32853

dynastyczne sprawiły, że Śląsk znalazł się w obrębie państwowości czeskiej, austriackiej, a później pruskiej.

Kulturowo Śląsk pozostawał słowiański, polski. Związek z polskością na przestrzeni dziejów tracili ci Ślązacy, którzy kształcili się lub podejmowali pracę na niemieckich prywatnych czy państwowych posadach lub też służyli w armii. Polski pozostawał plebs, ludność wiejska i duchowieństwo katolickie.

Po I wojnie światowej obszar śląska na mocy traktatu wersalskiego miał być podzielony między Polskę, Czechy i Niemcy, lecz pozostał niemiecki. Po trzech antyniemieckich powstaniach (w latach 1919,1920,1921) przeprowadzono wśród Ślązaków plebiscyt (1921 r.). wyniki tego plebiscytu sprawiły, iż Rada Ambasadorów przyznała nowo powstającemu państwu polskiemu mały obszar wschodniej części Śląska.

Zmieniono nazwy miejscowości, tak by brzmiały niemiecko, zmieniono nie tylko pisownię, ale i brzmienie nazwisk na zdecydowanie niemieckie, wprowadzono listy dozwolonych imion, z zakazem mówienia po polsku czy gwar ą.

Stygmat wojny obciążenie wszystkich Niemców wina za okrucieństwa doznane przez polaków, sprawiło, iż wobec Ślązaków, którzy byli obywatelami III Rzeszy aż do 1945 r., istniała duża nieufność i niechęć.

Ślązacy do połowy 1949 r., tj. do zakończenia weryfikacji narodowościowej (musieli przed specjalnymi komisjami udowodnić swoją polskość), byli pozbawieni praw obywatelskich Przestali żyć w rejonie pogranicza, po ustaleniu nowej granicy państwa na Odrze i Nysie Łużyckiej i po przepr owadzonej weryfikacji narodowościowej ludności zamieszkującej region Dolnego Śląska.

Niemcy oraz zgermanizowani Ślązacy zostali wysiedleni do Niemiec. Ich miejsce zajęli Polacy przesiedleni ze wschodnich kresów Polski.

Ślązacy na Śląsku Opolskim pozostali w sensie kulturowym grupa pograniczna, ale stracili bezpośredni kontakt ze swą sąsiadującą obcą kulturą niemiecką. Stali się kimś w rodzaju enklawy i reliktu kultury pogranicza w otoczeniu swej macierzystej kultury polskiej.

W PRL poddano Ślązaków’ procedurze polonizacyjnej: ponownie zmieniono nazwy geograficzne, nazwiska i imion, tym razem na polsko brzmiące. Dążono do homogenizacji kulturowej kraju.

Śląsk byl traktowany jako kolonia - zar ówno przez Niemców' podczas IIWŚ jak i Polaków już po wojnie.

Ślązacy są grupą pograniczną w znaczeniu nadawanym takim grupom przez F. Bartlia, ich swoiste cechy kulturowe powstają w toku interakcji z sąsiadami, którzy są odmienni kulturowo. Ich identyfikacja grupowa dokonuje się w oparciu o wspólnotę lub obecność systemów wartości i wzor ów kulturowych.

Wielowiekowa izolacja od macierzystej kultury polskiej sprawiła, że z jednej strony w ich grupowej kulturze wiele jest archaizmów polskich a z drugiej zabrakło tych nowych elementów', które wykształciły się w niej później. To, co przyjęli z otaczającej ich kultury niemieckiej ma clrar akter zapożyczenia selektywnego.

Z biegiem czasu Ślązacy wytworzyli swoistą kulturę różniącą ich zarówno od Niemców, jak i Polaków Można ich zatem uznać za pewien typ grupy etnicznej, której członkowie uważają siebie za odrębnych i za takich uważani są przez innych. Odrębność ta dotyczy kultury, genealogu liistorycznej, czasem odrębnych cech osobowości, a także terytorium):

Na przestr zeni dziejów stanowili grupę etniczną w ramach narodu polskiego lub niemieckiego. Ślązacy inaczej funkcjonują w ramach każdego z tych nar odów'. Z