11198

POGLĄDY LOGICZNE:

Sokrates nie wzywał wprost do cnoty. lecz do zastanowienia się nad cnotą Sam. choć był nauczycielem, nie posiadał gotowej wiedzy, nie obiecywał, jak sofiści. że nauczy całej prawdy. lecz że będzie z uczniami (ej prawdy szukać'.

1.    Metoda elenktyczna - czyli metoda zbijania - polegała na doprowadzeniu do absurdu fałszywą wiedzę przeciwnika. Sokrates przyjmował poważnie (to nazywano „ironią" Sokratesa) i pytaniami zmuszał do wyciągnięcia konsekwencji z tezy. Sokrates miał świadomość swej niewiedzy.

Zanim zacznie się badać naturę rzeczy, trzeba uświadomić' sobie naturę poznania Sokrates stał pierwszy na tym stanowisku. Wierzył jednak w możność znalezienia prawdy.

2.    Metoda majeutyczna - sztuka położnicza Każdy człowiek nosi w sobie wiedzę prawdziwą, ale jej sobie nie uświadamia, trzeba mu w tym pomóc Sokrates spełniał ją przy pomocy pytań Dzielił pytania złożone na najprostsze i dawał im formę rozjemczy tak że odpowiedź mewiele tylko wymagała samodzielności. Pytaniami takimi przyciskał do muru. Odpowiedź na pytania etyczne nie wymagała żadnych specjalnych wiadomości, lecz tylko rozsądku

Sokrates twierdził, że posiada inniicyjną wiedzę o dobru. Wiedza ta stanowiła punkt oparcia dla jego wywodów etycznych; była dla Sokratesa sprawdzianem trafności jego rozumowań.

Poszukiwania swe Sokrates rozpoczynał od stwierdzenia faktów znanych i uznanych, sprawdzonych doświadczeniem i czynem Fakty te dotyczyły czynności człowieka: artysty, rzemieślnika, polityka Traktował je jako przesłanki do rozumowania. Do czynności moralnych, trudniej uchwymych przechodził drogą analogu.

Prawdopodobnie był twórcą metody indukcyjnej = np kazał spisywać co jest sprawiedliwością i co nią nie jest. na podstawie tego można było doszukiwać się cech wspólnych.

Zresztą w każdej rozmowie doszukiwał się cech ogólnych Szukał zaś ogóbiych. aby ustalić, czym jest lub czym me jest pojęcie. I miał pewność, że w takim indukcyjnie zdobytym pojęciu ma wiedzę pewną i powszechną.

Po raz pierwszy zajął się systematycznie kwestią defuiiowama pojęć. Kto ma pojęcia - ten ma wiedzę - kto ma wiedzę, ten ma cnotę.