób, które si nim opiekuj. 3. Uznajc szczególne potrzeby dziecka niepeBnosprawnego, pomoc, o której mowa w ustpie 2 niniejszego artykuBu, bdzie udzielana bezpBatnie, tam gdzie jest to mo|liwe, przy uwzgldnieniu zasobów finansowych rodziców bdz innych osób opiekujcych si dzieckiem, i ma zapewni, aby niepeBnosprawne dziecko posiadaBo skuteczny dostp do o[wiaty, nauki, opieki zdrowotnej, opieki rehabilitacyjnej, przygotowania zawodowego oraz mo|liwo[ci rekreacyjnych realizowany w sposób prowadzcy do osignicia przez dziecko jak najwy|szego stopnia zintegrowania ze spoBeczeDstwem oraz osobistego rozwoju, a w tym jego rozwoju kulturalnego i duchowego. 4. PaDstwa-Strony bd sprzyja, w duchu wspóBpracy midzynarodowej, wymianie odpowiednich informacji w zakresie profilaktyki zdrowotnej oraz leczenia medycznego, psychologicznego i funkcjonalnego dzieci niepeBnosprawnych, w tym rozpowszechnianiu i umo|liwianiu dostpu do informacji dotyczcych metod ksztaBcenia, rehabilitacji i przygotowania zawodowego, w celu umo|liwienia PaDstwom-Stronom poprawy ich mo|liwo[ci i kwalifikacji oraz w celu wzbogacenia ich do[wiadczeD w tych dziedzinach. W zwizku z tym potrzeby krajów rozwijajcych si bd uwzgldnianie w sposób szczególny. ArtykuB 24 1. PaDstwa-Strony uznaj prawo dziecka do jak najwy|szego poziomu zdrowia i udogodnieD w zakresie leczenia chorób oraz rehabilitacji zdrowotnej. PaDstwa-Strony bd d|yBy do zapewnienia, aby |adne dziecko nie byBo pozbawione swojego prawa dostpu do tego rodzaju opieki zdrowotnej. 2. PaDstwa-Strony bd d|yBy do peBnej realizacji tego prawa, a w szczególno[ci podejm niezbdne kroki w celu: a. zmniejszenia [miertelno[ci w[ród noworodków i dzieci; b. zapewnienia udzielania koniecznej pomocy oraz opieki zdrowotnej wszystkim dzieciom, ze szczególnym uwzgldnieniem rozwoju podstawowej opieki zdrowotnej; c. zwalczania chorób i niedo|ywienia, a w tym - w ramach podstawowej opieki zdrowotnej - poprzez wykorzystanie midzy innymi Batwo dostpnych technologii oraz poprzez dostarczanie odpowiednich produktów |ywno[ciowych i wody pitnej, z uwzgldnieniem niebezpieczeDstwa oraz ryzyka zanieczyszczenia [rodowiska naturalnego; d. zapewnienia matkom wBa[ciwej opieki zdrowotnej w okresie przed i po urodzeniu dziecka; e. zapewnienia, aby wszystkie grupy spoBeczne, a w szczególno[ci rodzice oraz dzieci, byBy informowane i posiadaBy dostp do o[wiaty oraz otrzymywaBy wsparcie w korzystaniu z podstawowej wiedzy w zakresie zdrowia dziecka i karmienia, korzy[ciach karmienia piersi, higieny i urzdzeD sanitarnych, a tak|e zapobiegania wypadkom; f. rozwoju profilaktycznej opieki zdrowotnej i usBug, poradnictwa dla rodziców oraz wychowania w zakresie planowania rodziny. 3. PaDstwa-Strony bd podejmowaBy wszelkie wBa[ciwe i skuteczne kroki na rzecz zniesienia tradycyjnych praktyk przynoszcych szkod zdrowiu dziecka. 4. PaDstwa-Strony zobowizuj si dziaBa na rzecz sprzyjania i zachcania do rozwoju wspóBpracy midzynarodowej w celu stopniowego osigania peBnej realizacji praw uznanych w niniejszym artykule. W zwizku z tym szczególna uwaga bdzie zwrócona na potrzeby krajów rozwijajcych si. ArtykuB 25 PaDstwa-Strony uznaj prawo dziecka, umieszczonego przez kompetentne wBadze w zakBadzie w celach opieki, ochrony bdz leczenia w zakresie zdrowia fizycznego lub psychicznego do okresowej kontroli traktowania lub leczenia dziecka oraz wszelkich innych okoliczno[ci, odnoszcych si do jego umieszczenia. ArtykuB 26 1. PaDstwa-Strony bd uznawa prawo ka|dego dziecka do korzystania z systemu zabezpieczenia spoBecznego, a w tym ubezpieczeD socjalnych, oraz bd podejmowaBy niezbdne kroki dla osignicia peBnej realizacji tego prawa zgodnie z ich prawem wewntrznym. 