38198

1. Czym zajmuje się ekonomia? Prawa ekonomiczne. Ekonomia a inne nauki. Narodziny ekonomii jako nauki.

Termin ekonomia pojawił się w starożytnej Grecji na przełomie V i IV w.p.n.e Jako pierwszy użył go wielki historyk, myśliciel i strateg Ksenofont. W jego interpretacji oikonomia jest nauką o gospodarstwie, o zarządzaniu majątkiem, domem. Interpretuje ekonomię zarówno jako dyscyplinę naukową jak i wiedzę praktyczną.

Dopiero Arystoteles przewyższył Ksenofonta stopniem uogólnienia zjawisk ekonomicznych. Z jego też nazwiskiem łączy się najczęściej powstanie nazwy „ekonomia". U Arystotelesa oznacza ona naukę o prawach gospodarstwa domowego. Oikos po grecku znaczy dom. nontos - prawo.

W XVIIw. Antoine Montchretin używa terminu ekonomia polityczna. Przymiotnik polityczny miał oznaczać w tym przypadku, że chodzi o prawa gospodarstwa państwowego, problematyka finansów publicznych

Ukształtowanie się ekonomi w pełny sposób wiąże się historycznie z narodzinami nowoczesnego liberalizmu systemu gospodarczego tzw. kapitalizmu wolnokonkurencyjncgo. Wiążą się z tym dwa nazwiska A. Smitha oraz D. Ricardo. Oni to są uznawani za twórców nowoczesnej szkoły myślenia ekonomicznego zwanego ekonomią klasyczną.

Ekonomia jest dyscypliną zajmującą się opisem kategorii i zjawisk gospodarczych oraz ich analizą teoretyczną, służącą wykryciu prawidłowości procesu gospodarowania. E. jest nauka o metodach oszczędnego gospodarowania ograniczonymi zasobami, o alokacji tych zasobów w celu zaspokojenia konkurujących ze sobą potrzeb w sposób możliwie najpełniejszy.

Prawidłowości ekonomiczne są obiektywną cechą procesów gospodarczych we wszystkich społecznościach o rozwiniętym społecznym podziale pracy, są to związki i relacje istniejące w realnej rzeczywistości gospodarczej lub między poziomem organizacji pracy a jej wydajnością. Prawa ekonomiczne to więc słowne sformułowania określające związki między poszczególnymi składnikami procesu gospodarczego. Trzy rodzaje praw ekonomicznych:

•    prawa przyczynowe związki między elementami procesu gospodarczego polegające na tym iż po pewnym określonym zdarzeniu następuje inne określone wydarzenie, przy czym następstwo to odbywa się w czasie. Przyczyna - skutek

•    prawa współistnienia, związki polegające na łącznym występowaniu 2 lub więcej zdarzeń, które tworzą pewną strukturę zdarzeń, występują stale razem

•    prawa funkcyjne. Istnieje związek, relacja między ilościowo wymiernymi zdarzeniami, którą można przedstawić za pomocą funkcji matematycznych.

Specyfika praw ekonomicznych:

-    Obiektywny charakter. Prawa ekonomiczne działają niezależnie od tego czy człowiek zdaje sobie sprawę z ich istnienia

-    Prawa ekonomiczne mają charakter praw stochastycznych czyli statystycznych.

-    Dyskusyjną cechą jest historyczny charakter praw ekonomicznych. Oznacza to, że prawa ekonomiczne działają tak długo jak długo istnieją określone warunki historyczne

-    żywiołowość działania praw ekonomicznych. Żywiołowość oznacza działanie niezgodne z zamierzeniami poszczególnych podmiotów gospodarczych, ale zgodnie z logiką rozwoju danego typu stosunków ekonomicznych.

Ekonomia korzysta z dorobku innych nauk społecznych (prawo, historia, psychologia, socjologia) oraz stwarza im teoretyczne podstawy oceny życia społecznego.