dr Monika Jasińska
Podstawy socjologii
Współczesne ujęcie przedmiotu socjologii ogólnej Wg Jana Szczepańskiego przedmiotem badań socjologii sa:
- Zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi
- Struktury tych zbiorowości
- Zjawiska i procesy zachodzące w tych zbiorowościach
- Siły skupiające (wspólne cele) i rozbijające (nadmienia rywalizacja, konkurencja) te zbiorowości
- Zmiany i przekształcenia w ruch zachodzące Co to jest rzeczywistość społeczna?
Rzeczywistość społeczna- to jest to. co stanowi otoczenie danej jednostki, grupy społecznej itd., które na nas oddziałuje pośrednio lub bezpośrednio. Jest istotnym wyznacznikiem życia społecznego
• Zjawiska i fakty, które dzieją się lub zdarzą się w środowisku, bez względu na to czy my jako jednostka odbieramy je czy też nie, tzn., że istnieją one obiektywnie, niezależnie od nas
• Zjawiska te i fakty uwarunkowane biologicznie, demograficznie, politycznie i historycznie, ekonomicznie, kulturowo
• Zjawiska i fakty postrzegane są w sposób subiektywny, tzn. każdy z nas odbiera to inaczej, każdy jest jednostką indywidualną (funkcjonując w grupie, subiektywizm jest ograniczony; ile osób w grupie, tyle indywidualności)
Pytania, które socjolog zawsze musi sobie zadawać:
- Jak ludzie wobec siebie postępują?
- Jakie są ich wzajemne stosunki?
- Czy te stosunki społeczne organizują się w jakieś instytucje?
- Jakie wartości, idee poruszają ludzi i instytucje?
Instytucja -jest to pewna organizacja ludzi
Działy socjologii:
1) Socjologia ogólna (teoretyczna)
• Tworzy teorie obejmujące zespoły zjawisk występujące w społeczeństwach, które służą wyjaśnieniu zjawisk i procesów podstawowych (ważnych dla wszystkich dziedzin życia społecznego)
• Jej zadaniem jest również ustalanie pojęć
- Teoria struktur społecznych (teoria społeczeństwa) - uogólnia wyniki badań nad typami i formami zbiorowego życia ludzi
- Teoria zmian - uogólnia wyniki badań nad zjawiskami i procesami zachodzącymi w grupach i zbiorowościach
2) Socjologia szczegółowa
• Zajmuje się systematycznym opisem poszczególnych dziedzin i wyjaśnianiem zachodzących w nich zjawisk, np.: socjologia pracy, organizacji i zarządzania, religii, prawa, rozwoju, wsi. miasta, medycyny, ekonomii itd.