2. Tam, gdzie jest to mo|liwe, powy|sze [wiadczenia powinny by zapewnione z uwzgldnieniem zasobów i warunków |ycia dziecka oraz osób odpowiedzialnych za jego utrzymanie, jak równie| wszelkich innych okoliczno[ci, odnoszcych si do stosowania i realizacji [wiadczeD wnioskowanych przez dziecko lub w jego imieniu. ArtykuB 27 1. PaDstwa-Strony uznaj prawo ka|dego dziecka do poziomu |ycia odpowiadajcego jego rozwojowi fizycznemu, psychicznemu, duchowemu, moralnemu i spoBecznemu. 2. Rodzic/e/ lub inne osoby, odpowiedzialne za dziecko, ponosz gBówn odpowiedzialno[ za zapewnienie, w ramach ich mo|liwo[ci, tak|e finansowych, warunków |ycia niezbdnych dla rozwoju dziecka. 3. PaDstwa-Strony, zgodnie z warunkami krajowymi oraz odpowiednio do ich [rodków, bd podejmowaBy wBa[ciwe kroki dla wspomagania rodziców lub innych osób, odpowiedzialnych za dziecko w realizacji tego prawa, oraz bd udziela w razie potrzeby pomocy materialnej oraz innych programów pomocy, szczególnie w zakresie |ywno[ci, odzie|y i mieszkaD. 4. PaDstwa-Strony podejm wszelkie wBa[ciwe kroki dla zapewnienia Bo|enia na utrzymanie dziecka ze strony rodziców lub innych osób ponoszcych odpowiedzialno[ finansow za dziecko, zarówno na terenie PaDstwa-Strony, jak i za granic, w szczególno[ci, je|eli osoba ponoszca odpowiedzialno[ finansow za dziecko mieszka w paDstwie innym ni| dziecko. PaDstwa-Strony bd d|yBy do przystpienia do umów midzynarodowych lub zawarcia takich umów, jak równie| do zawierania odpowiednich porozumieD. ArtykuB 28 1. PaDstwa-Strony uznaj prawo dziecka do nauki i w celu stopniowego realizowania tego prawa na zasadzie równych szans, w szczególno[ci: a. uczyni nauczanie podstawowe obowizkowe i bezpBatne dla wszystkich; b. bd popiera rozwój ró|norodnych form szkolnictwa [redniego, tak ogólnoksztaBccego, jak i zawodowego, uczyni je dostpne dla ka|dego dziecka oraz podejm odpowiednie kroki, takie jak wprowadzenie bezpBatnego nauczania oraz udzielanie w razie potrzeby pomocy finansowej; c. za pomoc wszelkich wBa[ciwych [rodków uczyni szkolnictwo wy|sze dostpne dla wszystkich na zasadzie zdolno[ci; d. udostpni wszystkim dzieciom informacje i poradnictwo szkolne i zawodowe; e. podejm kroki na rzecz zapewnienia regularnego uczszczania do szkóB oraz zmniejszenia wskaznika porzucania nauki. 2. PaDstwa-Strony bd podejmowaBy wszelkie wBa[ciwe dziaBania, aby dyscyplina szkolna byBa wprowadzana zgodnie z ludzk godno[ci dziecka i zgodnie z niniejsz Konwencj. 3. PaDstwa-Strony bd popieraBy i rozwijaBy midzynarodow wspóBprac w dziedzinie o[wiaty, w szczególno[ci w celu przyczyniania si do zlikwidowania ignorancji i analfabetyzmu na [wiecie, oraz uBatwienie dostpu do wiedzy naukowo-technicznej i nowoczesnych metod nauczania. W tym zakresie nale|y w szczególno[ci uwzgldnia potrzeby krajów rozwijajcych si. ArtykuB 29 1. PaDstwa-Strony s zgodne, |e nauka dziecka bdzie ukierunkowana na: a) rozwijanie w jak najpeBniejszym zakresie osobowo[ci, talentów oraz zdolno[ci umysBowych i fizycznych dziecka; b) rozwijanie szacunku dla praw czBowieka i podstawowych swobód oraz dla zasad zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych; c) rozwijanie szacunku dla rodziców dziecka, jego to|samo[ci kulturowej, jzyka i warto[ci, dla warto[ci narodowych kraju, w którym mieszka dziecko, kraju, z którego dziecko pochodzi, jak i innych kultur; d) przygotowanie dziecka do odpowiedzialnego |ycia w wolnym spoBeczeDstwie, w duchu zrozumienia, pokoju, tolerancji, równowarto[ci pBci oraz przyjazni pomidzy wszystkimi narodami, grupami etnicznymi, narodowymi i religijnymi oraz osobami rdzennego pochodzenia; e) rozwijania poszanowania [rodowiska naturalnego. 