23850

Można zatem wyciągnąć wnioski, że zastosowanie odpowiednio dobranych kondensatorów jest w stanie skutecznie wyeliminować pojawiające się szumy, natomiast wykonanie doprowadzeń o dużej indukcyjności drastyczne zwiększa amplitudę zakłóceń.

2.    Badanie wpływu zakłóceń na pracę wzmacniaczy operacyjnych.

Wkładka DA191B pozwala na analizę jakościową wpływu zakłóceń wywołanych polem elektromagnetycznym, którego źródłem jest w tym przypadku cewka LI. Poszczególne wzmacniacze z układami 1C1 + IC3 różnią się wzajemnym położeniem rezystorów pętli sprzężenia zwrotnego, wejścia odwracającego i cewki LI. We wzmacniaczu z układem :

a)    IC1 - rezystor wejściowy znajduje się daleko od wejścia odwracającego i jest z nim połączony za pomocą przewodu równoległego do osi cewki,

b)    IC2 - rezystory są dołączane z zewnątrz, blisko układu scalonego, rezystor wejściowy połączony z wejściem za pomocą przewodu równoległego do osi cewki

c)    IC3 - rezystor wejściowy daleko od wejścia odwracającego, połączony z nim za pomocą przewodu prostopadłego do osi cewki. Równolegle do tego przewodu poprowadzony jest drugi - łączący wejście nieodwracające z masą.

Na wstępie dokonano za pomocą oscyloskopu i sondy przyłożonej do odpowiedniego punktu pomiarowego obserwacji przebiegu napięcia na kolektorze tranzystora 2. Obserwowany przebieg przedstawiono na rysunku 4. Następnie w pętlę sprzężenia zwrotnego wzmacniacza IC2 włączono rezystory o wartościach R = 120 kH, a wejście wkładki zwarto do masy, co pozwoliło na obserwację przebiegów napięć zakłócających na wyjściach poszczególnych wzmacniaczy przy wykorzystaniu wyprowadzeń punktów pomiarowych. Uzyskane w ten sposób na ekranie oscyloskopu przebiegi zilustrowano na rysunku 5.

Z przeprowadzonych obserwacji da się zauważyć, że położenie ma istomy wpływ na poziom szumów na wyjściach wzmacniaczy operacyjnych. Jest on największy dla układu nr 3, a najmniejszy dla układu nr 1, gdzie rezystoiy są położone równolegle do cewki wpiętej w układ multiwibratora z tranzystorami przeciwstawnymi. Możemy również zauważyć, że wpięcie większych rezystorów w tor sprzężenia powoduje zwiększenie poziomu napięcia wyjściowego. Związane jest to z tym, iż występowanie rezystora o dużej wartości w obwodzie wejściowym wzmacniacza powoduje powstawanie większego zakłócającego napięcia wejściowego w wyniku przepływu prądu indukowanego.

Zmienne pole magnetyczne wokół cewki jest źródłem zakłóceń w badanym układnie analogowym, co związane jest z występowaniem zjawiska indukcji elektromagnetycznej. Wzajemne położenie źródła zmiennego pola magnetycznego i obwodu wejściowego wzmacniacza ma wpływ na wartość indukowanej siły elektromotorycznej, a więc i wielkość zakłóceń. Stwierdzenie to potwierdzają obserwacje poczynione w ćwiczeniu. Najlepsze efekty daje umieszczenie rezystora wejściowego daleko od wejścia odwracającego układu i połączenie go z nim za pomocą przewodu prostopadłego do osi cewki, przy równoczesnym poprowadzeniu równolegle do niego drugiego przewodu pomiędzy wejściem nieodwracającym a masą.

3.    Obserwacja wpływu zakłóceń na sygnał użyteczny.

Na rysunku 6 przedstawiono przebieg sygnału sinusoidalnego i występujących zakłóceń. Obserwowano również sygnały trójkątny i prostokątny, ale nie przedstawiam ich na osobnych lysunkach, gdyż kształt i charakter zakłóceń są identyczne jak dla sygnału sinusoidalnego. W wyniku tych obserwacji wyciągnęliśmy wnioski, że niewielkie zakłócenia (o amplitudzie znacznie mniejszej niż amplituda obserwowanego sygnału) nie mają istotnego wpływu na obserwacje sygnału. Jedyne uniedogodnienie to pogorszenie ostrości obrazu. Jeśli jednak amplituda zakłóceń staje się porównywalna z amplitudą mierzonego sygnału, wtedy pomiar

2