• Traktat Brukselski (1975) - nowa wspólna instytucja - Trybunał Obrachunkowy
• Jednolity akt europejski (1986) - utworzenie rynku wewnętrznego do końca 1992 roku. Nowe kompetencje EWG w dziedzinach polityki społecznej, środowiska naturalnego, spójności gospodarczej i społecznej, badań i rozwoju technologoicznego. Wzmocnienie współpracy w zakresie polityki zagranicznej ( EWP - Europejska Wspólnota Polityczna).
• Traktat UE (1992) z Maastricht
-1 filar - EWG, EWWiS, Euratom,
- II filar - wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa,
- III filar - współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrzych.
- wprowadzenie 1 stycznia 1999 wspólnej waluty w formie obiegowej,
- stał się podstawą do stworzenia unii walutowej.
• Traktat amsterdamski (1997) - główny cel - ustanowienie unii politycznej. Ograńiczył zakres III filara do współpracy policyjnej i sądowej.
• Traktat z Nicei (2001) - decyzja o rozszerzeniu unii do 10 krajów; wszedł w życie w 2003 roku,
• Traktat lizboński (2007) -
- konieczna zmiana w funkocjonowaniu instytucji,
- zweryfikowanie niektórych zapisów w dotychczasowych traktatach,
- zmiana zasad podejmowania decyzji,
- UE zamiast EWG, Euratom działa niezależnie,
- przekształcił UE w organizację o strukturze jednolitej,
- działania w kierunku spójności gospodarczej,
- możliwość wyjścia z ugrupowania.
Zasady funkcjonowania UE
• Karta Praw Podstawowych
- poszanowanie wolności i godności osoby ludzkiej,
- wolność, godność człowieka, równość, solidarność, prawa obywatelskie, wymiar sprawiedliwości, prawa człowieka
funkcjonowanie UE opiera się na tych wartościach. Każdy kraj wstępując do niej zgadza się na ich respektowanie. Ogólnym celem jest propagowanie tych tych wartości, dążenie do dobrobytu i wpieranie wolności.
• Zasady
- zrównoważonego rozwoju w procesach integracji europejskiej:
- wzrost gospodarczy, dbanie o dynamikę wzrostu,
- stabilność cen (polityka monetarna, zdrowe finanse publiczne, zrównoważone wydatki i wpływy),
- równowaga płatnicza (równowaga między obrotami kraju z zagranicą bilans płatniczy),
- dbania o środowisko naturalne.
- zasada niedyskryminacji
- ze względu na płeć, rasę, religię, obypwatelstwo.
- określanie i wykonywanie kompetencji
1) zasada przyznania - tzn., że unia działa w granicach kompetencji przyznanych jej przez kraje w kolejnych traktatach. Realizacja tych kompetencji podlega; a) zasadzie pomocniczości (w dziedzinach, w których nie ma wyłącznych kompetencji, podejmuje działania tylko wówczas i w taki zakresie w jakim cele działania nie mogą zosta osiągnięte przez państwa członkowskie oraz gdy lepsze ich osiągnięcie będzie na poziomie unii,