2. {adne postanowienie niniejszego artykuBu lub artykuBu 28 nie mo|e by interpretowane w sposób naruszajcy wolno[ osób fizycznych lub ciaB zbiorowych do zakBadania i prowadzenia instytucji o[wiatowych, z zastrze|eniem przestrzegania zasad, wyra|onych w ustpie 1 niniejszego artykuBu oraz wymogów, aby ksztaBcenie w tego typu instytucjach odpowiadaBo minimalnym standardom, które okre[li dane paDstwo. ArtykuB 30 W tych paDstwach, w których istniej mniejszo[ci etniczne, religijne lub jzykowe bdz osoby pochodzenia rdzennego, dziecku nale|cemu do takiej mniejszo[ci lub dziecku pochodzenia rdzennego nie mo|na odmówi prawa do posiadania i korzystania z wBasnej kultury, do wyznania i praktykowania swojej religii lub u|ywania wBasnego jzyka, Bcznie z innymi czBonkami jego grupy. ArtykuB 31 1. PaDstwa-Strony uznaj prawo dziecka do wypoczynku i czasu wolnego, do uczestniczenia w zabawach i zajciach rekreacyjnych, stosownych do wieku dziecka oraz do nieskrpowanego uczestniczenia w |yciu kulturalnym i artystycznym. 2. PaDstwa-Strony bd przestrzegaBy oraz popieraBy prawo dziecka do wszechstronnego uczestnictwa w |yciu kulturalnym i artystycznym oraz bd sprzyjaBy tworzeniu wBa[ciwych i równych sposobno[ci dla dziaBalno[ci kulturalnej, artystycznej, rekreacyjnej oraz w zakresie wykorzystania czasu wolnego. ArtykuB 32 1. PaDstwa-Strony uznaj prawo dziecka do ochrony przed wyzyskiem ekonomicznym, przed wykonywaniem pracy, która mo|e by niebezpieczna lub te| mo|e kolidowa z ksztaBceniem dziecka, bdz mo|e by szkodliwa dla zdrowia dziecka lub jego rozwoju fizycznego, umysBowego, duchowego, moralnego czy spoBecznego. 2. PaDstwa-Strony bd podejmowaBy kroki ustawodawcze, administracyjne, socjalne oraz [rodki w dziedzinie o[wiaty dla zapewnienia realizacji niniejszego artykuBu. W tym celu, i majc na uwadze odno[ne postanowienia innych dokumentów midzynarodowych, PaDstwa-Strony, w szczególno[ci: a) ustanowi minimalny poziom lub poziomy wiekowe dla ubiegania si o podjcie pracy; b) ustanowi wBa[ciwe przepisy odno[nie wymiaru czasowego oraz warunków zatrudnienia; c) ustanowi odpowiednie kary lub inne sankcje dla zapewnienia skutecznego wzmocnienia siBy niniejszego artykuBu. ArtykuB 33 PaDstwa-Strony bd podejmowaBy wszelkie odpowiednie kroki, w tym [rodki ustawodawcze, administracyjne, socjalne oraz [rodki w dziedzinie o[wiaty, w celu zapewnienia ochrony dzieci przed nielegalnym u|ywaniem [rodków narkotycznych i substancji psychotropowych, zgodnie z ich zdefiniowaniem w odpowiednich umowach midzynarodowych, oraz w celu zapobiegania wykorzystania dzieci do nielegalnej produkcji tego typu substancji i handlu nimi. ArtykuB 34 PaDstwa-Strony zobowizuj si do ochrony dzieci przed wszelkimi formami wyzysku seksualnego i nadu|y seksualnych. Dla osignicia tych celów PaDstwa-Strony podejm w szczególno[ci wszelkie kroki o zasigu krajowym, dwustronnym oraz wielostronnym dla przeciwdziaBania: a. nakBanianiu lub zmuszaniu dziecka do jakichkolwiek nielegalnych dziaBaD seksualnych; b. wykorzystywaniu dzieci do prostytucji lub innych nielegalnych praktyk seksualnych; c. wykorzystywaniu dzieci w pornograficznych przedstawieniach