36841

+ pierwsze stadium ewolucji od wirków reprezentują TREMATODA (PRZYWRY):

-    pjcrwotujc. sąpasożytami zewnętrznymi odżywiający!^    > prawdopodobnie

wywodzą się z wirków żerujących na skorupiakach, bo na skorupiakach - pasożytach lyb pasożytują najpierwotniejsze znane przywry (UDONELLOIDA) mające (elito bez uchyłków.

Przywry tak jak wirki mają jelito z rozgałęzieniami

Powierzchnie ich (jak również tasiemców) ciała pokrywa tegiunent- syncytialny nabłonek bogaty w initochondria i pęcherzyki pinocytotyczne > błona zewnętrzna tegumentu ma wypustki, poprzez nią odbywa się pobier anie i transport substancji odżywczych; stanowi ona także ocłironę przed rekcjatni układu odpornościowego żywiciela > jest to powierzchnia bezustannie regenerowana > u przywr w tcgumcncic osadzone sa białkowe kolce

Przywry przywiązane tylko do jednego żywiciela (MONOGENEA):

pasożyty zewnętrzne (ektopasożyty) skrzel i skóry ryb

-    odżywiają się śluzem, krwią i komórkami nabłonka > przytwierdzają się przyssawką położoną z tyłu ciała (charakterystyczna dla gainiku; niekiedy z białkowymi hakami)

zwykle maja też narząd czepny w przedniej części ciała w postaci pary mięśniowo-gruczolowych przyssawek po bokach otworu gębowego

są pasożytami bardzo specyficznymi, zarówno pod względem dobom gatunku żywiciela jak i wy boru miejsca na powierzchni ciała, do której się przyczepiają

u niektórych gatunków wy stępuje poiieinbi lorda - zanim lanva opuści macicę osobnika macierzystego, zawiera w sobie larwy następnej generacji, aż do 4 pokolenia.

-    Cykl 2ycję>wy^r pasożyta jest sc|ślę zflnęhrorijzowąny Z lOZwpjęm zywjcię|a > najwięcej jaj składanych jest w okresie składania ikry lub pojawienia się kijanek.

U jajorodnych przywr w wodzie wykluwa się orzęsiona larwa (onkoiniracidiiun) > po przyczepieniu się do żywiciela zizuca komórki inzęsione. które są zastępowane nabłonkiem syncytialnym rozwijającym się z komórek leżących głębiej.

Pizywry ASPIDOGASTREA

pasożyty wewnętrzne w jamie ciała mięczaków, ryb i żółwi przywry wewnętrzne (DIGENEA) mają co najmniej dwóch żywicieli

cykl rozwojowy rozpoczyna się złożeniem jaj w osłonce opatrzonej wieczkiem > w zależności od gatunku zarodek w jaju jest na różnym etapie embi iogenezy. której tempo zależy od temperatury

> pod wpływem impulsu (np. świetlnego) larwa wydziela w jaju enzymy zwiększające przepuszczalność osłonki jajowej: uwodnienie warstwy polisacharydów w osłonce jaja powoduje jej napęcznienie i odrzucenie wieczka > urzęsiona larwa (iniraridhun) opuszcza jajo i pływa do czasu napotkania żywiciela pośredniego (ślimaka) > gruczoły penetracyjne larwy wydzielają enzymy umożliwiające wniknięcie do żywicicla> zrzuca wtedy' nabłonek uizęsiony, pokrywa się tegumentein z inici ovilli. poprzez który absorbuje substancje odżywcze żywiciela > przekształca się w stadium pozbawione organów wewnętrznych (sporocystę), która zachowuje z miracidiiun tylko komórki mięśniowe oraz komórki zarodkowe.

•    u niektórych gatunków teraz namnażają się kolejne pokolenia larw

•    u innych bezpośrednio dochodzi do uformowania prostego jelita . co umożliwia larwie (redia) odżywianie się tkankami ślimaka > redia - stadium aktywne przemieszcza się dogmczohi trzustko-wątrób owego lub gonad ślimaka; ma komóiki zarodkowe, z których rozwijają się podobne anatomiczne pokolenia potomne lub stadium opatrzone ogonkiem umożliwiającym pływanie w wodzie (cerkaria)

•    u niektórych gatunków cerkaria otorbia się tworząc cystę przytwierdzoną do roślin, oczekując na bieme przedostanie się do kolejnego żywiciela zw^rodą lub roślinami (np. motylica Fasciola)

•    u niektórych cerkaria aktywnie wnika przez powłoki ciała żywiciela ostatecznego przekształcając się w dojrzałe stadium zdolne do rozmnażania płciowego (np. Scliistosoina)

+ w przypadku np. Dicrocoeliiun. nieruchliwa cerkaria jest potykana przez drugiego żywiciela pośredniego - mrówkę, w którym się otorbia i jako metacerkaria oczekuje na przeniesienie się do żywiciela ostatecznego - przeżuwacza

•    u jeszcze innych larwa zachęca sposobem pływania zachęca żywiciela do jej połknięcia gatunek żywiciela pośredniego jest wysoce specyficzny