Prawa podmiotowe- sytuacja prawna, wyznaczana przez normy prawne, służy ochronie jakiegoś uzasadnionego interesu, towarzyszy mu zazwyczaj korelatywnie sprzężony obowiązek jego podmiotu oraz możliwość korzystania z pomocy organów państwa w celu przymuszenia do spełnienia świadczenia
Prawo własności- prawo bezwzględne, skuteczne erga omnes (wobec wszystkich) Prawo względne skuteczne wobec konkretnej osoby Roszczenia wymagalne i niewymagalne
Prawo podmiotowe nie jest tożsame z uprawnieniem choć potocznie stosuje się je wymiennie, uprawnienie częściej stanowi element prawa podmiotowego Uprawnienia:
1 Roszczenie- uprawnienie do domagania się spełnienia jakiegoś świadczenia
2 Uprawnienia kształtujące- podmiotowi uprawnionemu przysługuje kompetencja do zmiany lub zakończenia stosunku prawnego przez jednostronna czynność prawną np. wypowiedzenie umowy najmu, odstąpienie od umowy (zwrot dokonanych świadczeń), wady oświadczeń woli
3 Zarzut- uprawnienie do odmowy spełnienia świadczenia np. zarzut przedawnienia
Rodzaje praw podmiotowych
Względne/ bezwzględne
Prawo podmiotowe w zobowiązaniach realnych
Przykład: współwłasność rzeczy, 5 współwłaścicieli, uprawnienia współwłaścicieli wobec siebie- prawo względne. Jest równocześnie bezwzględne wobec każdoczesnego >Maściciela, czy wspóhMaściciela rzeczy Przyporządkowane prawa bezwzględne
Z dominującym uprawnieniem względnym sprzężone jest uprawnienie bezwzględne.
Przykład: najem- do ochrony praw najemcy stosuje się odpowiednio (można zastosować wprost lub wyłączyć stosowanie tego prawa) przepisy o ochronie praw własności, uprawnienie względne najem ale przysługują uprawnienia właściciela w niektórych przypadkach Prawa akcesoryjne (niesamodzielne)
Zazwyczaj mają na celu zabezpieczenie innego prawa, wygasają, gdy gaśnie prawo, które zabezpieczają
Prawa związane nie mogą być przedmiotem samodzielnego obrotu prawnego np. służebność (jeśli sprzedamy działkę nie można korzystać już z drogi koniecznej)
Prawa majątkowe i niemajątkowe (nie należy ich łączyć z wartością rynkową, chodzi o cel jaki on realizuje)
Prawo niemajątkowe- dobra osobiste, nienaruszalność korespondencji Nie można wycenić szkody w oparciu o swój stosunek emocjonalny do rzeczy