i materiaBach. ArtykuB 35 PaDstwa-Strony bd podejmowaBy wszelkie kroki o zasigu krajowym, dwustronnym oraz wielostronnym dla przeciwdziaBania uprowadzeniom, sprzeda|y bdz handlowi dziemi, dokonywanych dla jakichkolwiek celów i w jakiejkolwiek formie. ArtykuB 36 PaDstwa-Strony bd broni dziecko przed wszelkimi innymi formami wyzysku, w jakimkolwiek aspekcie naruszajcym dobro dziecka. ArtykuB 37 PaDstwa-Strony zapewni, aby: a. |adne dziecko nie podlegaBo torturowaniu bdz okrutnemu, nieludzkiemu czy poni|ajcemu traktowaniu lub karaniu. Ani kara [mierci, ani kara do|ywotniego wizienia bez mo|liwo[ci wcze[niejszego zwolnienia nie mo|e zosta orzeczona wobec osoby w wieku poni|ej osiemnastu lat za popeBnione przez ni przestpstwa; b. |adne dziecko nie zostaBo pozbawione wolno[ci w sposób bezprawny lub arbitralny. Aresztowanie, zatrzymanie lub uwizienie dziecka powinno by zgodne z prawem i mo|e by zastosowane jedynie jako [rodek ostateczny i na wBa[ciwy, mo|liwie najkrótszy czas; c. ka|de dziecko pozbawione wolno[ci byBo traktowane humanitarnie i z poszanowaniem wrodzonej godno[ci jednostki ludzkiej, w sposób uwzgldniajcy potrzeby osoby w danym wieku. W szczególno[ci ka|de dziecko pozbawione wolno[ci zostanie odseparowane od osób dorosBych, je[li tylko rozwizanie odwrotne nie bdzie uznane za zgodne z najwy|szym dobrem dziecka, oraz bdzie miaBo prawo utrzymywa kontakty ze swoj rodzin poprzez korespondencj i wizyty, z wyBczeniem sytuacji wyjtkowych; d. ka|de dziecko pozbawione wolno[ci miaBo prawo do uzyskania niezwBocznego dostpu do prawnej lub innej odpowiedzialnej pomocy, jak równie| prawo do kwestionowania legalno[ci pozbawienia go wolno[ci przed sdem lub inn kompetentn, niezawisB i bezstronn wBadz oraz domagania si uzyskania decyzji w tej sprawie. ArtykuB 38 1. PaDstwa-Strony zobowizuj si do respektowania norm midzynarodowego prawa humanitarnego majcych zastosowanie do nich w przypadku konfliktu zbrojnego, a odnoszcych si do dzieci. 2. PaDstwa-Strony podejmuj wszelkie mo|liwe kroki dla zapewnienia, aby osoby, które nie osignBy wieku pitnastu lat nie braBy bezpo[redniego udziaBu w dziaBaniach zbrojnych. 3. PaDstwa-Strony bd powstrzymywaBy si przed rekrutowaniem do swoich siB zbrojnych jakiejkolwiek osoby, która nie osignBa wieku pitnastu lat. Przeprowadzajc rekrutacj spo[ród osób, które osignBy wiek pitnastu lat, lecz nie osignBy jeszcze osiemnastu lat, PaDstwa-Strony bd d|yBy do brania pod uwag w pierwszej kolejno[ci osób starszych wiekiem. 4. Zgodnie ze swoimi zobowizaniami, wynikajcymi z midzynarodowego prawa humanitarnego do ochrony ludno[ci cywilnej w konfliktach zbrojnych, PaDstwa-Strony bd stosowaBy wszelkie mo|liwe do realizacji [rodki dla zapewnienia ochrony i opieki nad dziemi dotknitymi przez konflikt zbrojny. ArtykuB 39 PaDstwa-Strony bd podejmowaBy wszelkie wBa[ciwe kroki dla uBatwienia przebiegu rehabilitacji fizycznej i psychicznej oraz reintegracji spoBecznej dziecka, które padBo ofiar: jakiejkolwiek formy zaniedbania, wyzysku lub wykorzystania, torturowania lub jakiejkolwiek innej formie okrutnego, nieludzkiego czy poni|ajcego traktowania albo karania, bdz konfliktu zbrojnego. Taka rehabilitacja czy reintegracja przebiega bdzie w [rodowisku, które sprzyja zdrowiu, zapewnieniu wBasnego szacunku i godno[ci czBowieka. ArtykuB 40 1. PaDstwa-Strony uznaj prawo ka|dego dziecka podejrzanego, oskar|onego bdz uznanego winnym pogwaBcenia prawa karnego do traktowania w sposób sprzyjajcy poczuciu godno[ci i warto[ci dziecka, które umacnia w nim poszanowanie podstawowych praw i wolno[ci innych osób oraz uwzgldnia wiek dziecka i celowo[ sprzyjania jego reintegracji dla podjcia przez nie konstruktywnej roli w spoBeczeDstwie. 