c) kierownicze sprawstwo - zlecenie popehuenia pizestępstwa
Podżeganie - nakłanianie osoby do popebiieiua czynu zabronionego. Tu konieczny zamiar bezpośredni.
Pomocnictwo - ułatwienie iiuiej osobie popełnienia tego przestępstwa (fizyczne lub psychiczne).
Oboje odpowiadają w granicach sprawstwa! Jeżeli usiłowanie - tylko za usiłowanie. Może być
popełniony tylko
umyślnie.
Prowokator - nakłania do popełnienia pizestępstwa w celu skierowania postępowania kaniego przeciw osobie
sprowokowanej. Nie może poczynić „czynnego żalu". Podżegacz i pomocnik może.
Formy stadialne przestępstwa (zamiar nie jest karalny):
a) pizygotowanie (dokonywanie określonych czynności uznanych do przygotowania w celu popełnienia
czynu zabronionego. Karalne tylko wtedy gdy ustawa tak stanowi - 310 § 4; 168: 270 §3)
b) usiłowanie ait. 13 § 1 - Osoba ma zamiar popebiienia czynu typu zabronionego, swym zachowaniem
zmierza bezpośrednio ku dokonaniu określonego skutku prawem zabronionego, któiy jednak nie następuje. Odmiana usiłowania jest usiłowanie nieudobie. Zachodzi wtedy gdy usiłujący nie uświadamia sobie że dokonanie jest niemożhwe. Np. myśli, że posługuje się prawdziwym pistoletem a nie atrapą W takiej sytuacji sąd może złagodzić nadzwyczajnie karę lub odstąpić od jej wymierzenia (ait. 14 § 2). Nie będzie podlegał jak za usiłowanie, jeżeli dobrowobiie odstąpił od czynu lub zapobiegł
skutkowi stanowiącego znamię czynu typu zabronionego
c) dokonanie Kontratypy:
1) wyłączające bezprawność czynu
- obrona konieczna art. 25
- stan wyższej konieczności art. 26
- działanie w ramach uprawmeń lub obowiązków
- zgoda pokrzywdzonego
- czyimości lecznicze
- karcenie małoletnich
- ryzyko sportowe
- ryzyko nowatorstwa
- ostateczna potrzeba art. 319
- zwyczaj (np. prezent dla nauczyciela z okazji ukończenia szkoły podstawowej nie będzie traktowany jako
płatna protekcja)
2) wyłączające winę (ait. 31)
- brak poczytabiości
• poczytalność ograniczona
- stan odurzenia ale ait. 31 § 3
- stan nietrzeźwości, ale ait . 31 § 3
- błąd co do faktu. Nieświadomość, że dany czyn spebua znamiona czynu typu zabronionego. Np. pożyczając
sąsiadowi młotek nie sądził że on użyje go do popełnienia morderstwa na żonie. Nie jest zatem pomocnikiem i
nie popebua przestępstwa. Tak samo jak osoba częstująca alkoholem osobę nieletnią błędnie sądząc że
jest ona
pełnoletnia
- Wad co do prawa (nieświadomość bezprawności czynu. Podobnież osoba dorosła częstuje nieletnią winem w
Wednym pizekonaiuu. że jest to zabronione przez prawo)
- Wad co do prawa lub zaistnienia kontratypu Osoba jest usprawiedliwiona że istnieją pizesłanki do zastosowania kontratypu. (np. wchodzący o 2 nad ranem sąsiad przez okno pijany sąsiad, Wędiue sądząc że jest
to jego mieszkanie jest ogłuszony popizez rozbicie na głowie wazonu Pani Goździkowej.
- rozkaz przełożonego
3) wyłączające społeczną szkodliwość czynu.
- znikoma szkodliwość społeczne czynu Kary:
1) Grzywna. Może być samoistna i łączna z karą pozbawienia wolności jeżeb czynu dokonana w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Wymierzana w stawkach dzieimych w przedziale od 10 - 540 stawek.