13565

Monetarystyana teoria pieniądza M. Friedmana

Została zaprezentowana w 1956 roku i jest dalszym rozwinięciem ujęcia zasobowego oraz zawiera elementy teorii preferencji płynności. Friedman podtrzymywał tezę, o zależności cen od podaży pieniądza. Uważał, że istnieją 3 czynniki kształtujące popyt:

1.    Majątek traktowany jako ograniczenie budżetowe

2.    Przychód z utrzymywania zasobu pieniądza i jego koszty alternatywne-przychody z innych form lokat

3.    Preferencję podmiotów gospodarczych

W tej teorii, każda jednostka stara się utrzymać taką strukturę portfela aktywów aby korzyści z posiadania każdego z nich były zrównoważone. Struktura portfela aktywów może się zmieniać do takiego momentu, gdy dochodowość poszaególnych aktywów wyrówna się. Według niego podmiot może zachowywać swój dochód w pieniądzu, obligacjach, udziałach i akcjach, kapitale rzeczowym oraz kapitałem ludzkim, który jednak nie ma charakteru rynkowego. Dochodowość poszczególnych aktywów można mierzyć w ujęciu nominalnym i realnym Popyt na pieniądz też rozpatruje się ujęciu nominalnym i realnym. Problem majątku i dochodu jest złożony.

Friedman wyjaśnił, że dochód realny może być substytutem realnego majątku Ponieważ według niego dochód to korzyść, którą jednostka spodziewa się uzyskać z posiadanego majątku. Utrzymywanie majątku w pieniądzu wtedy przynosi dochód gdy wkłady terminowe są oprocentowane. Utrzymywanie w tej formie majątku powoduje powstanie kosztów alternatywnych w formie utraconych dochodów z innych form lokowania.

Wśród tych dochodów należy uwzględnić:

1.    Oprocentowanie

2.    Dywidendy

3.    Zyski i straty wynikające ze zmiany wartości kapitału tych lokat w wyniku wahań ich kursu.

Pojęcie majątku w teorii Friedmana obejmuje również majątek ludzki czyli wartość ludzi określoną zdolnością do zarobkowania. Człowiek wykształcony stanowi większy majątek ludzki niż niewykształcony. Stopę dochodowości tego majątku określa wysokość pensji oraz różnego rodzaju zarobek który można uzyskać z pracy. Majątek ten można powiększyć inwestując w wykształcenie. Przy określonym popycie na pieniądz majątek ludzki należy brać tak samo pod uwagę jak pozostałe aktywa. Ale Friedman uważał, że jest gorszym substytutem pieniądza w porównaniu do papierów wartościowych i dóbr rzeczowych, bo trudniej go zamienić na pieniądz.

Również elementem kształtującym popyta na pieniądz są zmiany gustu i preferencji dotyczących tego popytu.

Tak zdefiniowany popyt na pieniądz jest stabilny, ale nie oznacza on, że szybkość obiegu pieniądza jest stała. W teorii Friedmana twierdzi się, że popyt na pieniądz i podaż są elementami niezależnymi i według tej teorii można w miarę łatwo prognozować zmiany szybkości obiegu nominalnej wartości pieniądza oraz nominalnego dochodu.

Bank centralny może kontrolować podaż pieniądza a więc może wywierać przewidywalny wpływ na dochód nominalny. Zmiany podaży pieniądza decydują poziomie dochodu nominalnego, a dochód nominalny jest również pod wpływem oddziaływania czynników pozapieniężnych.

W długich okresach ilość krążącego pieniądza ma wpływ na poziom cen. Według Firedmana pieniądza jest jednym ze składników aktywów portfela, ale nie jest substytutem doskonałym.