EURATOM powstał w 1957 roku, tak samo jak EWG.
W Traktacie Rzymskim nie przewidziano wprowadzenia polityki regionalnej przez Wspólnotę.
P.H. Spaak stworzył raport, który tworzył podstawę do zredagowania Traktatu Rzymskiego. Wskazywał w swoim raporcie na potrzebę wprowadzenie polityki regionalnej, jednak nie zostało to zrobione. Stało się tak dlatego, że przy redagowaniu Traktatu Rzymskiego zwyciężyła opcja liberalna (przez którą interwencjonizm państwowy nie był zbyt mile widziany), upatrująca harmonizującego działania, także w wymiarze przestrzennym, samoczynnie działających mechanizmach rynkowych. Powodem były także obawy państw członkowskich o naruszenie ich suwerenności narodowej przez instytucje wspólnotowe, w przypadku podjęcia przez Wspólnotę polityki regionalnej.
Podstawowym celem Traktatu Rzymskiego stało się stworzenie normalnych warunków konkurencji na wspólnym rynku. W związku z tym do Traktatu wpisano zakaz przyznawania pomocy publicznej. Przewidziano jednak wyjątki od tego ogólnego zakazu. Dopuszczono wyjątki przyznawania pomocy horyzontalnej, sektoralnej i regionalnej.
Zezwolono na przyznawanie pomocy w regionach o anormalnym poziomie życia ludności lub dotkniętych niewystarczającą liczbą miejsc pracy. Zezwolono także do przyznawania pomocy w innych regionach w przypadkach szczególnie uzasadnionych z zastrzeżeniem jednak, że pomoc ta nie będzie zniekształcać warunków równej konkurencji w sensie sprzecznym z interesem całego ugrupowania.
Ponadto zezwolono na przyznawanie pomocy w tych regionach RFN, które dotknięte zostały podziałem państwa po II wojnie światowej.
Wymienione derogacje (wyjątki) umożliwiały prowadzenie polityki regionalnej państwom członkowskim na ich terenie.
Jedyną instytucją wspólnotową, która powstała na mocy Traktatu Rzymskiego i której działalność mogła mieć znaczenie dla aktywizowania rozwoju regionalnego, jest Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) z siedzibą w Luksemburgu.
Dygresja: Kazimierz Marcinkiewicz wyjechał do EBOiR w Londynie i tam znalazł swoje blondwłose szczęście.
Istnieje również Bank Rozwoju Rady Europy (zatem nie działa w ramach UE!).
EBI mógł udzielać przedsiębiorstwom nisko oprocentowanych kredytów i tym samym stymulować rozwój.
Pierwszy krok w kierunku podjęcia polityki regionalnej przez Wspólnotę stanowiło utworzenie w roku 1968 Dyrekcji Generalnej Polityki Regionalnej (DG XVI; obecnie DG REGIO). Przekładając instytucje europejskie na rządy krajowe, dyrekcje regionalne byłyby swoistymi ministerstwami.
W ten sposób doszło do utworzenia podmiotu wspólnotowej polityki regionalnej. Pierwsze działania skierowała na koordynowanie polityk regionalnych krajów członkowskich. Koordynacja ta przyjęła formę określania dopuszczalnego poziomu pomocy regionalnej w różnych regionach:
• W regionach centralnych wspólnot (Benelux, część: Niemiec, Francji, północne Włochy) ustalono limit na 20% kosztów inwestycji
• W regionach przejściowych (między centralnymi a peryferyjnymi)- do 30%
• W regionach peryferyjnych (na obrzeżach Wspólnoty, w tym Polska) - do 35%
• W regionach superperyferyjnych (ultraperyferyjnych)- do 75%, głównie zamorskie departamenty Francji: