Encyklopedyzm- szkoły wyższe
Libert- był za szkołą dla wszystkich stanów (społecznych?)
Trentowski- „Chowanna”
- nie utożsamianie edukacji plastycznej jedynie z nauką rysunku -należy rozwijać poczucie piękna, (estetyczne otoczenie)
-Kształtowanie intelektu, łączy się u Trentowski ego ściśle z rozwoje sfery emocjonalnej CHOWANNA- lcz- NEIPODYKA
2cz.- DYDAKTYKA- o nauczycielu i nauczaniu 3 cz- EPIKA-rysy historyczne o dziejach szkolnictwa polskiego
Chowanna" czyli System pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży." Pierwsze wydanie tego dzieła składającego się z 2 tomów zostało wydane w 1842 roku, wznowienie nastąpiło w 1846 roku.
"Chowanna" powstała w wyniku nacisku opinii publicznej w jego ojczystym kraju. Na zapisanie książki miała też wpływ inteligencja poznańska, która starała się zapewnić Trentowskiemu źródło dochodu na obczyźnie. Trentowski pragnął również przez swoja książkę wskazać swym rodakom drogę do niepodległości. Zwrócić uwagę na znaczenie poziomu moralnego jak i intelektualnego narodu. W "Chowannie" widać także filozofię ruchu umysłowego rozwijającego się w Wielkim Księstwie Poznańskim.
"Chowanna" jest kompendium wskazówek na temat wychowania, kształcenia dzieci, a także stanowi pierwszą publikację polską, w której możemy znaleźć historię myśli pedagogicznej.
Dzieło Trentowskiego w myśl jego teorii filozoficznej (są 3 światy - realny, idealny i boski, czyli rzeczywisty) dzieli się na 3 części.
Pierwszą część stanowi Nepiodyka, w której następuje wyjaśnienie pojęcia. Słowo nepiodyka pochodzi z języka greckiego i oznacza nepios -dziecko, niemowlę. Stąd można wysnuć wniosek, iż nepiodyka jest to nauka o wychowaniu dziecka i takie też treści w pierwszym rozdziale swego dzieła umieszcza B. Trentowski. Autor twierdzi, iż dziecko składa się z ciała, duszy i jaźni, czyli z realności idealności i rzeczywistości ludzkiej stąd w pierwszym rozdziale swego dzieła, autor opisuje wszystkie te sfery wychowanka. Rozdział ten podzielony jest na 3 części:
• realność wychowanka - Trentowski podkreśla, iż ciało naszego podopiecznego jest najwłaściwszą realnością jego egzystencji. Stąd winniśmy dbać o jego zdrowie, kondycję, piękno, siłę, te przymioty bowiem są cenione w każdej kulturze. Wychowawca powinien dbać by odsuwać wszelkie szkody niekorzystnie wpływające na ciało dziecka. Pomagać pielęgnować ciało wychowanka by było ono niejako jak świątynia dla mieszkającego w nim bóstwa.
Autor w tym podrozdziale podaje także wskazówki jak dbać o kobiety w ciąży. Apeluje on by przyszła mama dużo spacerowała, dbała o prawidłowe