Dezorganizacją nazywamy rozkład systemu i więzi społecznych, które przedtem zapewniały spójność w funkcjonowaniu danej społeczności. Jeżeli taka względnie spójna i zintegrowana zaczyna pękać oraz wchodzą to dewiacja i chaos, to zaczynamy funkcjonować w systemie dość niezdrowym. Zaczynają się potem szerzyć patologie społeczne, czyli zjawiska oceniane jako zle, szkodliwe dla społeczeństwa.
Społeczne nierówności
Bardzo często ludziom zdarza się mylić nierówności z różnicami. Różnice występują między jednostkami, grupami, kategoriami społecznymi i o ile różnice indywidualne, a właściwie nierówności będące wynikiem różnic indywidualnych nie interesują socjologów, o tyle nierówności społeczne związane z przynależnością do gmp, stanowi przedmiot socjologii. Nierówności społeczne to nierówności pod względem cech społecznych. Najważniejsze z nich to:
a) charakter grup, do których należymy
b) charakter pozycji, jaką zajmuje jednostka w grupie.
Nierówności społeczne dotyczą sytuacji, w których ludzie są sobie nierówni nie z powodu różnic dotyczących, np. cech somatycznych (wzrost) czy też pod względem cecli psychicznych. Nierówności społeczne dotyczą sytuacji, kiedy ludzie są nierówni z powodu icłi przynależności do różnych gmp i zajmowania różnych pozycji. Są to więc te nierówności, które są związane z tym, że należymy do jakiejś klasy społecznej, pewnej rasy, narodowości, kategorii płci. Powoduje to niejednakowy dostęp do dóbr społecznie cenionych, a nawet pożądanych. Można mówić też i tak, że te nierówności społeczne oznaczają nierówność szans życiowych, ponieważ dostęp do dóbr wpływa na te szanse życiowe człowieka. Należy uświadomić sobie jakie są dobra cenione społeczne. Są to np.:
a) zdrowie
b) rodzina
c) dochody, dobra materialne
d) praca
e) władza
0 szacunek, prestiż społeczny.
Tym samym zaczynamy mówić o pojęciu stratyfikacji społecznej, które służy do opisu grupowych lub pozycyjnych różnic w dostępie do cenionych społecznie dóbr. Ten ogólny termin służy do opisu społeczeństwa, które nierówno rozdziela dochody, władzę, prestiż i inne wartościowe dobra, opisu systemu, w którym funkcjonują grupy o odmiennych szansach życiowych. Z gnibsza rzecz biorąc, można mówić o różnego typu systemach stratyfikacyjnych. Wyróżnia się:
a) system kastowy - charakteryzuje się tym, że człowiek rodząc się w określonej kaście społecznej, przynosi sobie na świat jedynie dostępne sobie szanse życiowe, nie może niczego zmienić, jest skazany na to, że w ramach możliwości życiowych nadanych danej kaście, będzie musiał żyć tak a nie inaczej; nie ma możliwości przejścia z jednej