14268

Dezorganizacją nazywamy rozkład systemu i więzi społecznych, które przedtem zapewniały spójność w funkcjonowaniu danej społeczności. Jeżeli taka względnie spójna i zintegrowana zaczyna pękać oraz wchodzą to dewiacja i chaos, to zaczynamy funkcjonować w systemie dość niezdrowym. Zaczynają się potem szerzyć patologie społeczne, czyli zjawiska oceniane jako zle, szkodliwe dla społeczeństwa.

Społeczne nierówności

Bardzo często ludziom zdarza się mylić nierówności z różnicami. Różnice występują między jednostkami, grupami, kategoriami społecznymi i o ile różnice indywidualne, a właściwie nierówności będące wynikiem różnic indywidualnych nie interesują socjologów, o tyle nierówności społeczne związane z przynależnością do gmp, stanowi przedmiot socjologii. Nierówności społeczne to nierówności pod względem cech społecznych. Najważniejsze z nich to:

a)    charakter grup, do których należymy

b)    charakter pozycji, jaką zajmuje jednostka w grupie.

Nierówności społeczne dotyczą sytuacji, w których ludzie są sobie nierówni nie z powodu różnic dotyczących, np. cech somatycznych (wzrost) czy też pod względem cecli psychicznych. Nierówności społeczne dotyczą sytuacji, kiedy ludzie są nierówni z powodu icłi przynależności do różnych gmp i zajmowania różnych pozycji. Są to więc te nierówności, które są związane z tym, że należymy do jakiejś klasy społecznej, pewnej rasy, narodowości, kategorii płci. Powoduje to niejednakowy dostęp do dóbr społecznie cenionych, a nawet pożądanych. Można mówić też i tak, że te nierówności społeczne oznaczają nierówność szans życiowych, ponieważ dostęp do dóbr wpływa na te szanse życiowe człowieka. Należy uświadomić sobie jakie są dobra cenione społeczne. Są to np.:

a)    zdrowie

b)    rodzina

c)    dochody, dobra materialne

d)    praca

e)    władza

0 szacunek, prestiż społeczny.

Tym samym zaczynamy mówić o pojęciu stratyfikacji społecznej, które służy do opisu grupowych lub pozycyjnych różnic w dostępie do cenionych społecznie dóbr. Ten ogólny termin służy do opisu społeczeństwa, które nierówno rozdziela dochody, władzę, prestiż i inne wartościowe dobra, opisu systemu, w którym funkcjonują grupy o odmiennych szansach życiowych. Z gnibsza rzecz biorąc, można mówić o różnego typu systemach stratyfikacyjnych. Wyróżnia się:

a) system kastowy - charakteryzuje się tym, że człowiek rodząc się w określonej kaście społecznej, przynosi sobie na świat jedynie dostępne sobie szanse życiowe, nie może niczego zmienić, jest skazany na to, że w ramach możliwości życiowych nadanych danej kaście, będzie musiał żyć tak a nie inaczej; nie ma możliwości przejścia z jednej