2. W tym celu, a tak|e uwzgldniajc odpowiednie postanowienia dokumentów midzynarodowych, PaDstwa-Strony zapewni w szczególno[ci aby: a. |adne dziecko nie byBo podejrzane, oskar|ane bdz uznawane winnym pogwaBcenia prawa karnego poprzez dziaBanie lub zaniechanie, które nie byBo zabronione przez prawo wewntrzne bdz midzynarodowe w momencie jego dokonania; b. ka|de dziecko, które podejrzewa si, oskar|a lub uznaje winnym pogwaBcenia prawa karnego miaBo przynajmniej nastpujce gwarancje: I. przyznanie domniemania niewinno[ci do chwili udowodnienia winy zgodnie z prawem; II. niezwBoczne bezpo[rednie poinformowanie o stawianych mu zarzutach, a je[li bdzie to niezbdne poprzez jego rodziców lub opiekuna prawnego, oraz zapewnienie prawnej lub innej pomocy w przygotowaniu i prezentowaniu swojej obrony; III. rozpatrzenia sprawy bez zwBoki i przez niezawisB i bezstronn wBadz bdz organ sdowy w uczciwym procesie, przeprowadzonym zgodnie z prawem, zabezpieczeniem prawnej lub innej wBa[ciwej pomocy oraz w obecno[ci jego rodziców lub opiekunów prawnych, je[li tylko nie bdzie to uwa|ane za niezgodne z najwy|szym interesem dziecka, przy uwzgldnieniu jego wieku lub sytuacji; IV. niestosowania przymusu do skBadania zeznaD lub przyznania si do winy, przesBuchiwania [wiadków ze strony przeciwnej i równoprawnego uczestniczenia w przesBuchiwaniu [wiadków w jego imieniu; V. w przypadku uznania winnym pogwaBcenia prawa karnego posiadanie prawa odwoBania si od tego orzeczenia, oraz innych zwizanych z nim [rodków, po wy|szej, kompetentnej, niezawisBej i bezstronnej wBadzy lub organu sdowego, zgodnie z prawem; VI. zapewnienia bezpBatnej pomocy tBumacza, je[li dziecko nie rozumie bdz nie mówi w danym jzyku; VII. peBnego poszanowania spraw z zakresu |ycia osobistego we wszystkich etapach procesowych. 3. PaDstwa-Strony bd sprzyjaBy tworzeniu praw, procedur organów oraz instytucji odnoszcych si specjalnie do dzieci podejrzanych, oskar|onych bdz uznawanych winnymi pogwaBcenia prawa karnego, a w szczególno[ci: a. ustanowieniu minimalnej granicy wieku, poni|ej której dzieci bd posiadaBy domniemanie niezdolno[ci do naruszenia prawa karnego; b. w przypadku, gdy jest to wBa[ciwe i celowe, powinny by stosowane inne [rodki postpowania z takimi dziemi, bez uciekania si do postpowania sdowego, pod warunkiem peBnego poszanowania praw czBowieka i gwarancji prawnych. 4. Ró|norodne przedsiwzicia, takie jak opieka, poradnictwo, nadzór, probacja, umieszczenie w rodzinie zastpczej, programy edukacyjne i szkolenia zawodowe, oraz inne rozwizania alternatywne do opieki instytucjonalnej, bd dostpne dla zapewnienia wBa[ciwego postpowania z dziemi z uwzgldnieniem ich dobra, a tak|e proporcjonalnie zarówno w stosunku do okoliczno[ci, jak i do popeBnionego wykroczenia. ArtykuB 41 Niniejsza Konwencja w |aden sposób nie narusza postanowieD, które w wikszym stopniu sprzyjaj realizacji praw dziecka i które mog by zawarte w: a) prasie PaDstwa-Strony; lub b) prawie midzynarodowym, obowizujcym to PaDstwo. CZZ II ArtykuB 42 PaDstwa-Strony zobowizuj si szerzenia informacji o zasadach i postanowieniach, i to zarówno w[ród dorosBych, jak i dzieci, wykorzystujc do tego celu bdce w ich dyspozycji [rodki. ArtykuB 43 1. W celu badania postpów dokonywanych przez PaDstwa-Strony w realizacji zobowizaD przewidzianych w niniejszej Konwencji ustanawia si Komitet Praw Dziecka, który bdzie wykonywa wskazane ni|ej funkcje. 