3084

eseroweów, nieograniczone pełnomocnictwa i nieograniczoną władzę. Oznaczało to koniec okresu dwuwładzy w Rosji.

II. REWOLUCJA PAŹDZIERNIKOWA

Była to trzecia rewolucja rosyjska, w wyniku której do władzy doszli bolszewicy. Sukces rewolucji październikowej umożliwiła nieudolna polityka Rządu Tymczasowego, który mimo iż od lipca 1917 posiadał specjalne pełnomocnictwa nie, był w stanie opanować sytuacji, rozwijającej się żywiołowo od zwycięstwa rewolucji lutowej. 25 sierpnia ( 7 września ) 1917 głównodowodzący armii rosyjskiej generał Ławr Korniłow, w porozumieniu z członkami Rządu Tymczasowego wywodzącymi się z partii kadetów, dokonał próby zamachu stanu i ustanowienia w kraju dyktatury wojskowej. Dowodzony przez generała Aleksandra Krymowa 3 Korpus Kawalerii ruszył w kierunku Piotrogrodu, ale w trakcie marszu - wskutek agitacji bolszewików i przedstawicieli innych partii lewicowych- żołnierze odmówili posł usze listwa i 30 sierpnia ( 12 września ) marsz na stolicę został wstrzymany. Napiętą sytuację w dniach zamachu wykorzystywali bolszewicy, którzy za zgodą Rady Piotrogrodzkiej rozbudowali i uzbroili tworzone od marca 1917 oddziały Gwardii Czerwonej.W samym Piotrogrodzie w ciągu kilku dni sierpnia ( września ) przyjęto do Gwardii Czerwonej 25 tys. Ludzi. Nieudany zamach Komiłowa rozpoczął również tzw. Proces bolszewizacji rad tj. Przejmowania przez SDPRR/h/ kierownictwa rad robotniczych i żołnierskich w poszczególnych miastach. Na fali rosnącej radykalizacji nastrojów 31 sierpnia ( 13 września ) bolszewicy zdobyli większość w Radzie Piotrogrodzkiej, a następnie w moskiewskiej, tyfilijskiej, mińskiej, kijowskiej i wielu innych. Wszędzie uznawano sformułowane przez W. Lenina hasło: „Cala władza w ręce rad „. Po kilkugodzinnych sporach, pod silnym naciskiem Lenina, Komitet Centralny partii bolszewickiej podjął

10 (23 ) października decyzję o powstaniu zbrojnym. W dwa dni później zdominowany przez bolszewików Komitet Wykonawczy Rady Piotrogrodzkiej utworzył Komitet Wojskowo-Rewolucyjny, który stał się sztabem przewrotu. 18(31 października) Komitetowi Wojskowo-Rewolucyjnemu podporządkował się garnizon piotrogrodzki, co w praktyce zapewniło bolszewikom zdobycie władzy w stolicy. Kiedy 25 października ( 6 listopada ) oddziały Gwardii Czerwonej i zrewoltowanych żołnierzy rozpoczęły zajmowanie kluczowych punktów w mieście ( mosty, dworce, elektrownie, banki) napotkały na znikomy opór. W nocy z 25 na 26 października odbył się szturm Pałacu Zimowego - siedziby Rządu Tymczasowego; większość liczącej ok. 2 tys.żołnierzy oclirony pałacu skapitulowała bez walki. Tej samej nocy rozpoczął obrady II Wszechrosyjski Zjazd Rad Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, który po opuszczeniu sali obrad przez znajdujących się w mniejszości - eseroweów i mienszewików-podjął decyzję o utworzeniu nowego rządu, tzw. Rady Komisarzy Ludowych, na czele której stanął W. I. Lenin. W skład Rady Komisarzy Ludowych, obok bolszewików, wchodzili w okresie listopad/ grudzień 1917- marzec 1918 członkowie partii lewicowych eseroweów. Po tygodniowych walkach ulicznych bolszewicy uzyskali kontrolę nad Moskwą. W innych ośrodkach opór był słabszy i do 18 lutego 1918 Rada ustanowiła swoją władzę w 84 miastach.

Do poważniejszych walk doszło jedynie w Kazaniu, Smoleńsku, Woroneżu, Saratowie i Kałudze. Równocześnie jednak w różnych częściach kraju narastał opór przeciwko dyktaturze