10793

oznaką wspólnej polityki monetarnej i gospodarczej. Euro wprowadzono na obszarze unii gospodarczej i walutowej od 1999 na mocy postanowień Traktatu z Maastricht o utworzeniu Unii Gospodarczej i Walutowej (UGiW, ang. Economic and Monetary Union). Proces wprowadzania wspólnej waluty podzielono na trzy etapy.

W pierwszym etapie (1 maj 1998 -31 grudzień 1998) ustalono listę 11 państw zakwalifikowanych do UGiW. Szwecja, Wielka Brytania i Dania nie wyraziły chęci przystąpienia do UGiW, w tym czasie Grecja nie spełniała kryteriów konwergencji. W UGiW uczestniczyć mogą jedynie kraje UE, mające niezależny bank centralny i są zakwalifikowane przez Komisję Europejską.

Na tym etapie utworzono Europejski Bank Centralny oraz ustalono wzajemne kursy walut państw członków UGiW. W drugim etapie (1 styczeń 1999 - 31 grudzień 2001) wprowadzono euro jako jednostkę rozliczeniową w operacjach bezgotówkowych przy równoczesnym funkcjonowaniu walut narodowych oraz ustalono kursy pomiędzy euro a walutami narodowymi. Euro było wówczas warte: 13,7603 szylinga austriackiego; 40,3399 franka belgijskiego i luksemburskiego; 5,94573 marki fińskiej; 6,55957 franka francuskiego;

166,386 pesety hiszpańskiej; 2,20371 guldena holenderskiego; 0,787564 funta irlandzkiego; 1,95583 marki niemieckiej; 200,482 escudo portugalskiego; 1936,27 lira włoskiego oraz 340,750 drachmy greckiej.

W trzecim etapie (31 grudzień 2001 - 30 czerwiec 2002) do obiegu wprowadzono banknoty i monety euro, emitowane przez Europejski Bank Centralny przy jednoczesnym wycofaniu walut narodowych. Od 1 marca 2002 stosowanie euro stało się obligatoryjne w 12 krajach UGiW. Od 1 lipca 2002 waluty narodowe w tych krajach przestały być legalnym środkiem płatniczym. Relację wartości euro do ecu ustalono w proporcji jeden do jednego.

Monety i banknoty wspólnego europejskiego pieniądza oznaczone są charakterystycznym przekreślonym „€” nawiązującym do greckiego epsilon. Banknoty w nominałach 5, 10, 20,

50, 100, 200 i 500 euro są takie same w każdym kraju strefy euro. Z kolei monety (1, 2, 5, 10, 20 i 50 eurocentów oraz 1 i 2 euro) posiadają takie same awersy i różne, w zależności od kraju, rewersy.

Do zalet wprowadzenia wspólnej jednostki walutowej zalicza się m.in.: eliminację kosztów związanych z koniecznością wymiany walut narodowych (dane mówią, iż w wypadku firm pocliłaniały one nawet do 15 % zysków ze sprzedaży), przejrzystość cen (łatwość ich porównywania w różnych krajach), likwidacja możliwej niestabilności kursów walut (szczególnie tych słabszych) oraz wzrost wiarygodności walutowej państw Unii. Unia walutowa powinna przyczynić się również do wzrostu wymiany gospodarczej, a tym samym do spadku bezrobocia.

Strefa euro, obszar obowiązywania wspólnej waluty europejskiej obejmujący 12 krajów Unii Europejskiej (poza Wielką Brytanią, Danią i Szwecją). 1 stycznia 2001 euro zastąpiło dotychczasowe waluty narodowe w: Austrii (szyling), Belgii (frank belgijski), Finlandii (marka fińska), Francji (frank francuski), Grecji (drachma), Hiszpanii (peseta), Holandii (gulden), Irlandii (funt irlandzki), Luksemburgu (frank luksemburski), Niemczech (marka niemiecka), Portugalii (escudo) i Włoszech (lir).

O wprowadzeniu wspólnej waluty i powstaniu strefy ostatecznie zdecydowano w 1991 w Traktacie z Maastricht Ustalono wówczas warunki ekonomiczne, które musiały spełnić

2