35891

Długość geograficzna - kat dwuśclenny między płaszczyzną południka miejscowego i południka Greenwich przyjętego za początkowy.

Południki geograficzne - linie jednoczesnego południa. Mają one umowną postać połowy kół wielkich tzw. wertykałów -obwodowych kół Ziemi, zbiegających się na biegunach. Punkty leżące na tym samym południku mają więc taką samą długość geograficzną.

Równoleżniki geograficzne - limę takiej samej wysokości górowania Słońca Mają kształt kół małych tzw almukantaratów.

Południki i równoleżniki tworzą siatkę geograficzną pozwalającą na określenie położenia dowolnego punktu parą współrzędnych kątowych.

Ortodroma (prostobiezna) - łuk koła wielkiego wyznacza na powierzchni Ziemi najkrótszą odległość między obranymi punktami (wyznacza prosty kierunek między punktami). Przemieszczanie się wzdłuż ortodromy wymaga stałei zmiany kursu

Loksodroma (skośnobieżna) - lima ..stałego kieruiku". która na powierzchni kiii lub elipsoidy przyjmie postać krzywej stałego kursu przecinające południki pod tym samym kątem Loksodromami są równoleżniki i równik przecinające południki pod katem 90 stopni i tworzą koła zamknięte.

5.    Odwzorowanie kartograficzne - jest umownym, określonym matematycznie sposobem przyporządkowania punktom powierzchni kiii (elipsoidy) punktów na płaszczyźnie

Klasyfikacja

•    Rodzaje:

-    siatki wiernopowierzchniowe - zniekształcenia długości odcinków, kątów

-    siatki wiernoodległościowe - zniekształcają powierzchnię i kąty

-    siatki wiernokątrte

-    siatki pośrednie

•    Ze względu na rodzaj powierzchni rzutu

•    stożkowe

-    walcowe

-    płaszczyznowe (azymutalne)

-    umowne (pochodne odwzorowań wyżej wymienionych)

•    Ze w względu na położenie powierzchni rzutu w stosunku do bieguna kuli (położenie osi ziemskiej):

-    normalne (biegunowe) - gdy płaszczyzna odwzorowania jest prostopadła do osi Ziemi albo gdy osie stożka lub walca pokrywają się z mą

-    poprzeczne (równikowe) - gdy płaszczyzna odwzorowania jest równoległa do osi ziemskiej (prostopadła do płaszczyzny równikowej), stożek lub walec wtedy jest prostopadły do osi obrotu Ziemi.

-    ukośne - gdy płaszczyzna odwzorowania zajmuje położene pośrednie, czyli tworzy z osią biegunową kuli kąt większy od 0 stopnia mniejszy od 90.

•    Ze względu na odległość powierzchni rzutu od kule

-    styczne

-    sieczne

-    odległe

•    Ze względu na położenie środka rzutu

-    centralne

-    stereograficzne

-    ortograficzne

Warunki konieczne to jednoznaczne i wzajemne przyporządkowanie punktom na powierzchni kuli (elipsoidy) punktów na płaszczyźnie ■ ciągłości tak«go przedstawienia

6.    Zniekształcenia odwzorowawcze:

-    zniekształcenia długości (różnica między długością obrazu a długością oryginału

-    zniekształcenia pól (stosunek pola powierzchni elipsy w odwzorowaniu do pola powierzchni koła elementarnego na powierzchni globu)

•    zniekształcenia kątowe (różnica między kątem w odwzorowaniu a odpowiadającym mu kątem na sferze)

Analiza zniekształceń dostarcza informacji co na danej mapie zostało wiernie przedstawione, a co uległo zniekształceniu informuje o rozkładzie i wielkości tych zniekształceń, daje praktyczne wskazówki odnośnie do możliwości wykonywania określonego typu pomiarów na mapie.

Teoria zniekształceń Tissota:

Niezależnie od rodzaju odwzorowania, w każdym punkcie na powierzchni kuli można znaleźć co najmniej parę kierunków prostopadłych, które zachowmą prostopadłość rówmez w odwzorowaniu, mimo ze inne kąty w tym punkcie mogą zostać zmiemone.

Ekwideformaty - linie łączące pirtkty o jednakowych wartościach zniekształceń (długości, kątów. pól), które stosuje się do porównań ukazujących wady i zalety różnych siatek, wykreślając je na podstawie obliczeń punktowych. W siatkach azymutalnych. walcowych i stożkowych limami są obrazy równoleżników.

7.    Mapy topograficzne są wielkoskalowymi mapami ogólnogeograficznymi Zakres skalowy od 1:10 000 do 1:200 000 Najczęściej to wieloarkuszowe mapy państw, jednostek administracyjnych i regionów turystycznych.

Odwzorowania kartograficzne używane do opracowania map topograficznych są równokątne oraz mają minimalne zniekształcenia długości - odwzorowanie Merkatora i stereograficzne

Odwzorowania map topograficznych:

•    Wielkość lenne - poszczególne fragmenty kuli zawarte w oczkach siatki geograficznej, tworzące trapez sferoidalny. są odwzorowywane na trapez równoramienny o bokach prostoliniowych.

2