32068

Kompleksowe regulacje prawne

•    kompleksowe regulacje prawne (ustawy) to zespoły norm odnoszące się do jednego przedmiotu (stosunku społecznoprawnego), ale systematycznie należą one jednak do kilku gałęzi;

Dyscypliny naukowe i dydaktyczne

•    dyscyplina naukowa - zespół działań poznawczych oraz wytwór tego rodzaju działań w postaci zespołu twierdzeń odpowiednio uzasadnionych;

•    nauki prawne nie tworzą prawa, ale je opracowują w oparciu o przepisy prawa i fakty prawotwórcze;

•    wydzielenie się jakiejś dyscypliny prawnej nie znaczy o wydzieleniu się odrębnej gałęzi prawa, gdyż badania naukowe mogą koncentrować się na kilku gałęziach prawnych lub tylko na wycinku jednej z nich;

•    dyscypliny dydaktyczne (zwykle skorelowanych z dyscyplinami naukowymi) -wydzielenie ich przejawia się w programach nauczania prawa;

III. Status prawa cywilnego

•    prawo cywilne — odrębna gałąź prawa, odrębna dyscyplina naukowa i dydaktyczna;

•    kc nie wskazuje kryteriów wyodrębnienie, poza art. 1 kc iż reguluje on „stosunki cywilnoprawne";

Metoda regulacji

•    dla prawa cywilnego charakterystycznym kryterium wyróżnienia jest jego metoda regulacji oparta na ZASADZIE autonomiczności stron, tak min. uznał SN w 1995, gdy stwierdził, że cechą charakterystyczną stosunków cywilnoprawnych jest min. równorzędność podmiotów i wzajemność (ekwiwalentność) ich świadczeń;

•    tak też w innych sprawach, np. z 1972 r. o stosunku uczeń-szkoła (nie-cywil); w 1975 r. biegły-sąd (nie-cywil);

•    dla tej kwalifikacji nie mają znaczenia faktyczne nierówności (np. wynikające z ekonomicznej przewagi), gdyż zakres kompetencji do kształtowania stosunków prawnych może być wyznaczony tylko normami prawnymi, nawet gdy strony w umowie wyraźnie nadadzą jednej ze stron wyraźnie nadrzędną pozycję (tak SN w 1974 r. że umowy o dostawy wody są cywilne pomimo przymusu dostarczania wody. dostawca nie ma nadrzędnej pozycji, min. świadczy o tym cywilnoprawny sposób zawarcia tego stosunku - umowa lub przejęcie);

•    ochrona interesów stron w stosunkach cywilnoprawnych to odpowiedzialność odszkodowawcza, która służy zachowaniu integralności ekonomicznej podmiotów i spełnia funkcję kompensacyjną (przeciwnie pr. k );

•    pomocnicze kryteria wyróżnienia;

•    rodzaj aktu normatywnego, w którym znajdują się przepisy prawne w przypadku kc jest to istotne, gdyż kodeks ma jednorodny charakter;

•    odmiennie Grzybowski;

•    spory rozstrzygane przez sądy w trybie określonym w kpc (też gdy stroną jest organ publiczny, ale w roli podmiotu cywilnoprawnego), a przepisy szczególne mogą to modyfikować (wyłączyć jakieś sprawy, a inne objąć tym postępowaniem), ale gdy przepisy szczególne wskazują kpc i brak przesłanek do uznania, że dany stosunek nie ma charakteru cywilnoprawnego to istnieje wskazanie na kpc;

•    odmiennie Grzybowski;

Przedmiot regulacji