2. Komitet bdzie skBadaB si z dziesiciu ekspertów, reprezentujcych wysoki poziom moralny i posiadajcych uznane kompetencje w dziedzinie, której dotyczy niniejsza Konwencja. CzBonkowie Komitetu bd wybierani przez PaDstwa-Strony spo[ród ich obywateli i bd wystpowali w swoim osobistym charakterze, z uwzgldnieniem sprawiedliwego podziaBu geograficznego oraz zasadniczych systemów prawnych. 3. CzBonkowie Komitetu bd wybierani w tajnym gBosowaniu z listy osób wyznaczonych przez PaDstwa-Strony. Ka|de PaDstwo mo|e wyznaczy jedn osob spo[ród swoich obywateli. 4. Wstpne wybory do Komitetu odbd si nie pózniej ni| po upBywie sze[ciu miesicy od daty wej[cia w |ycie niniejszej Konwencji, a nastpnie co dwa lata. Co najmniej na cztery miesice przed terminem ka|dych wyborów Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych wystosuje list do PaDstw-Stron, proszc je o podanie nazwisk wyznaczonych przez nie osób w przecigu dwóch miesicy. Sekretarz Generalny przygotuje nastpnie list wszystkich osób w ten sposób wyznaczonych, uBo|on w porzdku alfabetycznym, ze wskazaniem paDstwa, przez które zostali wyznaczeni, i przedBo|y j PaDstwom-Stronom niniejszej Konwencji. 5. Wybory bd si odbywaBy na spotkaniach PaDstw-Stron, zwoBanych przez Sekretarz Generalnego w siedzibie Narodów Zjednoczonych. Na tych spotkaniach, na których quorum bdzie stanowiBo dwie trzecie PaDstw-Stron, osoby, które otrzymaj najwiksz ilo[ gBosów oraz absolutn wikszo[ gBosów obecnych i biorcych udziaB w gBosowaniu przedstawicieli PaDstw-Stron, zostan wybrane na czBonków Komitetu. 6. CzBonkowie Komitetu wybierani bd na okres czterech lat. Bd oni mogli zosta wybrani ponownie, je[li znów zostan wyznaczeni. Kadencja piciu spo[ród czBonków wybranych w pierwszych wyborach wyga[nie po upBywie dwóch lat; niezwBocznie po pierwszych wyborach nazwiska owych piciu czBonków zostan wybrane drog losowania przez Przewodniczcego spotkania. 7. W przypadku [mierci czBonka Komitetu, jego rezygnacji lub jego o[wiadczenia, |e z jakiegokolwiek innego powodu nie mo|e wypeBnia obowizków czBonka Komitetu, PaDstwo- Strona, które wyznaczyBo danego czBonka, wyznaczy za zgod Komitetu innego eksperta spo[ród swoich obywateli na okres pozostaBy do koDca kadencji. 8. Komitet ustanowi swoje wBasne zasady procedury. 9. Komitet wybiera swych funkcjonariuszy na okres dwóch lat. 10. Posiedzenia Komitetu bd odbywaBy si zwykle w siedzibie Narodów Zjednoczonych lub w innym dogodnym miejscu okre[lonym przez Komitet. Komitet bdzie odbywaB posiedzenia zasadniczo corocznie. Czas trwania posiedzeD Komitetu bdzie okre[lony oraz poddawany weryfikacji, gdy zajdzie taka potrzeba, na spotkaniu PaDstw-Stron niniejszej Konwencji, za zgod Zgromadzenia Ogólnego. 11. Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych zapewni niezbdny personel oraz warunki dla skutecznego wypeBniania przez Komitet funkcji naBo|onych przez niniejsz Konwencj. 12. Za zgod Zgromadzenia Ogólnego czBonkowie Komitetu utworzonego na mocy niniejszej Konwencji otrzymywa bd honoraria z funduszy Narodów Zjednoczonych na okres i na warunkach okre[lanych przez Zgromadzenie. ArtykuB 44 1. PaDstwa-Strony zobowizuj si do przedkBadania Komitetowi za po[rednictwem Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych sprawozdaD odno[nie [rodków stosowanych przez nie dla realizacji praw zawartych w Konwencji oraz postpów w korzystaniu z tych praw: a. w przecigu dwóch lat po wej[ciu w |ycie Konwencji dla danego PaDstwa; b. nastpnie co pi lat. 2. Sprawozdania przedkBadane na mocy niniejszego artykuBu wskazywa bd Na czynniki oraz ewentualne trudno[ci wpBywajce na stopieD wypeBnienia zobowizaD wynikajcych z niniejszej Konwencji. Sprawozdania bd zawieraBy tak|e odpowiednie informacje dla zapewnienia Komitetowi peBnej wiedzy na temat wprowadzenia w |ycie postanowieD Konwencji w danym kraju. 