27459

osiągnięcia równowagi wprowadziła konstrukcję prawną zachowku i rezerwy (ułamkowa cześć majątku spadkowego - uprawnienie).

3. Zasada szacunku dla woli zmarłego

W sprawach publicznych nic nie jest bardziej godne czci niż ustawa, w sprawach prywatnych najbardziej prawomocny jest testament. (Cic. Phil. 2, 42) stawia na równi moc prawa publicznego i moc woli testatora.

Posłużę się przykładem: nikt nie unieważnia i nie zmienia prawnie sporządzonego testamentu, choć jest on tylko dziełem człowieka.

Ja, Luciuc Titus, napisałem ten mój testament bez pomocy kogokolwiek biegłego w prawie, wedle własnego raczej sposobu myślenia, niż nadmiernej i niedorzecznej skrupulatności. I jeśli zrobiłem coś nieprawnie czy mniej uczenie, wola zdrowego człowieka winna być brana za obowiązujące prawo (D. 31,88,17).

•    Zasada favor testamenti - przypadku wątpliwości, do do ważności testamentu powinniśmy wybrać rozwiązanie, które prowadzi do utrzymania testamentu w mocy.

•    W wykładni testamentu stara się być najbliżej woli testatora -szacunek dla woli zmarłego.

Causa curiana - rozstrzygnięcie sądu z roku 93 przed nasza erą. Został sporządzony testament. W testamencie tym, jako spadkobiercę ustanowiono dziecko poczęte, ale nie narodzone. Sporządzający testament działa w przekonaniu, że jego żona jest w ciąży i że urodzi mu się dziecko. Było ono wskazane jako testamentowy spadkobierca. W tym samym testamencie postanowiło się postanowienie, ze jeżeli to dziecko poczęte nie będzie mogło dziedziczyć (nie urodzi się żywe), to dziedziczyć ma określona osoba - Kuriusz (przyjaciel spadkodawcy). Sporządzający testament jednak zmarł. Problem tkwił w tym, że jego żona nie była w ciąży - kolesiowi się tak zdawało. Spadkobierca nie istniał. Zatem kto był spadkobierca w tym przypadku? Ważność testamentu zakłada, że istnieje spadkobierca. Dziecko mogło umrzeć, ale musiało istnieć. Więc powstaje pytanie czy testament jest ważny? Literalnie skoro spadkobierca nie istnieje w momencie sporządzenia testamentu, to jest on nieważny. Zatem dziedziczą spadkobiercy ustawowi, a nie Kuriusz. Zatem dochodzi do sporu między Kuriuszem (spadkobierca testamentowy w drugiej kolejności po dziecku) a rodziną. Crassus się powoływał na to. że spadkodawca nie chciał takiej sytuacji dziedziczenia wg. ustawy, bo skoro wskazał w testamencie Kuriusza, nawet myląc się, co do dziecka, to zrobił to świadomie. Co jest ważniejsze? To co spadkodawca brzmiał, czy dosłowne brzmienie testamentu i ustawy? Do roku 93 rozstrzygano zawsze, że dosłowne brzmienie. Wtedy jednak nastąpił przełom. Przyznano spadek sprzecznie z dosłownym brzmieniem przepisów prawa Kuriuszowi. Było to jednak zgodne z wolą. Konflikt verba (dosłowne brzmienie) - voluntas (interpretacja urzeczywistnienia prawdziwej woli). W tym przypadku zwycięża voluntas. To rozszczygnięcie pokazuje, że przy interpretacji testamentu chce się zachować wolę spadkodawcy.

4 Semer heres semper heres - kto raz został spadkobiercą jest nim na zawsze. Zasada trwałości pozycji spadkodawcy. Zakaz odbierania tego, co nabyto w ramach mortis causa (w przypadku śmierci spadkodawcy).

Skarga actio familiae erdscundae: skarga o podział majątku spadkowego. Wątpliwości jak pogodzić zasadę semer heres semper heres z podziałem spadku.