Harmonizacja podatków w UE - Studia podyplomowe z Rachunkowości
Polityka podatkowa każdego państwa jest częścią polityki gospodarczej, społecznej. Państwa nie są skłonne rezygnować ze swoich specyficznych rozwiązań w zakresie podatków, uwzględniają one bowiem specyficzną dla danego kraju sytuację, cele tej polityki, zwyczaje, tradycje. W UE kwestie podatkowe pozostawiono w związku z tym do wyłącznej kompetencji państw członkowskich, co oznacza że uchwalenie współnotowych aktów prawnych z zakresu podatków wymaga zgody wszystkich krajów członkowskich ( zasada jednomyślności). Dlatego też przyjęte do tej pory akty prawne dotyczące podatków ( są to głównie dyrektywy) nie są nastawione na ustanowienie jednolitego dla całej Wspólnoty systemu podatkowego ale na eliminowanie rozwiązań podatkowych niezgodnych z ogólnymi celami Wspólnoty. Harmonizacja podatków powinna zapewnić neutralność podatkową która oznacza , że strumień produktów, kapitału, inwestycji, pracowników, specjalizacja międzynarodowa nie są zależne od podatków. Inaczej mówiąc system podatkowy nie powinien mieć wpływu na wybór produktu, miejsca inwestowania, miejsca pracy. Z punktu widzenia przepływu towarów najważniejsze są podatki pośrednie ( VAT, akcyza), gdyż mają one cliarakter cenotwórczy. Te też podatki poddane zostały najdalej idącej Itarmonizacji przy równoczesnej likwidacji ceł w obrocie wewnątrzwspólnołowym. W obszarze podatków bezpośrednich( dochodowe, majątkowe), także o charakterze socjalnym ( ubezpieczenia społeczne), proces Itarmonizacji jest fragmentaryczny, ma zapewnić przede wszystkim swobodny przepływ kapitału, wyeliminować podwójne opodatkowanie dochodów, ograniczyć nadmienią konkurencję podatkową, wyeliminować unikanie opodatkowania. Przykładem może być Dyrektywa Rady z 3 czerwca 2003 w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w postaci wypłacanych odsetek ( docelowo pobór podatku w państwie skąd pochodzi kapitał).
Dyrektywy wiążą państwa pod względem celów, pozostawiając z reguły władzom państw członkowskich swobodę wyboru środków i form ich realizacji. Za pomocą dyrektyw koordynuje się, ujednolica upodabnia akty prawa krajowego państw członkowskich. Państwa członkowskie realizują cele sformułowane w dyrektywie uchwalając, zmieniając lub uchylając przepisy prawa krajowego. W razie nie wdrożenia przepisów dyrektywy przez państwo członkowskie w podanym terminie, podatnicy mogą się powoływać na dyrektywę w postępowaniu w którym dmgą stroną są krajowe organy administracji publicznej ( np. organy podatkowe). Ale organ administracji publicznej nie może się powoływać na prawo wspólnotowe jeśli nie zostało uwzględnione w prawie krajowym. Czyli podatnik nie musi znać prawa wspólnotowego, obowiązuje go prawo krajowe, ale może się powołać na prawo wspólnotowe , jeśli krajowe jest niezgodne ze wspólnotowym i minął już termin wdrożenia.
Kazimiera Mendys