gospodarczą liczą na wynagrodzenie w formie zysku ( kapitały własne ).Mogą to być środki udostępnione przedsiębiorstwu na określony czas w formie pożyczek i kredytów, za których wykorzystanie przedsiębiorstwo zobowiązane jest wypłacić ich właścicielom wynagrodzenie w formie odsetek ( kapitały obce ).
W zależności od przeznaczenia i czasookresu udostępnienia kapitały obce maja charakter długookresowy I krótkookresowy, co znajduje między innymi odzwierciedlenie w koszcie ich pozyskania.
Pożyczki i kredyty długookresowe jako uzupełnienie kapitałów własnych, wykorzystywane są na tworzenie trwałych składników majątkowych, wraz z kapitałami własnymi niejako inicjują proces powstawania przedsiębiorstwa jako jednostki organizacyjnej: w toku podjętej działalności inwestycyjnej przedsiębiorstwo w pierwszej kolejności zostaje wyposażone w środki pracy ( budynki, budowle, maszyny, urządzenia techniczne itd.), a więc w środki trwałe, stanowiące z reguły podstawowy trzon majątku trwałego przedsiębiorstwa. Obsługują one procesy wytwórcze przez długie lata, niekiedy przez cały okres funkcjonowania przedsiębiorstwa, stopniowo przenosząc swoja wartość na produkowane wyroby.
Finansowanie przedsiębiorstwa rozpatrywać można z różnych punktów widzenia.
W zależności od tego czy kapitał został dostarczony przedsiębiorstwu, czy też wypracowany przez samo przedsiębiorstwo wyróżnia się finansowanie zewnętrzne i wewnętrzne.
W momencie tworzenia przedsiębiorstwa cały kapitał jest kapitałem zewnętrznym , zarówno środki angażowane przez właścicieli ( kapitał zakładowy , kapitał założycielski ), jak i środki udostępniane w formie kredytów i pożyczek.
Drugim kryterium klasyfikacyjnym jest czasokres na jaki udostępniane są przedsiębiorstwu środki finansowe. Wymienia się wówczas finansowanie długookresowe oraz finansowanie krótkookresowe.
Finansowanie długoterminowe dotyczy środków które angażowane w działalność przedsiębiorstwa są na stałe lub długofalowo. Na ogół przyjmuje się że chodzi o środki których okres zwrotu jest dłuższy aniżeli rok, przy czym w ramach tego finansowania często wyodrębnia się dodatkowo finansowanie średnioterminowe, o okresie zwrotu udostępnionych kapitałów nie przekraczającym pięciu lat. Środki pozyskane w ramach finansowania długoterminowego obejmują zatem kapitały wnoszone przez właścicieli oraz zobowiązania w formie kredytów lub pożyczek o relatywnie długim terminie spłaty i określane są powszechnie jako kapitał stały.
Finansowanie krótkookresowe kojarzy się z kolei z udostępnieniem przedsiębiorstwu środków na okres krótszy niż jeden rok, obejmuje również środki wypracowane na bieżąco przez samo przedsiębiorstwo.
Trzeci, szczególnie istotny z punktu widzenia zarządzania finansami przedsiębiorstwa, układ klasyfikacyjny obejmuje wyodrębnienie finansowania własnego i finansowania obcego. Podstawę tej klasyfikacji stanowi źródło pochodzenia kapitału i wynikająca z tego tytułu pozycja prawna dawcy kapitału.
Kapitał własny obejmuje środki postawione do dyspozycji przedsiębiorstwa przez Jego właścicieli. Podmiot wnoszący kapitał staje się współwłaścicielem lub właścicielem przedsiębiorstwa I ma wpływ na podejmowanie decyzji. Znaczenie kapitału własnego jest dwojakie: spełnia on funkcję roboczą ( służy finansowaniu działalności ) oraz stanowi gwarancję roszczeń dla wierzycieli (funkcja gwarancyjna ).
Kapitał własny nie może być wycofany aż do momentu likwidacji przedsiębiorstwa ( co nie oznacza, że w trakcie funkcjonowania przedsiębiorstwa nie może się zmieniać jego właściciel). Dawcy kapitału własnego w zasadzie nie otrzymują odsetek , mają jednak prawo do uczestnictwa w zyskach.
Kapitał obcy rozumiany jest jako wielkość środków finansowych postawionych do dyspozycji przedsiębiorstwa na czas ograniczony przez jego wierzycieli. Powinien być zwrócony w określonym terminie. Spełnia w przedsiębiorstwie wyłącznie funkcje roboczą.
2