płci, wieku i rozmieszczenia terytorialnego na podstawie cech meldunkowych lub mikrospisu, co pozwala na wprowadzanie korekt zwłaszcza w podziale na ludność miast i wsi.
Dobrze przeprowadzony spis musi:
precyzyjnie określić badaną zbiorowość pod względem rzeczowym, czasowym, terytorialnym
- posiadać właściwy układ formularzy, jednoznacznie sformułowane pytania i dobrą instrukcję
- mieć dobrą organizację
- być powszechny (obejmować całą ludność)
- być bezpośredni (docierać do każdej jednostki)
- być jednodniowy (tj. określać moment krytyczny)
- być fachowy (przeprowadzany przez przeszkolony personel)
- zawierać minimum demograficzne - podział na wiek i płeć
- zawierać minimum ekonomiczne - podział na wykonywany zawód
- zawierać minimum społeczne - przynależność do klasy i grupy
- wywoływać pozytywny stosunek ludności do spisu
- informacje objęte są tajemnicą statystyczną (nie mogą być nikomu udostępniane)
Spisy powinny zawierać cechy:
a) cechy geograficzne (miejsce pobytu w czasie spisu, miejsce stałego zamieszkania, charakter miejsca zamieszkania)
b) informacje dotyczące gospodarstwa domowego (stosiuiek do głowy domu, rodzaj gospodarstwa domowego, jego wielkość)
c) cechy osobiste (płeć, wiek, stan cywilny, obywatelstwo, narodowość)
d) cechy ekonomiczne (zawód główne źródło utrzymania, gałąź gospodarki, stanowisko społeczne, stosunek do pracy, miejsce pracy)
e) cechy dotyczące wykształcenia (poziom i rodzaj)
Dodatkowo można przeprowadzać badania dotyczące płodności kobiet Zawarte są tu informacje:
a) ogólna liczba dzieci żywo urodzonych
b) długość trwania aktualnego małżeństwa
c) czy aktualne małżeństwo jest pierwsze czy nie
d) daty urodzenia dzieci
Ze spisami ludności łączy się spisy mieszkań, nieruchomości, gospodarstw rolnych, przedsiębiorstw pozarolniczych.
Ewidencja jest podstawą sprawozdawczości bieżącej, która periodycznie w ustalonych z góry okresach sprawozdawczych dostarcza danych o ruchu naturalnym i wędrówkowym oraz o będących ich konsekwencją stanie, strukturze i rozmieszczeniu terytorialnym ludności. Cechy danych ewidencyjnych, icłi aktualność i ciągłość, powodują, że sprawozdawczość oparta na ewidencji odgrywa ważną rolę w okresach międzyspisowych. Dane ewidencyjne i spisowe stanowią podstawę oceny zarówno obecnych jak i przyszłych stanów liczebnych i struktur. Podstawowe fakty demograficzne rejestruje się w księgach stanu cywilnego oraz w księgach meldunkowych, do któiych wpisuje się dane o zameldowaniu i wymeldowaniu na pobyt stały lub czasowy.
Rejestr małżeństw, urodzeń i zgonów to źródło danych sprawozdawczości o ruchu naturalnym.
2