12550

System ten występuje w kilku odmianach:

a)    system kanclerski:

Racjonalizacja systemowa- od czasów Bismarka, kadencja silnych rządów, silna opozycja -> kanclerz-> czyni się go szefem rządu-> są podporządkowani ................?

Ogranicza się przez egzekutywę

Kanclerz jest szefem; ministrowie są powoływani i odwoływani an wniosek kanclerza, bez zgody parlamentu, a parlament wybiera kanclerza. Konstruktywne votum nieufności- mamy do czynienia z prawem do odwołania kanclerza ( wtedy gdy parlament powoła na te stanowisko nowego kandydata-bezwzględna większością głosów) w systemach kanclerskich długo mogą utrzymać się rządy mniejszościowe - kanclerz zyskał poparcie ( powołany został przez Bundestag, stracił te poparcie, jakaś partia odmówiła mu poparcia, ale jednocześnie nie można zwołać takiej więkości żeby mogła go odwołać

b)    system prezydencki- nie zawsze gdy występuje prezydent to mamy do czynienia z systemem prezydenckim, chodzi tu o organ prezydenta władczy, który sprawuje realną władzę. Odróżnienie od systemu wyżej wymienionego jest możliwe gdy przyjrzymy się szczególnemu stosunkowi miedzy parlamentem, a prezydentem który charakteryzuje separacja, a nie współpraca. Zasada kontroli sprawdzania, równowagi - trójpodział władzy został tu konsekwentnie wprowadzony, występuje w USA.

Cechy tego systemu:

-    monizm władzy wykonawczej ( połączenie funkcji głowy państwa z funkcją premiera; nie ma tu podziału na szefa rządu i prezydenta- jest on nim jednocześnie; w USA ministrowie są w pełni podporządkowani prezydentowi, jako ministrowie resortów są mu całkowicie podporządkowani ale nie tworzą żadnego organu kolegialnego (Rady Ministrów, Rady Stanu) Prezydent pełni rolę naczelnego dowódcy partii. Jest system partii w której kandydował w wyborach co daje mu wpływ na glosowanie partii w parlamencie, jest on głównym ośrodkiem decyzji w państwie, realizuje bezpośrednie funkcje.

-    separacja władzy -> sposób powoływania głowy państwa w powszechnych wyborach, w Stanach to wybory pośrednie-> ludzie głosują na elektorów i dopiero ci dokonują wyboru prezydenta co nie zawsze jest tylko formalnością, bywało tak, że elektorzy zmieniali zdanie. Prezydent może reprezentować inną partie, np. republikanin prezydentem - a demokraci to większość. Miano koabitacji + współrządzenia, zdarzały się najczęściej we Francji ale także w Polsce było to widoczne, jest to w PL o tyle nietypowe że mamy wybory powszechne, wybory przez naród. Prezydent nie posiada prawa inicjatywy ustawodawczej, parlament nie może zdymisjonować ministra i prezydenta także, ani prezydent ani sekretarz stanu nie mogą łączyć swojego stanowiska z mandatem stanu (minister nie może być posłem)

-różne organizmy pozwalające na kontrolę i równoważenie się władzy centralnej - prezydent ma prawo veta zawieszającego wobec ustaw i prawo rozporządzeń, niektóre nominacje prezydenckie oraz ratyfikacja ważniejszych umów międzynarodowych wymagają zgody senatu.