3. PaDstwo-Strona, które przedBo|yBo Komitetowi wszechstronne sprawozdanie pierwotne, nie musi ju| w swoich nastpnych sprawozdaniach przedkBadanych zgodnie z ustpem 1 punkt b) powtarza podstawowych informacji, które podane byBy uprzednio. 4. Komitet mo|e za|da od PaDstw-Stron dalszych informacji, odnoszcych si do wprowadzenia w |ycie Konwencji. 5. Komitet bdzie przedkBadaB Zgromadzeniu Ogólnemu Narodów Zjednoczonych, poprzez Rad Gospodarczo-SpoBeczn, co dwa lata, sprawozdania ze swojej dziaBalno[ci. 6. PaDstwa-Strony bd szeroko udostpniaBy opinii publicznej swych krajów te sprawozdania. ArtykuB 45 Dla uBatwienia skutecznego wprowadzenia w |ycie niniejszej Konwencji oraz stworzenia korzystnych warunków dla wspóBpracy midzynarodowej w dziedzinie, której ona dotyczy: a. Agencje wyspecjalizowane, Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci oraz inne wyspecjalizowane organy Narodów Zjednoczonych bd uprawnione do uczestniczenia poprzez swoich przedstawicieli, przy omawianiu wprowadzania w |ycie tych postanowieD niniejszej Konwencji, które wchodz w zakres ich kompetencji. Komitet mo|e poprosi agencje wyspecjalizowane, Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci i inne kompetentne organy, je[li uzna to za stosowne, o udzielenie specjalistycznych porad odno[nie wprowadzania w |ycie Konwencji w kwestiach wchodzcych w zakres ich kompetencji. Komitet mo|e poprosi agencje wyspecjalizowane, Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci i inne organy Narodów Zjednoczonych o przedBo|enie sprawozdaD dotyczcych wprowadzenia w |ycie Konwencji w tych dziedzinach, które wchodz w zakres ich dziaBalno[ci; b. Komitet bdzie przekazywaB, je[li uzna to za stosowne, agencjom wyspecjalizowanym, Funduszowi Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci i innym wBa[ciwym organom wszelkie sprawozdania PaDstw-Stron zawierajce pro[b lub wskazujce na potrzeb w zakresie doradztwa technicznego bdz pomocy, Bcznie z ewentualnymi uwagami i sugestiami Komitetu odno[nie owych pró[b lub wskazaD; c. Komitet mo|e zleci Zgromadzeniu Ogólnemu zwrócenie si do Sekretarza Generalnego o zainicjowanie w jego imieniu badaD konkretnych problemów, odnoszcych si do praw dziecka; d. Komitet mo|e czyni sugestie i ogólne zalecenia w oparciu o otrzymywane informacje, zgodnie z artykuBem 44 i 45 niniejszej Konwencji. Sugestie te i ogólne zalecenia bd przekazywane zainteresowanemu PaDstwu i podawane do wiadomo[ci Zgromadzenia Ogólnego, Bcznie z ewentualnymi uwagami PaDstw-Stron. CZZ III ArtykuB 46 Niniejsza Konwencja bdzie otwarta do podpisania przez wszystkie PaDstwa. ArtykuB 47 Niniejsza Konwencja podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacyjne skBadane bd u Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych. ArtykuB 48 Ka|de PaDstwo bdzie mogBo przystpi do niniejszej Konwencji. Dokumenty przystpienia bd skBadane u Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych. ArtykuB 49 1. Niniejsza Konwencja wejdzie w |ycie trzydziestego dnia liczc od daty zBo|enia u Sekretarza Generalnego dwudziestego dokumentu ratyfikacyjnego lub przystpienia. 