28996

DŁUG PUBLICZNY I SPOSOBY ZARZĄDZANIA NIM

Dług publiczny jest finansowym zobowiązaniem państwa z tytułu wcześniej zaciągniętych pożyczek na pokrycie deficytów budżetowych. O jego aktualnych rozmiarach stanowi więc suma deficytów budżetowych poprzednich okresów, pomniejszona o wcześniej dokonane spłaty.

Obsługa długu publicznego, dotyczy zarówno pożyczek zaciągniętych przez budżet w swoim kraju, jak również za granicą.

Powstały w wyniku zaciągania kredytów dług publiczny wymaga obsługi. Składa się na nią opłacanie odsetek od obligacji i pożyczek oraz konieczność wykupu nowych transz tych obligacji bądź krótkoterminowych bonów skarbowych.

Obsługa długu publicznego może mieć dwa źródła finansowania. Po pierwsze, mogą być tworzone specjalne fundusze, głównie ze źródeł podatkowych. Fundusze te określają się mianem funduszy amortyzujących pożyczki. Po drugie, zobowiązania wynikające z obsługi długu publicznego mogą być regulowane z ogólnych dochodów budżetowych bądź też ze środków uzyskiwanych z emisji nowej pożyczki. Przy chronicznym deficycie, takim jaki wystąpił w Polsce na początku lat dziewięćdziesiątych, koszty obsługi długu publicznego mogą być bardzo wysokie. Na wysoki poziom kosztów obsługi długu publicznego może wpłynąć: bardzo wysoka stopa procentowa oraz zaciągane przez państwo pożyczki krótkoterminowe w postaci bonów skarbowych o wysokiej stopie dyskonta.

PKB, PKN, PNB, PNN

Produkt krajowy brutto (PKB) -jest to suma wartości wszystkich produktów i usług finalnych wytworzonych w danym kraju w danym roku. Równa się sumie wartości dodanej, wytworzonej we wszystkich zakładach produkcyjnych w danym kraju w ciągu roku.

Produkt krajowy netto (PKN) - jest to produkt krajowy brutto po potraceniu rocznego zużycia kapitału trwałego, czyli rocznej amortyzacji.

Produkt narodowy brutto ( PNB) - równa się produktowi krajowemu brutto powiększonemu o dochody czynników produkcji z zagranicy netto. Inaczej mówiąc jest miernikiem całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju powiększonych o dochody netto z tytułu własności za granicą. Dochody netto sąróżnicą między dochodami otrzymanymi z tytułu własności za granicą, a dochodami wypłaconymi z tytułu własności cudzoziemcom.

Produkt narodowy netto (PNN) - równa się produktowi narodowemu brutto po odjęciu amortyzacji kapitału trwałego. Jest miarą szybkości zmniejszania się wartości istniejącego w kraju zasobu kapitału trwałego w danym okresie, będącego wynikiem jego fizycznego lub ekonomicznego zużycia.