15877

i urządzeń, środków transportu, obiektów budowlanych itp.

Zatem najogólniej określając - pod pojęciem inwestycji można rozumieć wszelkie działania firmy, które związane są z bieżącymi wydatkami pieniężnymi

na zwiększenie w przyszłości potencjału firmy i zapewniają w późniejszym czasie większe dochody lub relatywnie mniejsze wydatki na realizację jej celów działania.

Tak więc inwestycje - to celowo wydatkowane środki firmy skierowane na powiększenie jej dochodów w przyszłości. "Inwestycje w wyniku użycia środków finansowych tworzą lub powiększają majątek rzeczowy, majątek finansowy i wartości niematerialne firmy"5.

Ze złożoności natury samego pojęcia "inwestycje" wynika różnorodność działań, które składają się na to pojęcie. Dlatego można poddawać je klasyfikacji z różnych punktów widzenia, przy czym na uwagę zasługują klasyfikacje rozpatrywane w czterech przekrojach: podmiotowym, przedmiotowym, rodzajowym i wykonawczym.

‘Głównym kryterium jest przedmiot (obiekt), na stworzenie którego zostają skierowane środki finansowe firmy. Z tego punktu widzenia można wyróżnić trzy podstawowe rodzaje inwestycji:

1.    Inwestycje rzeczowe:

*    rozwojowe,

*    modernizacyjne,

*    zabezpieczające,

2.    inwestycje finansowe.

3.    inwestycje niematerialne’6.

Głównym rodzajem inwestycji są inwestycje rzeczowe, które polegają na odtworzeniu, modernizacji lub rozwoju produkcyjnych środków trwałych.

a.    Inwestycje odtworzeniowe - polegające na zastąpieniu zużytych lub przestarzałych urządzeń nowymi, są to inwestycje stosunkowo mało ryzykowne, których celem jest przede wszystkim zapobieżenie wzrostowi kosztów związanych z procesem starzenia się trwałego.

b.    Inwestycje modernizacyjne - nastawione głównie na zmniejszenie kosztów wytwarzania wyrobów i przeprowadzane zazwyczaj łącznie z inwestycjami odtworzeniowymi.

c.    Inwestycje rozwojowe - obejmujące dwa rodzaje przedsięwzięć:

*    mające na cełu zwiększenie szeroko rozumianego potencjału produkcyjnego w znaczeniu wydajności parku maszynowego, rozwoju sieci handlowej, zróżnicowania kanałów dystrybucji,

*    służą do wdrażania do produkcji nowych wyrobów, lepiej zaspakajających istniejące potrzeby potencjalnych nabywców lub powodujące powstawanie nowych, dotychczas nieznanych potrzeb7. Inwestycje finansowe, związane z rynkiem papierów wartościowych

a polegające na lokowaniu środków finansowych w akcje i obligacje jak rówiież w nieruchomości. Charakter tych inwestycji może być czysto spekulacyjny lub ustawiony na otrzymanie dóbr materialnych.

Ostatnia grupa to inwestycje niematerialne.

W skład tej grupy wchodzi kapitał lokowany w badania i rozwój, w zakup patentów, licencji itp., w szkolenia pracowiików, w polepszenie warunków socjalnych własnym pracownikom.

Biorąc pod uwagę przekrój przedmiotowy (inaczej - grupowanie według szczebla decyzji i sposobu finansowania), można wyróżnić inwestycje:

*    centralne, podejmowane na podstawie imiennych decyzji Sejmu lub Rady Ministrów i obejmujące przedsięwzięcia w dziedzinie rozwoju bazy surowcowo - paliwowej oraz energetycznej, budowę urządzeń infrastruktury technicznej i społecznej, realizację obiektów w innych szczególnie ważnych dziedzinach gospodarowania (np. w kompleksie żywnościowym),

*    przedsiębiorstw, realizowane przez przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie i organizacje społeczne, podejmowane na podstawie ich samodzielnych decyzji i polegające głównie na rozbudowie wydziałów, wymianie lub zakupach nowych maszyn, urządzeń

i agregatów, budowie zakładowych obiektów socjalnych i mieszkaniowych itp.,

*    władz terenowych, prowadzone na podstawie decyzji właściwego terenowo organu administracji terenowej, a do których zalicza się inwestycje przedsiębiorstw użyteczności publicznej oraz komunalne budownictwo mieszkaniowe,

*    realizowane z funduszów społecznych i specjalnych, a więc inwestycje wykonywane w ramach czynów społecznych ludności oraz finansowane

z funduszów społecznych i specjalnych (np. niektóre obiekty służby zdrowia, ośwaty, kultury itp.)8.

W przekroju rodzajowym, uwzględniając rolę jaką mają odegrać w procesie reprodukcji społecznej, klasyfikuje się je na:

1. Inwestycje odtworzeniowe (nazywane też restytucjami, wymiennymi lub zastępczymi) doprowadzają do zastąpieniu obiektów zużytych lub przestarzałych nowymi. W efekcie utrzymuje się dotychczasowe