26427

siły zbrojne, policję, sądy, służbę kolejową, pocztową, zdrowia, może też prowadzić działalność gosp.

NggflłyMiy aspekt adsriduiteiBa.

-państwo może wyłączyć działania jakiejkolwiek obcej władzy na swym teiytorium => monopol przym usu, jurysdykcji, monopol organizacji służb publicznych

- na danym terytorium może istnieć tylko 1 państwo i działać tyiko 1 władza najwyższa =. terytorium „nieprzenikliwe” (zakaz wkraczania na przestrzeń władczą bez jego zgody)

OBOWIĄZKI WYNIKAJĄCE ZE ZWIERZCHNICTWA TERYTORIALNEGO

-Zakaz łyynadiania szkód innyęh jańalbaun

•    Państwo wykonuje swoje kompetencje w interesie swoim i międzynarodowym

•    Państwo ma nałożone obowiązki przez prawo międzynarodowe wynikające z norm ius cogens

•    Zapobieganie na terenie swojego kraju przestępstwom przeciwko pokojowi i propagandzie wojennej

•    Dokument Sekretariatu ONZ zawierający przegląd prawa międzynarodowego 1949

r.- norma zabraniająca państwu używania terytorium w sposób sprzeczny z prawem międzynarodowym w celu wyrządzenia szkody innym krajom, zapobieżenie wykorzystania teiytorium pastwa jako bazy przeciwko sąsiedniemu państwu -Zasada dobrosąsied/twa:

•    Zobowiązania państwa do niedopuszczenia do prowadzenia na swym terytorium działalności zabronionej przez prawo międzynarodowe, takiej, która mogłaby wyrządzić szkodę na terytorium państw sąsiadujących

*np.: Kanada musiała wynagrodzić USA szkody wyrządzone przez dymy miedziowe

wydzielane przez prywatną hutę (1938- 1941)

•    Zakaz zmiany kierunku spływu jakiejś rzeki „międzykrajowej” lub granicznej

•    Zakaz budowania tam bez zgody sąsiada, powodujących zalanie znacznych obszarów wodnych w celach przemysłowych lub nawadniania

•    Zakaz zanieczyszczenia środowiska wodnego, gleby, atmosfery

•    Kompetencje państw wynikające ze zwierzchnictwa w praktyce SA ograniczone ratione personae i ratione materiae z uwagi na konieczność współpracy i obrotu międzynarodowego oraz względy bezpieczeństwa zbiorowego

SZCZEGÓLNE OGRANICZENIA WYKONYWANIA ZWIERZCHNICTWA TERYTORIALNEGO

1. DEMILITARYZACJA I NEUTRALIZACJA TERYTORIUM Demilitaryracja- obowiązek zlikwidowania oraz zakaz budowy i utrzymania w przyszłości urządzeń i obiektów wojskowych na określonej części jego terytorium, zakaz utrzymania tam sił zbrojnych, może być całkowita lub częściowa

•    traktat wersalski- demilitaryzacja lewego brzegu Renu i 50 km na prawym brzegu

•    umowa poczdamska- po II WS ustanowienie szerokiego zakresu demilitaryzacji w celu okupacji Niemiec- rozbrojenie i demilitaryzacja, zlikwidowanie lub nadzór nad całym przemysłem niemieckim, służącym do produkcji wojskowej