2. Dla ka|dego PaDstwa, które dokona ratyfikacji lub przystpienia do Konwencji, po zBo|eniu dwudziestego dokumentu ratyfikacyjnego lub przystpienia Konwencja wejdzie w |ycie trzydziestego dnia liczc od daty zBo|enia przez dane PaDstwo swojego dokumentu ratyfikacyjnego lub przystpienia. ArtykuB 50 1. Ka|de PaDstwo-Strona mo|e zaproponowa poprawk i wnie[ j do Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych. Sekretarz Generalny zakomunikuje nastpnie o zaproponowanej poprawce PaDstwom-Stronom Bcznie z wnioskiem o wskazanie, czy s one za zwoBaniem konferencji PaDstw-Stron, majcej na celu rozwa|enie i przeprowadzenie gBosowania nad propozycj. W przypadku, gdy w przecigu czterech miesicy od daty takiego powiadomienia co najmniej jedna trzecia PaDstw-Stron wypowie si za zwoBaniem takiej konferencji, Sekretarz Generalny zwoBa tak konferencj pod auspicjami Narodów Zjednoczonych. Ka|da poprawka przyjta wikszo[ci gBosów PaDstw-Stron obecnych i biorcych udziaB w gBosowaniu podlega bdzie zatwierdzeniu przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych. 2. Poprawka, przyjta w sposób zgodny z ustpem 1 niniejszego artykuBu, wchodzi w |ycie po zatwierdzeniu przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych i przyjciu wikszo[ci dwóch trzecich PaDstw-Stron. 3. Po wej[ciu w |ycie poprawki bdzie ona miaBa moc wi|c dla tych PaDstw-Stron które si za ni opowiedziaBy, pozostaBe PaDstwa-Strony natomiast obowizuj nadal postanowienia Konwencji oraz wszelkie wcze[niejsze poprawki, o ile zostaBy one przez te PaDstwa przyjte. ArtykuB 51 1. Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych przyjmowa bdzie oraz rozsyBa do wszystkich PaDstw-Stron teksty zastrze|eD dokonanych przez PaDstwa podczas ratyfikacji lub przystpienia. 2. Nie bdzie dopuszczalne zastrze|enie pozostajce w sprzeczno[ci z przedmiotem i celem niniejszej Konwencji. 3. Zastrze|enie mo|e zosta wycofane w dowolnym czasie w drodze notyfikacji tego faktu, zBo|onej na rce Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych, który nastpnie powiadomi o tym wszystkie PaDstwa. Taka notyfikacja odniesie skutek w dniu otrzymania jej przez Sekretarza Generalnego. ArtykuB 52 PaDstwo-Strona mo|e wypowiedzie Konwencj w drodze pisemnej notyfikacji, zBo|onej na rce Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych. Wypowiedzenie nabiera mocy po upBywie jednego roku od daty przyjcia notyfikacji przez Sekretarza Generalnego. ArtykuB 53 Depozytariuszem niniejszej Konwencji jest Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych. ArtykuB 54 OryginaB niniejszej Konwencji, którego teksty sporzdzone w jzykach angielskim, arabskim, chiDskim, francuskim, hiszpaDskim oraz rosyjskim s jednakowo autentyczne, zostanie zdeponowany u Sekretarz Generalnego Narodów Zjednoczonych. Na dowód czego ni|ej podpisani peBnomocnicy, bdcy w nale|yty sposób upeBnomocnieni przez swe Rzdy, zBo|yli podpisy pod niniejsz Konwencj.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Konwencja praw dziecka
Konwencja o prawach dziecka
ustawa o rzeczniku praw dziecka
028 Konwencja o prawach dziecka
Europejska Karta Praw Dziecka
deklaracja praw dziecka
Konwencja o Prawach Dziecka
konwencja praw osob niepelnosprawnych
Morawska E, Gałka K Standardy ochrony praw czlowieka w prawie europejskiej konwencji praw czlowiek
konwencja uprowadzenie dziecka
konwencja uprowadzenie dziecka
Europejska Konwencja o wykonywaniu praw dzieci

więcej podobnych podstron