33780

^x Francja, Paryż 1631 „La Gazette” Teofrast Renaudot (inspirowana i wspierana przez kardynała Richelieu, przyczynił się do powstania dziennikarstwa politycznego)

W Polsce „Merkuriusz Polski”

^x Pierwsza gazeta codzienna - Lipsk, Tymoteusz Ritzsch, 1 stycznia 1660, związana z funkcjonowaniem poczty, o zabarwieniu politycznym.

Termin „gazeta” - kiedy Włochy prowadziły w XVI w. wojnę z Turcją relacje z pola walk można było czytać w pewnych miejscach za opłatą drobnej, weneckiej monety gazetta.

Zakres tematyczny gazet:

^x aktualne wiadomości sensacyjne i polityczne ^x tematyka pouczająca i rozrywkowa

^x naukowa (I czasopismo naukowe - paryski „Journal des Savants” 1665) ^x w Polsce polit.-liter. „Monitor” dopiero w XVIII w.

Od tego czasu źródła wiedzy- książki, czasopisma, gazety

•    Nim pojawiła się prasa, wydawane były w Polsce kalendarze (II połowa XV w.) - pewne cechy magazynu: zawierały informacje o świętych, o różnych wydarzeniach, ciekawostki itp.

•    W XVI w. zaczęły pojawiać się pierwsze druki ulotne, wydawane w językach obcych - głównie po niemiecku i po łacinie.

o Pierwszy zarejestrowany druk ulotny - druk w języku niemieckim, z 1513 r. , relacjonujący wydarzenia dworskie.

o Pierwszy taki druk po polsku -1550 r., "Nowiny z Konstantynopola", o Pojawiało się ich najwięcej w czasie wojen, np. w czasie wojny polsko-szwedzkiej w połowie XVII w., w dobie reformacji

o Po zakończeniu wojny, dwór królewski Jana Kazimierza postanowił stworzyć periodyczną gazetę o charakterze informacyjno - publicystycznym. Był to ewenement, ponieważ dotychczas na świecie periodyki takie pełniły funkcję informacyjną. Celem tego pisma miało być przekonanie opinii publicznej do zmian o charakterze ustrojowym (bo panoszyło się liberum veto i elekcyjna ordynacja wyborcza).

•    W 1661 roku pojawia się "Merkuriusz Polski Ordynaryjny", pierwsze polskie pismo periodyczne, oraz pierwsze pismo w Europie, które miało na celu pozyskanie opinii dla jakiegoś programu politycznego.

o Ukazał się w 41 edycjach: od stycznia 1661 do lipca 1661 r. o 27 numerów wyszło w Krakowie, a 14 w Warszawie (od maja 1661) o Redakcją zajął się Hieronim Pinocci. osobisty doradca Jana Kazimierza, o Współpracował z krakowskim drukarzem Janem Aleksandrem Gorczynem. o Pinocci z poczty dyplomatycznej, która spływała do Polski, układał tzw. bruliony depesz, i przesyłał Gorczynowi do druku.

o "Merkuriusz Polski" to pomysł marszałka nadwornego koronnego Łukasza Opalińskiego, o Treść obejmowała także informacje ze źródeł ustnych, dotyczące wydarzeń w kraju i za granicą.

o Były tam także teksty publicystyczne.

o Nakład: 250 - 300 egzemplarzy - niewielki, ale i docelowa grupa odbiorców liczyła nie więcej niż 200 osób.

o Wydawano również wersję włoską o wydarzeniach z Polski

o Ta propaganda okazała się jednak bezskuteczna, i wtedy zrezygnowano z jego wydawane.

•    Po upadku "Merkuriusza" znowu dominowały druki ulotne.

2