MODEL ZAMKA I KLUCZA
MODEL INDUKCYJNEGO DOPASOWANIA
RÓŻNICE MIĘDZY ENZYMAMI
* enzymy różnią się specyficznością
* amylazy (enzymy trawienne przewodu pokarmowego człowieka) rozkładają wiązania Alfa-gllkozydowe w cukrach
- nie ma większego znaczenia, czy substratem jest skrobia, czy glikogen
* anhydraza węglanowa występuje m.in. we krwi
- katalizuje tylko reakcję między dwutlenkiem węgla a wodą
* enzymy dzielimy na sześć klas głównych, przy czym za podstawowe kryterium uznaje się rodzaj przeprowadzanej reakcji
* zaproponowany pod koniec XIX wieku • zakłada, że w rzeczywistości konformacja
* dobrze oddaje specyficzność enzymów(struktura przestrzenna) substratu i centrum
* zakłada, że sib strat pasuje do centrum aktywnego nie są Identyczne aktywnego jak klucz do zamka * w momencie powstawania kompleksu
■ model nie wyjaśnia jednak wszystkich enzym-substrat następuje swoiste .wciągnięcie' aspektów katalizy enzymatycznej substratu do centrum aktywnego, czemu towarzyszy
* modelowanie matematyczne wykazało, że niewielkie naprężenie wiązań w obu składnikach samo precyzyjne dopasowanie substratu do kompleksu E-S
centrum aktywnego, nie pozwoliłoby na tak • w tej sytuacji już mała porcja energii wystarcza do znaczne obniżenie energii aktywacji pokonania próg u energetycznego reakcji
* do zmiany Jonów dochodzi jedynie w substrade. gdyż większa masa cząsteczek enzymu wpływa na dużą stabilność i mniejszą podatność na odkształcenia
* czasem mówi się więc, że substrat pasuje do enzymu jak ręka do rękawiczki
Klasa enzymu |
Przykłady i uwagi |
Oksydoreduktazy (reakcje typu redox) |
* dehydrogenaza mleczanowa występuje w komórkach wątroby i bierze udział w utlenianiu szkodliwego nadmiaru kwasu mlekowego |
Transferazy (przenoszenie gruą> funkcyjnych z jednej cząsteczki na inną) |
• transamlnaza glutaminianowi - przenosi grupę aminową na cząsteczkę o nazwie ketoglutaran. w wyniku czego powstaje kwas glutaminowy/glutaminian (jeden z aminokwasów) |
Hydrolazy (reakcje rozpadu z udziałem wody) |
* enzymy trawienne przewodu pokarmowego - białka proste |
Uazy (reakcje rozpadu bez udziału wody) |
* dekarboksylazy aminokwasów albo ketokwasów |
Izomerazy (reakcje przeg r upowa ma wewnątrzcząsteczkowego) |
* izomeraza fosfofruktozy - przekształca 6-węglowy cukier fosfofruktozą w fosfoglukozę (jedna z reakcji fotosyntezy) * nieliczne to białka proste |
Ugazy (reakcje syntezy) |
* pollmeraza DNA - włącza kolejne nukleotydy podczas replikacji |
KINETYKA PRACY ENZYMÓW
* kinetykę reakcji energetycznej doskonale obrazuje równanie, które prawie 100 lat temu przedstawili biochemicy: Leonor mlchaell I Maude
Leonora Menten:
* V - prędkość katalizowanej reakcji
* V - teoretyczna prędkość zachodzenia reakcji w warunkach optymalnych (S] - stężenie substratu
K., - stała Michaelita (charakterystyczna dla danego enzymu jest równa takiej wartości stężenia substratu. przy którym prędkość redujkcji jest równa połowie prędkości maksymalnej)
■ jeśli założymy, że stężenie substratu jest bardzo duże, to możliwe będzie pominięcie K „ (stała ta ma niewielką wartość rzędu 10-1 do 10'7
mola/dm’), wówczas równanie można uprościć: * przy dużym stężeniu substratu wszystkie cząsteczki katalizujące będą pracować z pełną wydajnością i prędkość reakcji będzie maksymalna
(ściślej: prawie maksymalna) dla danego enzymu ■ gdy stężenie substratu [S] będzie takie jak wartość stałej Km. równanie ogólne przyjmie postać:
* przy takim stężeniu które jest równe K prędkość reakcji osiągnie więc połowę prędkości maksymalnej * stała Mlachaellsa dobrze odzwierciedla aktywność enzymu i (lub) Jego powinowactwo z substratem (jest to wygodny sposób
rozróżniania enzymów o odmiennej aktywności)
* analiza krzywej Mlchaellsa-Menten (str 64)
- przy małych stężeniach substratu gdy [S] jest wyraźnie mniejsze od K , szybkość reakcji jest wprost proporcjonalna do stężenia substratu (w
tych warunkach enzym dysponuje dużą nadwyżką .mocy przerobowej*)
- przy dużych stężeniach substratu gdy [SJ jest wyraźnie większe odK., prędkość jest zbliżona do Vw i nie Jega zmianie
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRACĘ ENZYMÓW