12017

SPRAWOZDANIE Z GOSPODARKI WODNEJ NR 2 „Wpływ koryta rzecznego na wielkość rumowiska”

1.    Cel ćwiczenia.

Zbadanie typu koryta rzecznego. Wpływ kąta nachylenia, typu koryta i rodzaju przepływu na rumowisko.

2.    Wstęp teoretyczny.

Rzeki określane są jako wody płynące stale lub okresowo w dolinie opadającej w określonym kierunku. Większość rzek posiada dopływy. Rzeka główna (uchodząca do morza lub jeziora, która nie jest dopływem innej rzeki) wraz z dopływami tworzy dorzecze. Największe dorzecza w Polsce mają Wisła i Odra. Oprócz dorzeczy wyróżniamy także zlewnie czyli obszar, z którego wody spływają do jednego dowolnie wybranego miejsca.

W każdym dorzeczu zachodzą ścisłe i często skomplikowane związki między odpływem rzeki a warunkami przyrodniczymi, które kształtują: opady atmosferyczne, temperatura powietrza, parowanie, infiltracja i nachylenie podłoża oraz szata roślinna.

Wśród wielu parametrów rzek do najważniejszych należy spadek podłużny, który określa wielkość nachylenia rzek w kierunku ich biegu. Obliczamy go jako stosunek różnicy wysokości między dwoma dowolnymi punktami znajdującymi się wzdłuż biegu rzeki do odległości między nimi. Spadek rzeki najczęściej wyrażamy w promilach. Jest on jednym z głównych parametrów pozwalających na wydzielenie wzdłuż rzeki:

•    biegu górnego (duży spadek i tym samym duża prędkość spływu wody i duża erozja)

•    biegu środkowego (spadek, prędkość wody i erozja maleje)

•    biegu dolnego (mały spadek, powolny przepływ i przewaga akumulacji nad erozją)

Przepływ laminamy jest to przepływ uwarstwiony, w którym kolejne warstwy płynu nie ulegają mieszaniu (w odróżnieniu od przepływu turbulentnego, burzliwego). W ruchu laminarnym elementy płynu poruszają się po torach prostych lub łagodnie zakrzywionych, w zależności od kształtu ścian sztywnych, co sprawia wrażenie, jakby płyn poruszał się warstwami, między którymi nie odbywa się wymiana płynu. Podczas przepływu laminarnego, charakteryzującego się przewagą sił lepkości nad siłami bezwładności, wszelkie powstające przypadkowo zaburzenia są tłumione, zatem przepływ ten jest stateczny.

W miarę wzrostu szybkości przepływu, powyżej pewnej prędkości krytycznej, przepływ staje się turbulentny. Przepływ turbulentny charakteryzuje się występowaniem różnego rodzaju wirów oraz ich nagłym zanikiem i pojawianiem się. Przejście z przepływu